Działalność lotnisk komunikacyjnych w Polsce
w latach 2000 - 2004 r.

Spis treści

		Strona
	Wstęp	3
Część I Statystyki
1.	Obsługa przewozów lotniczych w latach 2000 - 2004	4
2.	Komunikacyjny ruch lotniczy - zestawienia porównawcze	11
2.1.	Operacje lotnicze - starty i lądowania w ruchu komunikacyjnym	11
2.2	Porównanie przewozów i ruchu komunikacyjnego na lotniskach	12
2.3	Działalność przewoźników nisko-kosztowych LCCs	13
2.4	Lotnictwo pozakomunikacyjne	14
2.5	Przeloty tranzytowe	15
3.	Podsumowanie	15
Część II Tabele i wykresy - charakterystyki przewozowe portów
1.	Port Lotniczy Warszawa	19
2.	Port Lotniczy Gdańsk	20
3.	Port Lotniczy Kraków - Balice	21
4.	Port Lotniczy Wrocław	22
5.	Port Lotniczy Poznań - Ławica	23
6.	Port Lotniczy Katowice - Pyrzowice	24
7.	Port Lotniczy Szczecin - Goleniów	25
8.	Port Lotniczy Rzeszów - Jasionka	26
9.	Port Lotniczy Łódź - Lublinek	27
10.	Port Lotniczy Bydgoszcz	28
11.	Port Lotniczy Szczytno - Szymany	29
12.	Port Lotniczy Zielona Góra	30
13.	Udział portów lotniczych w przewozach pasażerskich w 2004 r.	31
14.	Udział portów lotniczych w przewozach cargo w 2004 r.	32
15.	Udział portów w zrealizowanych operacjach startów i lądowań w 2004r.	33
16.	Udział portów w obsłudze przewozów nisko-kosztowych w 2004 r.	34

Wstęp

Przedstawiany Biuletyn stanowi kolejną wersję wydawanego przez Ośrodek Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej Urzędu Lotnictwa Cywilnego rocznego Biuletynu Informacyjnego Lotnictwa Cywilnego pt. „Działalność lotnisk komunikacyjnych
w Polsce”. Przedstawia dane statystyczne i informacje za rok 2004, w porównaniu do wyników 2003 roku oraz okresu ostatnich pięciu lat 2000 - 2004 r.

Obszarem tematycznym biuletynu jest działalność następujących portów lotniczych:

• pod zarządem Przedsiębiorstwa Państwowego „Porty Lotnicze” (PPL):

• Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina w Warszawie;

• Port Lotniczy Rzeszów - Jasionka;

• Port Lotniczy Zielona Góra - Babimost,

• pod zarządem spółek prawa handlowego:

• Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy;

• Międzynarodowy Port Lotniczy Katowice w Pyrzowicach;

• Port Lotniczy Wrocław S.A.;

• Międzynarodowy Port Lotniczy im. Jana Pawła II Kraków - Balice;

• Port Lotniczy Szczecin - Goleniów;

• Port Lotniczy Poznań - Ławica;

• Port Lotniczy Łódź - Lublinek;

• Port Lotniczy Bydgoszcz S.A.;

• Port Lotniczy Mazury - Szczytno.

Biuletyn przedstawia dane szacunkowe z działalności wymienionych wyżej portów lotniczych na lotniskach komunikacyjnych kraju, w zakresie:

• obsługi naziemnej przewozów lotniczych, pasażerskich i cargo, wykonanych przez przewoźników w ruchu krajowym i międzynarodowym;

• obsługi nawigacyjnej i lotniskowej statków powietrznych, wykonujących operacje startów i lądowania w lotach komunikacyjnych i innych (usługowych, turystycznych, wojskowych, sportowych, gospodarczych, itp.).

Biuletyn jest opracowaniem własnym, wykonanym w oparciu o materiały statystyczne Przedsiębiorstwa „Porty Lotnicze”, portów regionalnych i Agencji Ruchu Lotniczego.

Część I

1. Obsługa przewozów lotniczych

Lotniska komunikacyjne Polski w zakresie usług portowych obsługują regularne i nieregularne, międzynarodowe i krajowe przewozy pasażerskie oraz towarowe, wykonywane przez PLL LOT, krajowych i obcych przewoźników lotniczych, a także przewoźników lotnictwa ogólnego (tzw. General Aviation).

Podane w tym materiale dane statystyczne portów lotniczych, w zakresie przewozów lotniczych, różnią się od wielkości wykazywanych w publikacjach przez PLL LOT i innych, którzy jako przewoźnicy ewidencjonują pasażerów i ładunki na liniach lotniczych, podczas gdy poszczególne porty rejestrują obsłużone w nich wszystkie przewozy, wg ilości przybyłych i odprawionych pasażerów oraz wyładowanych i załadowanych ładunków.

Ponadto, dane statystyczne obejmują również pasażerów i ładunki przewiezione w lotach nieregularnych przez małe firmy prywatne i spółki (General Aviation) uprawnione do wykonywania przewozów lotniczych, będące m.in. użytkownikami lotnisk komunikacyjnych.

