Egzamin: test 1-krotnego wyboru

Literatura:

1. „Konsolidacja sprawozdań finansowych” Halina Buk, Katowice 2010

2. „Informacja sprawozdawcza o jednostkach powiązanych wg polskich i międzynarodowych standardów sprawozdawczości fin.” red. H. Buk, Katowice 2011

Podstawy prawne:

1. Ustawa o rachunkowości

2. Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 września 2009r. w sprawie szczególnych zasad sporządzania przez jednostki inne niż banki, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji skonsolidowanych sprawozdań finansowych grup kapitałowych

3. Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych

4. MSR/MSSF

5. Krajowe Standardy Rachunkowości

6. Dyrektywy Unii Europejskiej

„Wykład 1” - 20.02.2013

Obligatoryjne stosowanie MSR i MSSF w Polsce od 1.01.2005r. :

• skonsolidowane sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych, o których mowa w art. 4 rozporządzenia (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości

• skonsolidowane sprawozdania banków

Fakultatywne stosowania MSR:

• sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych dopuszczonych, emitentów zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego,

• sprawozdania finansowe jednostek wchodzących w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR,

• skonsolidowane sprawozdania finansowe emitentów papierów wartościowych zamierzających ubiegać się lub ubiegających się o ich dopuszczenie do obrotu na jednym z rynków regulowanych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego

• skonsolidowane sprawozdania finansowe jednostek dominujących niższego szczebla, wchodzących w skład grupy kapitałowej, w której jednostka dominująca wyższego szczebla sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR

Spółki handlowe:

• spółki osobowe (nie posiadające osobowości prawnej, ale są tzw. osobą prawną):

• spółka jawna

• spółka partnerska

• spółka komandytowa

• spółka komandytowo-akcyjna

• spółki kapitałowe (posiadające osobowość prawną):

• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

• spółka akcyjna

W regulacjach MSR forma prawna nie ma znaczenia natomiast w polskim prawie ma.

Przedsiębiorstwa państwowe - samodzielny, samorządny, samofinansujący się przedsiębiorca posiadający osobowość prawną.

Ograny założycielskie:

• naczelne oraz centralne organy administracji państwowej

• NBP i banki państwowe

Jednostki powiązane z jednostką - grupy jednostek:

• jednostka dominująca

• znaczący inwestor

• jednostki zależne od jednostki dominującej

• jednostki współzależne

• jednostki stowarzyszone

• jednostka znajdujące się wraz z jednostką dominującą pod wspólną kontrolą

• wspólnik jednostki współzależnej

Grupa kapitałowa:

• jednostka dominująca

• jednostki zależne

Jednostka dominująca - jednostka będąca spółką handlową lub przedsiębiorstwem państwowym stanowiąca kontrolę nad inną jednostką, a w szczególności:

1. posiadająca bezpośrednio lub pośrednio przez udziały większość ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym innej jednostki (zależnej) także na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu, wykorzystującymi swe prawo głosu zgodnie z wolą jednostki dominującej

2. uprawniona do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki (zależnej) w sposób samodzielny lub przez wyznaczone przez siebie osoby lub jednostki na podstawie umowy zawartej z innymi uprawnionymi do głos, posiadającymi na podstawie statutu lub umowy spółki łącznie z jednostką dominującą, większość ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym

3. uprawniona do powoływania i odwoływania większości członków organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących inną jednostkę (zależną)

4. będąca udziałowcem jednostki, której członkowie zarządu w poprzednim roku obrotowym, w ciągu bieżącego roku obrotowego i do czasu sporządzenia sprawozdania finansowego za bieżący rok obrotowy stanowią jednocześnie więcej niż połowę składu zarządu tej jednostki (zależnej) lub osoby, które zostały powołane do pełnienia tej funkcji w rezultacie wykonywania przez jednostkę dominującą prawa głosu w organach tej jednostki (zależnej)

Kontrola ekonomiczna - 1 i 2, kontrola personalna 3 i 4.

Jednostka dominująca niższego szczebla - spółka handlowa, która jednocześnie jest jednostką zależną od innej spółki handlowej lub przedsiębiorstwa państwowe i jednostka dominująca w stosunku co najmniej jednej spółki handlowej

Jednostka dominująca wyższego szczebla - spółka handlowa, lub przedsiębiorstwo państwowe, które jest jednostką dominującą w stosunku do jednostki dominujące niższego szczebla

„Wykład 2” - 27.02.2013

Kontrola nad inną jednostką - zdolność jednostki do kierowania polityką finansową i operacyjną innej jednostki w celu osiągania korzyści ekonomicznych z tej działalności

Jednostka zależna - spółka handlowa lub podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego kontrolowana przez jednostkę dominującą

Jednostka współzależna - jednostka współkontrolowana przez wspólników na podstawie zawartej między nimi umowy, umowy spółki lub statutu

Współkontrola nad inną jednostką - zdolność wspólnika jednostki współzależnej na równi z innymi wspólnikami, na zasadach określonych w zawartej między nimi umowie, umowie spółki lub statucie do kierowania polityką finansową i operacyjną tej jednostki, w celu osiągnięcia wspólnie korzyści ekonomicznych z tej działalności

Wspólnik jednostki współzależnej - spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe sprawujące wraz z innymi udziałowcami współkontrolę nad jednostką współzależną

Znaczący wpływ na inną jednostkę - mniemająca znamion sprawowania kontroli lub współkontroli zdolność jednostki do wpływania na politykę finansową i operacyjną innej jednostki, w szczególności przez:

