5. Kontrola- efektem kontroli jest rozpoznanie. Termin kontrola odnosi się zwykle do wszelkich czynności nauczyciela gromadzenia i scalania informacji o uczniach i klasie. Informacje można zdobywać sposobami nieformalnymi, np. dzięki obserwacji lub rozmowom, albo formalnymi poprzez prace domowe lub testy. Kontrola może dotyczyć klasy i nauczania; i w tym przypadku można posługiwać się różnymi środkami- od nieformalnych informacji zwrotnych przekazywanych przez uczniów podczas lekcji po zbiorcze opracowanie ocen i wyników sprawdzania.

Ocena- proces dochodzenia do opinii lub przypisywania wartości. Sprawdzian na przykład jest techniką kontroli przeznaczoną do zebrania informacji o tym, że uczniowie wiedzą na jakiś temat. Wystawienie stopnia natomiast jest aktem oceny, ponieważ nauczyciel określa, jakiej wartości odpowiada uzyskana informacja.

Ocenianie jest procesem i systemem, który ma wspomagać pracę nauczycieli i rodziców nad sprawnym i mądrym wchodzeniem w życie młodego pokolenia.

Aspekty oceniania:

Ocena powinna pełnić rolę:

1. dydaktyczną- ma być miernikiem wyników pracy ucznia, określać, na jakim poziomie występuje wiedza, jakie są w niej luki, co należy uzupełnić, aby móc podnieść poziom mierzony w skali punktowej lub cyfrowej wg rozporządzenia MEN

2. wychowawczą- poprzez ocenianie nauczyciel może wychowywać w zakresie kształtowania właściwych postaw, rozwijania zainteresowań nauką, pobudzania woli do samodzielnej pracy i brania odpowiedzialności za swój proces kształcenia.

3. Społeczną- wskazuje miejsce ucznia w grupie społecznej. Ocena daje informacje o tym, jaką pozycję w kategorii ucznia dobrego osiąga konkretne dziecko, jaka jest obecna sytuacja i jakie mogą być prognozy (przewidywania) na przyszłość, jeśli chodzi o zdobytą wiedzę i umiejętności

Funkcje:

1. funkcja informacyjna- dająca rzetelne i wyczerpujące informacje na temat poziomu wiedzy, stanu wiadomości i umiejętności oraz przewidywań na przyszłość;

2. funkcja kontrolna- sprawdzająca postępy ucznia, jego możliwości i kierunek rozwoju; ułatwia to nauczycielowi określenie drogi doskonalenia i rozwoju ucznia, wytyczenie nowych zadań dostosowanych do możliwości i indywidualnego tempa pracy

3. funkcja motywacyjna- dopingująca ucznia do pogłębiania wiedzy, realizowania programu i poszerzania własnych zainteresowań.

W zależności od celu mówi się o ocenianiu kształtującym albo zbierającym.

Ocenianie kształtujące opiera się na informacjach zebranych przed rozpoczęciem nauki albo podczas nauczania; ma ono poinformować nauczyciela, jakie są uprzednia wiedza i uprzednie umiejętności uczniów, po to, żeby ułatwić planowanie nauczania. Nie służy ono wartościowaniu ucznia, ale decydowaniu o takich sprawach, jak podział uczniów na grupy, planowania jednostek tematycznych i lekcji, strategie nauczania.

Ocenianie zbierające- zmierza do wykorzystania informacji o uczniach lub kursie przedmiotu już po zakończeniu nauki. Ma ono na celu stwierdzić w jakim stopniu osiągnięcia danego ucznia, grupy uczniów, nauczyciela odpowiadają założonym celom dydaktycznym. Służy więc ocenie osiągnięć. Na tej podstawie nauczyciel ustala, jaki stopień wystawić i co powiedzieć uczniom i rodzicom.

Podstawowe kryteria szkolnego systemu oceniania:
       a) szkoła ma jeden spójny system oceniania,
       b) ocena opiera się na wymaganiach programowych szkolnego programu nauczania,
       c) uczniowie i rodzice (prawni opiekunowie) dobrze znają kryteria oceniania,
       d) ocena jest rzetelną informacją zwrotną o efektywności uczenia się,
       e) ocena motywuje ucznia do dalszej pracy,
       f) w ocenianiu wykorzystywane są różnorodne sposoby zbierania informacji o osiągnięciach ucznia,
       g) ocena uwzględnia wkład pracy ucznia.

Mankamenty tradycyjnego oceniania:

Dobre ocenianie:

Oceny opisowe:

-Semestralna

-Roczna

Różnią się od siebie. Ich odmienność polega na tym, że ocena za I semestr zawiera zalecenia dla ucznia, zaś w ocenie na koniec roku szkolnego już ich nie ma. Zalecenia te dotyczą zarówno postępów w edukacji i postępów w rozwoju społeczno- emocjonalnym, także osobiste osiągnięcia ucznia.

Przykład ksero.

I. Opisy postępów w edukacji:

• umiejętności mówienia (np. Układasz ciekawe zdania i łączysz je w logiczną całość. Lubimy słuchać Twoich wypowiedzi, ponieważ stosujesz niezwykle bogate słownictwo.)

• umiejętności czytania (np. Czytasz pełnymi zdaniami w dobrym tempie. Uwzględniasz zmianę siły głosu, stosujesz pauzy. Rozumiesz czytany tekst.)

• umiejętności pisania (np. Znasz litery i poprawnie odtwarzasz ich kształt, lecz nadal masz kłopoty z prawidłowym ich łączeniem. Zaczynasz już przepisywać tekst z druku.)

• umiejętności matematyczne (np. Potrafisz sprawnie dodawac i odejmować w zakresie 20. Umiesz ułożyć i rozwiązać zadanie z treścią. Chętnie wykonujesz ćwiczenia matematyczne.)

• zainteresowania i umiejętności przyrodnicze (np. Interesujesz się przyrodą i chętnie wypowiadasz się na jej temat. Sumiennie opiekowałeś się klasowymi rybkami i dużo o nich wiesz.)

• aktywność artystyczna i ruchowa (np. Jesteś dziewczynką zwinną, zręczną i chętną do zabaw ruchowych. Cieszę się niezmiernie, że wreszcie polubiłaś zajęcia plastyczne i techniczne. Jesteś już zawsze do nich przygotowana. Lubisz śpiewać piosenki i nauczyłaś się grać na flecie.)

II. Opis postępów w rozwoju emocjonalno- społecznym: w opisie tym na pierwszym miejscu odnotowujemy pozytywne postawy, co nie oznacza, że unikamy wskazywania mankamentów w zachowaniu (przeszkadzasz na zajęciach, chodzisz po klasie).

• Jesteś uczennicą pracowitą i obowiązkową. Chętnie pomagasz słabszym. Masz poczucie sprawiedliwości, w sytuacjach konfliktowych reagujesz poprawnie. Jesteś życzliwa i uprzejma.

III. Opis osobistych osiągnięć ucznia: dla prawidłowego rozwoju każde dziecko potrzebuje sukcesu, a stosując indywidualizację ocen, zapewnia się uczniom jego osiągnięcie. Mogą dotyczyć wiadomości, umiejętności i zachowań dziecka.

• Pokonałaś swoją nieśmiałość, dzięki czemu dzieci chętnie się z Tobą bawią. Teraz wiedzą, że masz wspaniałę pomysły.

• Gratuluję Ci sprawności fizycznej, a szczególnie świetnego współdziałania w zespołowych grach sportowych.

U nas nie było form oceny opisowej ale na zajęciach mówiliśmy, że może to być list do rodzica/ucznia itp.

---