• udział w podejmowaniu decyzji w sprawie podziału zysku lub pokrycia straty,

• zasiadania w organie zarządzającym, nadzorującym lub administrującym,

• przeprowadzania istotnych transakcji z tą jednostką,

• udostępnianie tej jednostce informacji technicznych o zasadniczym znaczeniu dla jej działalności,

• możliwość wymiany członków organów zarządzających, nadzorujących lub administrujących

Znaczący inwestor - spółka handlowa lub przedsiębiorstwo państwowe posiadające w innej jednostce (nie będącej jednostką zależną lub współzależną) nie mniej niż 20 % w organie stanowiącym tej jednostki i wywiera znaczący wpływ wobec tej jednostki… Udział w ogólnej licznie głosów może być mniejszy niż 20% jeżeli inne okoliczności wskazują na wywieranie znaczącego wpływu

Jednostka stowarzyszona - spółka handlowa lub podmiot utworzony i działający zgodnie z przepisami obcego prawa handlowego i na którą znaczący inwestor wywiera znaczący wpływ

Przejawy powiązane	Jednostki powiązane
		Jednostka nadrzędna	Jednostki podporządkowane
		Dopuszczalna forma organizacyjno-prawna	Dopuszczalna forma organizacyjno-prawna
	Sprawowanie kontroli	Jednostka dominująca	Jednostka zależna
		spółka handlowa przedsiębiorstwo państwowe	spółka handlowa podmioty działające wg obcego prawa handlowego
	Sprawowanie współkontroli	Wspólnik jednostki współzależnej	Jednostka współzależna
		spółka handlowa przedsiębiorstwo państwowe	Podmioty gospodarcze o dowolnej formie prawnej
	Znaczący wpływ	Znaczący inwestor	Jednostki stowarzyszone
		spółka handlowa przedsiębiorstwo państwowe	spółka handlowa podmioty działające wg obcego prawa handlowego

Jednostka zależna -> metoda konsolidacji pełnej

Jednostki współzależne -> metody proporcjonalne lub praw własności

Jednostki stowarzyszone -> metoda praw własności

Skonsolidowane sprawozdanie finansowe:

1. Skonsolidowany bilans

2. Skonsolidowany rachunek zysków i strat

3. Skonsolidowany rachunek przepływów pieniężnych

4. Zestawienie zmian w skonsolidowanym kapitale własnym

5. Informacja dodatkowa:

1. wprowadzenie do skonsolidowanego sprawozdania finansowego

2. dodatkowe informacje i objaśnienia

6. ^* Sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej (istotne informacje o stanie majątku i sytuacji finansowej o udziałach własnych posiadanych przez jednostkę dominującą, jednostki grupy kapitałowej oraz osoby działające w ich imieniu, ocena uzyskiwanych efektów, wskazanie czynników ryzyka, opis zagrożeń)

Zaniechanie sporządzania skonsolidowanego sprawozdania finansowego:

1. Gdy na dzień bilansowy oraz w roku poprzedzającym łączne dane jednostki grupy kapitałowej (bez dokonywania wyłączeń) spełniają 2 z 3 warunków:

1. średnioroczne zatrudnienie (pełne etaty) do 250 osób

2. suma bilansowa w PLN do równowartości 7,5 mln euro

3. przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w PLN do równowartości 15 mln euro

2. przez jednostkę dominującą zależną od innej jednostki, mającej siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Europejskiego Okręgu Gospodarczego, gdy :

1. jednostka dominująca wyższego szczebla posiada co najmniej 90% udziałów tej jednostki, a wszyscy pozostali udziałowcy wyrazili zgodę

2. jednostka dominująca wyższego szczebla obejmuje konsolidacją zarówno zależną od niej jednostkę dominującą, jak i wszystkie jednostki zależne od jednostki dominującej zwolnionej ze sporządzanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego

3. Gdy wszystkie jednostki zależne wyłącza się z objęcia ich konsolidację (a więc gdy jednostka dominująca musiałaby konsolidować tylko jednostki współzależne)

Wyłączenie z konsolidacji jednostki zależnej (obligatoryjne):

• udziały tej jednostki nabyte, zakupione lub pozyskane w innej formie wyłącznie w celu odsprzedaży w terminie do jednego roku od dnia nabycia

• występuje ograniczenie w sprawowaniu kontroli lub współkontroli nad jednostką (np. swobodne dysponowanie aktywami, zyskiem netto)

Fakultatywne wyłączenie - gdy dane finansowe jednostki są nieistotne od realizacji obowiązku art. 4 UoR

Obowiązki kierownika jednostki dominującej nie sporządzający skonsolidowanego sprawozdanie finansowego, gdy jednostka dominująca wyższego szczebla sporządza skonsolidowane sprawozdanie finansowe z racji posiadana minimum 90% udziałów:

1. składa w rejestrze sądowym przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego:

1. skonsolidowane sprawozdanie finansowe wraz ze skonsolidowanym sprawozdaniem jednostki dominującej wyższego szczebla

2. opinię biegłego rewidenta z badania tego skonsolidowanego sprawozdania finansowego - w ciągu 30 dni od dnia jego zatwierdzenia

2. składa w/w dokumenty w ciągu 30 dni od dnia jego zatwierdzenia

Formalne wymogi wobec jednostek objętych konsolidacją:

1. ten sam dzień bilansowy i ten sam rok obrotowy co sprawozdanie finansowe jednostki dominującej (dopuszczalne odstępstwa - 3 miesiące)

2. czas na sporządzenie - nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego, na który jednostka dominująca sporządza roczne sprawozdanie finansowe

3. podpis kierownika jednostki dominującej oraz innej osoby odpowiedniej za sporządzenie skonsolidowanego sprawozdania finansowego

4. zatwierdzenie przez organ zatwierdzający jednostki dominującej, nie później niż w ciągu 6 miesięcy od dnia bilansowego, na który sporządzić roczne sprawozdanie finansowe jednostki dominującej

5. obowiązek badania i ogłaszania

6. jednostki objęte skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym powinny stosować:

1. jednakowe metody wyceny aktywów i pasywów

2. jednakowe metody sporządzania sprawozdań finansowych

Polskie przepisy pozwalają wyłączyć z skonsolidowanego sprawozdania finansowego, sprawozdania jednostek prowadzących zupełnie inną działalność gospodarczą.

„Wykład 3” - 06.03.2013

METODYKA KONSOLIDACJI SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH

Założenia dla konsolidacji:

• prawo własności jednostki dominującej do majątku i wyników działalności jednostek zależnych jest proporcjonalne do udziału w ich kapitale podstawowym

• grupa jednostek gospodarczych stanowi umowną całość gospodarczą, zaś własność innych podmiotów (spoza grupy) musi być wykazana oddzielnie jako udziały mniejszościowe.

Istota skonsolidowanych sprawozdań finansowych:

• sporządzenie go w taki sposób, jak gdyby grupa kapitałowa stanowiła jedno przedsiębiorstwo „umowną pojedynczą jednostkę gospodarczą”

• dzięki odpowiednim procedurom konsolidacyjnym ujawnia się w sprawozdaniu finansowym abstrakcyjny organizm gospodarczy

• ma zastosowanie zasada wyższości treści nad formą

Ustalenie własności - kontrola bezpośrednia

Udziały większości	Z1	Z2	Z3
własność bezpośrednia własność pośrednia	60 -	80 -	100 -
razem	60	80	100
Udziały mniejszości
własność bezpośrednia własność pośrednia	40 -	20 -	- -
razem	40	20	-
łącznie	100	100	100

1. Ustalenie własności - kontrola bezpośrednia i pośrednia

Udziały większości	Z1	Z2
własność bezpośrednia własność pośrednia	80 -	- 80 x 75 = 60
razem	80	60
Udziały mniejszości
własność bezpośrednia własność pośrednia	20 -	25 20 x 75 = 15
razem	20	40
łącznie	100	100

warunek: Jednostka dominująca obejmuje skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym zarówno Z1, Z2 a nie ma dwóch osobnych sprawozdań

2. Ustalenie własności - kontrola bezpośrednia i pośrednia

Udziały większości	B	A
własność bezpośrednia własność pośrednia	75 -	20 75 x 40 = 30
razem	75	50
Udziały mniejszości
własność bezpośrednia własność pośrednia	25 -	100 - (20+40) = 40 25 x 40 = 10
razem	25	50
łącznie	100	100

B - jednostka zależna, konsolidacja metodą pełną,

A - jednostka stowarzyszona (mimo 50%) bo to spółka handlowa

D - jednostka dominująca do B i znaczący inwestor dla A

3. Ustalenie własności - kontrola bezpośrednia i pośrednia

Udziały większości	DB	G	H
własność bezpośrednia własność pośrednia	90 -	- 90 x 55 = 49,5	30 90 x 60 = 54
razem	90	49,5	84
Udziały mniejszości
własność bezpośrednia własność pośrednia	10 -	100 - 55 = 45 10 x 55 = 5,5	100 - (60+30) = 10 10 x 60 = 6
razem	10	50,5	16
łącznie	100	100	100

Przy sporządzaniu skonsolidowanego sprawozdania finansowego przez DA dla całej grupy kapitałowej, wszystkie jednostki konsolidowane metodą pełną (także jednostka G z udziałami 49,5%). Jednostka zależna od innej jednostki zależnej jest zawsze traktowana jako jednostka zależna.

Cross Holding

udział D z kapitale Z =
=
=
= 78,26%

udział KM w kapitale Z =
=
=
= 21,74%

ROZLICZENIE CENY NABYCIA UDZIAŁÓW W OBCYM PODMIOTACH

Konsolidacja metodą pełną na dzień objęcia kontroli - Etapy:

1. ustalenie wartości godziwej inwestycji jednostki dominującej i innych jednostek objętych konsolidacją w każdej z jednostek zależnych

2. ustalenie różnic konsolidacyjnych

Wartość godziwa - kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązany-mi ze sobą stronami. (UoR art.28 ust.6)

Cechy:

1. może być rozpatrywana transakcja faktyczna, jak i transakcja hipotetyczna

2. jedna i druga strona transakcji chcą jej dokonać, przy czym żadna ze stron nie jest w sytuacji przymusowej

3. obie strony posiadają wystarczającą wiedzę umożliwiającą ocenę wartości przedmiotu transakcji, żadna strona nie posiada informacji …….

4. obie strony są niepowiązanymi ze sobą stronami, nie znajdującymi się w stosunku nadrzędności i podporządkowania.

Wartość godziwa a wartość rynkowa:

Wartość godziwa - pojęcie szersze od wartości rynkowej

Wartość rynkowa - to cena możliwa do uzyskania na aktywnym rynku, a więc gdy dany składnik aktywów jest przedmiotem obrotu na aktywnym rynku. W przeciwnym przypadku można tylko określić wartość godziwą (hipotetyczną). Wg MSR38 aktywny rynek to taki rynek, na którym:

• aktywa podlegają obrotowi, mają charakter jednorodny

• praktycznie w każdym momencie można znaleźć chętnego nabywcę i sprzedawcę

• informacje o cenach transakcji jest dostępna publicznie

Ustalanie wartości godziwej aktywów netto jednostek zależnych i różnic korespondencyjnych (wg UoR):

1. przeszacowanie wartości księgowych aktywów i zobowiązań jednostek zależnych do ich aktualnej wartości godziwej (WGA)

2. ustalenie części powyższej wartości aktywów netto, odpowiadającej udziałowi jednostek grupy kapitałowej objętych konsolidacja w jednostkach zależnych, na dzień rozpoczęcia sprawowania nad nimi kontroli (WGAZ)

3. obliczenie różnicy konsolidacyjnej na dzień powstania podporządkowania tj. różnicy między wartością posiadanych udziałów w cenie nabycia a odpowiadającą im częścią aktywów netto jednostek zależnych wycenionych wg ich wartości godziwej (CN - WGAZ):

1. wartość firmy gdy CN > WGAZ

2. ujemna wartość firmy CN < WGAZ (wg MSR nie ma czegoś takiego jak ujemna wartość firmy, rozlicza się od razu w wyniku finansowym)

4. obliczenie różnic konsolidacyjnych w przypadku zmian udziału jednostek grupy kapitałowej objętych konsolidacją w aktywach netto jednostki zależnej (nabycie kolejnych udziałów lub ich zbycie)

Zadanie: Ustalenie i rozliczenie wartości firmy

Założenia:

Jednostka „D” nabyła w dniu 1 maja 200Xr. wszystkie udziały w spółce BETA za kwotę 300 tys. zł. Bilans spółki BETA na dzień 30.04.200Xr. wg aktualnej wartości księgowej, sporządzony wg zasad rachunkowości stosowanej przez BETA:

Aktywa	Kwota w tys. zł	Pasywa	Kwota w tys. zł
Rzeczowe aktywa trwałe	200	Kapitał zakładowy	150
Inwestycje długoterminowe	100	Zysk netto	110
Zapasy	200	Zobowiązania	940
Należności	500
Inwestycje krótkoterminowe	200
Aktywa razem	1200	Pasywa razem	1200

Jednostka „D” jest zainteresowana ustaleniem wartości godziwej przejmowanych aktywów netto, jako podstawy wyceny wartości rynkowej jednostki. W tym celu przeszacowano wartości księgowe aktywów i zobowiązań do ich aktualnej wartości godziwej:

• składniki majątku trwałego z 200 tys. zł do 240 tys. zł

• obniżenie wartości zapasów nierotacyjnych o 30 tys. zł

• obniżenie wartości należności wątpliwych o 50 tys. zł

Zadania:

1. Ustalić wartość firmy

2. Sporządzić skorygowany bilans

Rozwiązanie:

Ustalenie wartości godziwej udziałów spółki BETA (dane w tys. zł)

Wyszczególnienie	Wartość bilansowa	Korekta wartości bilansowej do wartości godziwej		Wartość godziwa
					Wn	Ma
Aktywa
Rzeczowe aktywa trwałe	200	40	-	240
Inwestycje długoterminowe	100	-	-	100
Zapasy	200	-	30	170
Należności	500	-	50	450
Inwestycje krótkoterminowe	200	-	-	200
Aktywa razem	1200	40	80	1160
Zobowiązania	940	-	-	940
Aktywa netto	260	-	-	220

Skorygowany bilans spółki BETA na 01.05.200Xr.

Aktywa	Kwota w tys. zł	Pasywa	Kwota w tys. zł
Wartość firmy	80	Kapitał zakładowy	150
Rzeczowe aktywa trwałe	240	Przeszacowanie	40
Inwestycje długoterminowe	100	Zysk netto	110
Zapasy	170	Zobowiązania	940
Należności	450
Inwestycje krótkoterminowe	200
Aktywa razem	1240	Pasywa razem	1240

Cena nabycia akcji 300 tys. zł - wartość godziwa 220 tys. zł = 80 tys. zł - wartość firmy

Skutki przeszacowania odniesione na kapitał własny obejmują:

Rzeczowe aktywa trwałe 40 tys. zł

Wartość firmy 80 tys. zł

Zapasy -30 tys. zł

Należności -50 tys. zł

SKONSOLIDOWANY BILANS - AKTYWA

1. Aktywa trwałe

1. Wartości niematerialne i prawne

2. Wartość firmy jednostek podporządkowanych

1. Wartość formy - jednostki zależne

2. Wartość formy - jednostki współzależne

1. Rzeczowe aktywa trwałe

2. Należności długoterminowe

3. Inwestycje długoterminowe

4. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

2. Aktywa obrotowe

1. Zapasy

2. Należności krótkoterminowe

3. Inwestycje krótkoterminowe

4. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe

„Wykład 4” - 13.03.2013

Przykład: (kontynuacja poprzedniego????)

Beta posiada wobec Alfa zobowiązanie w wysokości 180 j.p.. Ta zaś ma należność w Beta w tej samej kwocie. Skonsolidować bilans na 31.12.2012.

AKTYWA	JD-A	JZ-B	SUMA	KWOTA	BZ
A: Aktywa trwałe	1 500	400	1 900	-312	1 588
I: Wartości niematerialne i prawne	160		160		160
II: Wartość firm jednostek podporządkowanych				60 - 12	48
III: Rzeczowe aktywa trwałe	800	400	1 200		1 200
IV: Należności długoterminowe
V: Długoterminowe aktywa finansowe: w jednostce zależnej - akcje w innych jednostkach	540 360 180		540 360 180	- 360 - 360	180 - 180
B: Aktywa obrotowe	750	400	1 150	- 180	970
I: Zapasy	400	60	460		460
II: Należności krótkoterminowe: należności od „B” należności od pozostałych	250 180 70	30 - 30	280 180 100	- 180 - 180 -	100 - 100
III. Inwestycje krótkoterminowe	100	310	410		410
AKTYWA RAZEM	2 250	800	3 050	- 492	2 558
PASYWA	JD-A	JZ-B	SUMA	KWOTA	BZ
A: Kapitały własne:	1 650	600	2 250	- 552	1 698
I: Kapitał podstawowy	800	300	1 100	-300	800
II: Kapitał zapasowy	700	200	900	-200	700
III: Zysk/strata netto	150	100	250	-40-12	198
B: Kapitał mniejszości				200+40	240
C: Ujemna wartości firmy jednostek podporządkowanych
D: Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania Zobowiązania wobec „A” Zobowiązania wobec pozostałych	600 - 600	200 180 20	800 180 620	-180 -180 -	620 - 620
PASYWA RAZEM	2 250	800	3 050	-492	2 558

KONSOLIDACJA METODĄ PEŁNĄ na dzień bilansowy - Etapy:

1. Agregacja danych ze sprawozdania finansowego jednostki dominującej i jednostek zależnych objętych konsolidacją

2. Wyłączenie wartości bilansowej inwestycji jednostki dominującej i innych jednostek objętych konsolidacją w każdej z jednostek zależnych oraz odpowiednio tej części kapitału własnego każdej z jednostek zależnych, która odpowiada udziałowi jednostki dominującej i innych jednostek objętych konsolidacją w konsolidowanych jednostkach zależnych

3. Ustalenie i wykazanie oddzielnie od kapitałów własnych i zobowiązań jednostki dominującej udziałów mniejszości w aktywach netto konsolidowanych jednostkach zależnych, przypadającego udziałowcem mniejszościowym

4. Ustalanie zysku lub straty netto konsolidowanych jednostek zależnych za okres sprawozdawczy.

5. Rozliczenie i dokonanie odpisów wartości firmy lub ujemnej wartości firmy za okres sprawozdawczy

6. Ustalenie i wyłączenie całości sald rozliczeń między jednostkami grupy kapitałowej, a więc „dublujących się” wartości spowodowanych wzajemnymi transakcjami

Zadanie 1: Konsolidacja bilansów

Założenia:

1. Spółka A nabyła w dniu 31.12.T1r 100% udziałów w spółce B za 600zł

2. Aktywa netto spółki B na dzień nabycia udziałów miały wartość godziwą równą 500 zł i i odpowiadały wysokości Kapitałów własnych

3. Dane z bilansów jednostkowych obydwu spółek przedstawiono w tabeli

Sporządzić skonsolidowany bilans na dzień 31.12.T1r.

Cena nabycia akcji > kapitał własny JZ-B

Skonsolidowany bilans:

AKTYWA	JD-A	JZ-B	SUMA	KWOTA	BZ
A: Aktywa trwałe	1 600	400	2 000	-500	1 500
I: Wartości niematerialne i prawne	300		300		300
II: Wartość firm jednostek podporządkowanych				100*	100
III: Rzeczowe aktywa trwałe	700	400	1 100		1 100
V: Długoterminowe aktywa finansowe: w jednostce zależnej - akcje	600* 600		600 600	- 600 - 600	- -
B: Aktywa obrotowe	600	300	900		900
I: Zapasy	600	300	900		900
AKTYWA RAZEM	2 200	700	2 900		2 400
PASYWA	JD-A	JZ-B	SUMA	KWOTA	BZ
A: Kapitały własne:	1 500	500	2 000	-500	1 500
I: Kapitał podstawowy	800	300	1 100	-300*	800
II: Kapitał zapasowy	700	200	900	-200*	700
B: Kapitał mniejszości
C: Ujemna wartości firmy jednostek podporządkowanych
D: Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania
PASYWA RAZEM	2 200	700	2 900	-500	2 400

Cena nabycia akcji spółki B 600zł

- wartość aktywów netto spółki B 500zł

wartość firmy 100zł

* wyłączamy długoterminowe aktywa finansowe i równolegle odpowiadające tym udziałom wartości w kapitale własnym jednostki B (-300 i -200) wartość firmy wzrasta o 100 i wszystko się wyrówna.

Zdanie 2. Konsolidacja bilansów

Założenia:

1. Spółka nabyła w dniu 31.12.T1r. 100% udziałów w spółce B za 400zł

2. Aktywa netto spółki B na dzień nabycia udziałów miały wartość godziwą równą 500zł i odpowiadały wysokości Kapitałów własnych

3. Dane z bilansu jednostek obydwu spółek przedstawiono w tabeli

Sporządzić skonsolidowany bilans

Cena nabycia akcji < kapitał własny JZ-B

AKTYWA	JD-A	JZ-B	SUMA	KWOTA	BZ
A: Aktywa trwałe	1 400	400	1 800	-400	1 400
I: Wartości niematerialne i prawne	300		300		300
II: Wartość firm jednostek podporządkowanych
III: Rzeczowe aktywa trwałe	700	400	1 100		1 100
IV: Długoterminowe aktywa finansowe: w jednostce zależnej - akcje	400 400		400 400	-400 -400	- -
B: Aktywa obrotowe	600	300	900		900
I: Zapasy	600	300	900		900
AKTYWA RAZEM	2 000	700	2 700	-400	2 300
PASYWA	JD-A	JZ-B	SUMA	KWOTA	BZ
A: Kapitały własne:	1 500	500	2 000	-500	1 500
I: Kapitał podstawowy	800	300	1 100	-300	800
II: Kapitał zapasowy	700	200	900	-200	700
B: Kapitał mniejszości
C: Ujemna wartości firmy jednostek podporządkowanych				100	100
D: Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania	500	200	700		700
PASYWA RAZEM	2 000	700	2 700	-400	2 300

Cena nabycia akcji spółki B 400zł

- wartość aktywów netto spółki B 500zł

ujemna wartość firmy 100zł

Zadanie 3: Konsolidacja bilansu metodą pełną.

Założenia:

1. Spółka A nabyła w dniu 1 sierpnia T1r. 100% udziałów w spółce B za 1 00zł

2. Aktywa netto spółki B na dzień nabycia udziałów miały wartość godziwą równą 900zł i odpowiadały wysokości kapitałów własnych

3. Dane z bilansów jednostek obydwu spółek przedstawia tabela

4. Pozycje bilansowe różniące się pomiędzy datą nabycia udziałów w spółce B a dniem bilansowym jest wynik finansowy spółki B

Sporządzić skonsolidowany bilans na dzień 31.12.T1r.

AKTYWA	JD-A	JZ-B	SUMA	KWOTA	BZ
A: Aktywa trwałe	1 400	250	1 950	-908	1 42
I: Wartości niematerialne i prawne
II: Wartość firm jednostek podporządkowanych
III: Rzeczowe aktywa trwałe	700	250	950		950
IV: Długoterminowe aktywa finansowe: w jednostce zależnej - akcje	1 000 1 000		1 000 1 000	-1 000 -1 000
B: Aktywa obrotowe	386	750	1 136		1 136
I: Zapasy	300		300		300
II: Należności krótkoterminowe	86	750	836		836
AKTYWA RAZEM	2 086	1 000	3 086	-908	2 178
PASYWA	JD-A	JZ-B	SUMA	KWOTA	BZ
A: Kapitały własne:	1 886	1 000	2 886	-908	1 978
I: Kapitał podstawowy	1 700	750	2 450	-750	1 700
II: Kapitał zapasowy	125	130	255	-130	125
III: Zysk/strata netto - do 31.07.T1r - od 01.08.T1r	61	120 20 100	181	-28 -20 -8	153
B: Kapitał mniejszości
C: Ujemna wartości firmy jednostek podporządkowanych
D: Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania			200		200
PASYWA RAZEM	2 086	1 000	3 086	-908	2 178

Wartość firmy: 1 000 - 900 = 100

Amortyzacja roczna: 100 : 5lat = 20

Amortyzacja miesięczna: 20 : 12 = 1,67

Amortyzacja za okres VIII - XII: 1,67 x 5 miesięcy = 8zł

„Wykład 5” - 20.03.2013 - odwołany

„Wykład 6” - 27.03.2013 - rektorskie

„Wykład 7” - 10.04.2013

TRANSAKCJE WEWNĄTRZGRUPOWE

z tytułu transakcji dokonywanych pomiędzy obiektami konsolidacją jednostkami grupy kapitałowej wyłączeniu w całości podlega (art. 60 ust. 6 UoR):

1. wzajemne należności i zobowiązania oraz inne rozrachunki o podobnym charakterze jednostek objętych konsolidacją;

2. przychody i koszty operacji gospodarczych dokonanych między jednostkami objętymi konsolidacją;

3. zyski lub straty powstałe w wyniku operacji gospodarczych dokonanych między jednostkami objętymi konsolidacją, zawarte w wartości aktywów podle-gających konsolidacji;

4. dywidendy naliczone lub wypłacone przez jednostki zależne jednostce dominującej i innym jednostkom, objętym konsolidacją.

Powyższych wyłączeń można nie dokonywać:

Jeżeli nie są one istotne dla rzetelnego i jasnego przedstawienia sytuacji majątkowej i finansowej oraz wyniku finansowego grupy kapitałowej. Może to mieć miejsce gdy:

• wzajemne transakcje miedzy jednostkami grupy kapitałowej objętymi skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym nie są istotne (ustawa nie definiuje co to znaczy ze nie są istotne pozostawia się to do decyzji jednostki)

• sprzedaż następuje po cenach nabycia (kosztach wytworzenia) lub po cenach i na warunkach płatności nie odbiegających od ogólnie stosowanych przy tego rodzaju transakcjach

WYŁĄCZENIE WZAJEMNYCH ROZRACHUNKÓW:

Wzajemne wszelkie uzgodnione rozrachunki między jednostkami grupy kapitałowej mogą dotyczyć:

• dostaw i usług

• niewniesienia wkładów w zamian za akcje (udziały)

• operacje wekslowe

• zaliczek i pożyczek

• przyznanych dywidend lub udziałów w zyskach

Postępowanie w przedmiocie dokonywanych transakcji między jednostkami grupy kapitałowej nierozliczone do końca roku obrotowego.

Obowiązuje zasada zaliczenia powstałych rozrachunków w obu jednostkach w jednym roku. Z treści § 14 ust 1 pkt 2 rozporządzania Ministra Finansów wynika, że wzajemne należności i zobowiązania wymagające wyłączenia powinny być uzgodnione. Może jednak się zdarzyć, że tego nie uczyniono, a więc należałoby dokonać stosownej korekty tych rozrachunków i eliminacji przychodów.

Przykład 2:

1. Jednostka dominująca ALFA uregulowała zobowiązania wobec jednostki zależnej BETA w kwocie 25 000zł

2. Środki pieniężne nie wpłynęły na dzień bilansowy do jednostki BETA. Na koniec T1r. w bilansie jednostki BETA figurowały należności 25 000zł.

Postępowanie:

1. W bilansie skonsolidowanym należy wykazać środki pieniężne w drodze, a należności od jednostki z grupy kapitałowej wyłączyć.

2. W kolejnym okresie sprawozdawczym T2r. spółka BETA w bilansie jednostkowym będzie miała już ujęte otrzymane środki pieniężne i skorygowane należności. Powstanie wiec obraz bilansowy jaki wygenerowano już wcześniej w Bilasie skonsolidowanym.

Porównanie tabela 1 i 2.

Tabela 1: Korekta środków pieniężnych w drodze na dzień bilansowy T1r.

Aktywa	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Suma	Korekta		Bilans skonsolidowany
									Wn	Ma
Należności	-	25 000	25 000	-	25 000	0
Środki pieniężne	-	-	-	25 000	-	25 000
Razem Aktywa	-	25 000	25 000	25 000	25 000	25 000

Tabela 2: Pozycje bilansowe w T2r.

Aktywa	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Suma	Korekta		Bilans skonsolidowany
									Wn	Ma
Należności	-	-	-	-	-	0
Środki pieniężne	-	25 000	25 000	-	-	25 000
Razem Aktywa	-	25 000	25 000	-	-	25 000

Tabela 3:Korekty w skonsolidowanym Rachunku Przepływów Pieniężnych w T1r.

Pozycje RPP	Suma zagregowana	Korekty		Rachunek przepływów skonsolidowany
					(+)	(-)
Zmiana stanu należności	(25 000)	25 000	-	0
Stan środków pieniężnych na początek okresu	-	25 000	-	25 000
Stan środków pieniężnych na koniec okresu (1+2)	-	-	-	25 000

Tabela 4: Skonsolidowany Rachunek Przepływów Pieniężnych w T2r.

Pozycje RPP	Suma zagregowana	Korekty		Rachunek przepływów skonsolidowany
					(+)	(-)
Zmiana stanu należności	25 000	-	25 000	0
Stan środków pieniężnych na początek okresu	25 000	-	-	25 000
Stan środków pieniężnych na koniec okresu (2+3)	-	-	-	25 000

Przykład 3:

1. Jednostka dominująca ALFA wysłała fakturę sprzedaży dla jednostki zależnej w ostatnim dniu T1r. na kwotę 10 000zł

2. Jednostka ALFA ujęła w sprawozdaniu finansowym T1r. przychody i należności, a jednostka BETA koszty i zobowiązania ujęła dopiero w sprawozdaniu finansowym T2r.

Postępowanie:

Należy przyjąć, że operacja faktycznie ujęta w sprawozdaniu finansowym spółki ALFA jest też ujęta w sprawozdaniu finansowym spółki BETA. W arkuszu konsolidacyjnym bilansów w roku T1r. następujące korekty (tabela 5):

1. zarachowano in plus brakujące w spółce BETA zobowiązania i koszty

2. wyeliminowano wykazane w bilansie wzajemne należności i zobowiązania z racji powstania ich na transakcji w grupie kapitałowej.

Tabela 5: Korekta w skonsolidowanym bilansie w T1r.

	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Suma	Korekta		Bilans skonsolidowany
									Wn	Ma
Aktywa
Należności - eliminacja	10 000 -	- -	10 000 -	- -	- 10 000	0
Aktywa Razem	10 000	-	10 000	-	10 000	0
Pasywa
Zysk netto - korekta kosztów	10 000 -	- -	10 000 -	- 10 000	- -	0
Zobowiązania - korekta - eliminacja	- - -	- - -	- - -	- - 10 000	- 10 000 -	0
Pasywa Razem	10 000	-	10 000	20 000	10 000	0

Tabela 6: Korekty w skonsolidowanym Rachunku Zysków i Strat w T1r.

Wyszczególnienie	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Razem	Korekty		Pozycje skonsolidowane
									Wn	Ma
Przychody ze sprzedaży	10 000	-	10 000	10 000	-	0
Koszty operacyjne - korekta - eliminacja	- - -	- - -	- - -	- 10 000 -	- - 10 000	0
Zysk (strata)	10 000	0	10 000	-	-	0

Tabela 7: Korekty w Skonsolidowanym Rachunek Przepływów Pieniężnych w T1r.

Pozycje RPP	Suma zagregowana	Korekty		Pozycje skonsolidowane
					(+)	(-)
Zysk (strata) netto - korekta przychodów	10 000 -	- -	- 10 000	0
Zmiana stanu należności	(10 000)	10 000	-	0
Przepływy pieniężne netto	0	10 000	10 000	0

W T2r. BETA ujmuje zobowiązania i koszty w jednostkowym sprawozdaniu, które trzeba wyeliminować. Ponieważ w T1r. te pozycje już uwzględniono w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym, korekta w roku T2 będzie miała charakter odwracający (tabela 8):

1. zysk netto in plus z racji skorygowanych w T1. kosztów

2. zobowiązania in minus jako odwrócenie dokonanego zwiększenia w roku T1

Tabela 8: Korekta w skonsolidowanym bilansie w T2r.

	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Suma	Korekta		Bilans skonsolidowany
									Wn	Ma
Pasywa
Zysk netto - korekta kosztów	- -	(10 000) -	(10 000) -	- -	- 10 000	0
Zobowiązania - korekta kosztów	- -	10 000 -	10 000 -	- 10 000	- -	0
Pasywa Razem	-	-	-	10 000	10 000	0

Tabela 9: Korekty w skonsolidowanym Rachunku Zysków i Strat w T2r.

Wyszczególnienie	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Razem	Korekty		Pozycje skonsolidowane
									Wn	Ma
Koszty operacyjne - korekta	- -	10 000 -	10 000 -	- -	- 10 000	0
Zysk (strata)	-	(10 000)	(10 000)		10 000	0

Tabela 10: Korekty w Skonsolidowanym Rachunek Przepływów Pieniężnych w T2r.

Pozycje RPP	Suma zagregowana	Korekty		Pozycje skonsolidowane
					(+)	(-)
Zysk (strata) netto - korekta kosztów	(10 000) -	- 10 000	- -	0
Zmiana stanu zobowiązań - eliminacja	10 000 -	- -	- 10 000	0
Przepływy pieniężne netto	0	10 000	10 000	0

Przykład 4:

1. Jednostka dominująca ALFA wystawiła fakturę sprzedaży dla jednostki BETA w ostatnim dniu T1r. na kwotę 30 000 zł

2. Jednostka ALFA ujęła przychody i należności dopiero w sprawozdaniu finansowym T2r., a jednostka BETA koszty i zobowiązania ujęła już w sprawozdaniu finansowym T1r.

Postępowanie:

Skoro spółka BETA ujęła operacje w swoim jednostkowym sprawozdaniu finansowym w T1r. to w Skonsolidowanym Sprawozdaniu Finansowym należy przyjąć że spółka ALFA też w tym roku ujęła tę operację.

Tabela 11: Korekta w skonsolidowanym bilansie w T1r.

• korekta in plus brakujących przychodów

• korekta in plus brakujących należności

• wyeliminowanie wzajemnych rozrachunków

	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Suma	Korekta		Bilans skonsolidowany
									Wn	Ma
Aktywa
Należności - korekta - eliminacja	- - -	- - -	- - -	- 30 000 -	- - 30 000	0
Aktywa Razem	0	0	0	30 000	30 000	0
Pasywa
Zysk netto - korekta przychodów	- -	(30 000) -	(30 000) -	- -	- 30 000	0
Zobowiązania	-	30 000	30 000	30 000	-	0
Pasywa Razem	0	0	0	30 000	30 000	0

Tabela 12: Korekty w skonsolidowanym Rachunku Zysków i Strat w T1r.

• korekta in plus przychodów a następnie ich eliminacja

• korekta in minus kosztów

Ostatecznie wskutek konsolidacji T1r. zwiększył się zysk grupy o 30 000zł

Wyszczególnienie	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Razem	Korekty		Pozycje skonsolidowane
									Wn	Ma
Przychody ze sprzedaży - korekta przychodów - eliminacja	- - -	- - -	- - -	- - 30 000	- 30 000 -	0
Koszty operacyjne	(30 000)	-	(30 000)	-	30 000	0
Zysk (strata)	(30 000)	-	(30 000)			0

Tabela 13: Korekty w Skonsolidowanym Rachunek Przepływów Pieniężnych w T1r.

• korekta in plus pozycji „Zysk (strata) netto” z tytułu korekty przychodów

• korekta in minus pozycji „Zamiana stanu zobowiązań” z racji rozrachunków w grupie

Pozycje RPP	Suma zagregowana	Korekty		Pozycje skonsolidowane
					(+)	(-)
Zysk (strata) netto - korekta przychodów	(30 000) -	- 30 000	- -	0
Zmiana stanu zobowiązań	30 000	-	30 000	0
Przepływy pieniężne netto	0	30 000	30 000	0

W okresie sprawozdawczym T2 spółka ALFA zarachowała przychody i należności od spółki BETA. Należy je wyeliminować jako korektę odwrotna do dokonanej już korekty tych pozycji w T1r.

Tabela 14: Korekta w skonsolidowanym bilansie w T2r.

	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Suma	Korekta		Bilans skonsolidowany
									Wn	Ma
Aktywa
Należności	30 000	-	30 000	-	30 000	0
Aktywa Razem	30 000	-	30 000	-	30 000	0
Pasywa
Zysk netto - korekta przychodów	30 000 -	- -	30 000 -	- 30 000	- -	0
Pasywa Razem	30 000	0	30 000	30 000		0

Tabela 15: Korekty w skonsolidowanym Rachunku Zysków i Strat w T2r.

Wyszczególnienie	J. D. ALFA	J. Z. BETA	Razem	Korekty		Pozycje skonsolidowane
									Wn	Ma
Przychody ze sprzedaży	30 000	-	30 000	30 000	-	0
Zysk (strata)	30 000	0	30 000			0

Tabela 16: Korekty w Skonsolidowanym Rachunek Przepływów Pieniężnych w T2r.

Pozycje RPP	Suma zagregowana	Korekty		Pozycje skonsolidowane
					(+)	(-)
Zysk (strata) netto - korekta przychodów	30 000 -	- -	- 30 000	0
Zmiana stanu należności	(30 000)	30 000	-	0
Przepływy pieniężne netto	0	30 000	30 000	0

„Wykład 8” - 17.04.2013

„Wykład 9” - 24.04.2013

„Wykład 10” - 08.05.2013

„Wykład 11” - 15.05.2013

„Wykład 12” - 22.05.2013

„Wykład 13” - 29.05.2013

„Wykład 14” - 05.06.2013

„Wykład 15” - 12.06.2013

KONSOLIDACJA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH prof. dr hab. Halina Buk

16

JD

Z2

Z1

Z3

80%

100%

60%

---