W 2004 roku, w porównaniu do 2003 r., porty lotnicze kraju, w podziale na podległe Przedsiębiorstwu Państwowemu „Porty Lotnicze”(PPL) i porty sprywatyzowane (będące pod zarządem spółek) wykonały następującą obsługę portową pasażerów i ładunków:

	2004 r.		2003 r.		2004/2003
		Pasażerowie w portach -tys.-	Cargo w portach -tony-	Pasażerowie w portach -tys.-	Cargo w portach -tony-	Pasażerowie %	Cargo %
Porty podległe PPL razem Porty sprywatyzowane	6 161,3 2 801,0	40 784 12 655	5 241,9 1 878,8	40 959 10 223	117,5 149,1	99,6 123,8
Ogółem	8 962,3	53 439	7 120,7	51 182	125,8	104,4

W relacjach procentowych działalności portów w 2004 roku, w porównaniu do 2003 roku, wzrost liczby pasażerów osiągnął ogółem 25,8 %, przy znaczącym zróżnicowaniu
tj. wzrost o 17,5 % portów PPL i o 49,1 % sprywatyzowanych. Natomiast w obsłudze cargo nastąpił wzrost tonażu ogółem o 4,4 %, w tym w portach PPL wystąpił spadek o 0,4 %, w pozostałych nastąpił wzrost o 23,8 %.

W działalności przewozowej, w ruchu międzynarodowym i krajowym, wszystkich portów lotniczych kraju, największy udział w obsłudze przewozów miał Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina w Warszawie, co przedstawia poniższe zestawienie:

Lp.	Wyszczególnienie	Jednostka miary	2004r.	2003r.	% 2004:2003
I	Liczba pasażerów w portach ogółem: z tego: w ruchu międzynar. w ruchu krajowym	tys. pas.	8 962,3 7 145,5 1 816,8	7 120,7 5 436,7 1 684,0	125,8 131,4 107,8
	w tym: PL Warszawa - Okęcie razem z tego: w ruchu międzynar. w ruchu krajowym	tys. pas.	6 085,1 5 199,6 885,5	5 167,0 4 335,2 831,8	117,8 119,9 106,4
	Pozostałe porty razem z tego: w ruchu międzynar. w ruchu krajowym	tys. pas.	2877,2 1945,9 931,3	1 953,7 1 101,5 852,2	147,2 176,6 109,3
II	Tonaż cargo w portach ogółem z tego: w ruchu międzynar. w ruchu krajowym w tym:	tony	53 439 48 916 4 523	51 182 47 240 3 942	104,4 103,5 114,7
	PL Warszawa - Okęcie - razem z tego: w ruchu międzynar. w ruchu krajowym	tony	40 541 39 054 1 487	40 514 38 928 1 586	100,1 100,3 93,7
	Pozostałe porty razem z tego: w ruchu międzynar. w ruchu krajowym	tony	12 898 9 862 3 036	10 668 8 312 2 356	120,9 118,6 128,8

W 2004 roku, w porównaniu do 2003 roku, wzrost procentowy ilości obsłużonych pasażerów w ruchu krajowym i międzynarodowym wyniósł 25,8 %, w tym: w PL Warszawa nastąpił wzrost o 17,8 %, a w portach regionalnych o 47,2%. Liczba pasażerów w ruchu międzynarodowym zwiększyła się o 31,4 %, w tym: w PL Warszawa o 19,9 %, w portach regionalnych o 76,6 %. Natomiast w ruchu krajowym liczba obsłużonych pasażerów wzrosła ogółem o 7,8 %, w tym: w PL Warszawa o 6,4 %, w portach regionalnych o 9,3 %.

W obsłudze przewozów cargo w 2004 r., w porównaniu z ubiegłym rokiem, nastąpiło ogólne zwiększenie o 4,4 %, przy wzroście w PL Warszawa o 0,1 %, i w portach regionalnych o 20,9 %. W ruchu międzynarodowym, przy ogólnym wzroście wynoszącym 3,5 %, zwiększenie obsłużonych ładunków w PL Warszawa wyniosło 0,3 %, a w portach regionalnych o 18,6 %. Natomiast przewozy cargo w ruchu krajowym wzrosły ogółem
o 14,7 %, w tym w PL Warszawa nastąpił spadek o 6,3%, a w portach regionalnych wzrost
o 28,8 %.

Strukturalny podział obsługiwanych przewozów w lotach zagranicznych i krajowych w PL Warszawa i portach regionalnych w poszczególnych latach ostatniego pięciolecia oraz procentowe relacje wzrostu przedstawia poniższe zestawienie:

	2000	2001	2002	2003	2004	% 2004:2000
I Pasażerowie w portach - ogółem - tys. pas. w tym: - zagranica - kraj z tego: 1) PL Warszawa - razem w tym: - zagranica - kraj 2) pozostałe porty - razem w tym: - zagranica - kraj II Cargo w portach - ogółem - tony w tym: - zagranica - kraj z tego: 1) PL Warszawa - razem w tym: - zagranica - kraj 2) pozostałe porty - razem w tym: - zagranica - kraj	5 793,1 4 738,0 1 055,1 4 325,8 3 820,3 505,5 1 467,3 917,7 549,6 56 746 52 757 3 989 39 601 37 923 1 678 17 145 14 834 2 311	6 340,7 4 993,1 1 347,6 4 713.6 4 053,9 659,7 1 627,1 939,2 687,9 46 710 42 169 4 541 38 983 37662 1 321 7 727 4 507 3 220	6 573,9 5 119,3 1 454,6 4 936,8 4 216,2 720,6 1 637,1 903,1 734,0 48 592 44 204 4 388 39 867 38 530 1 337 8 725 5 674 3 051	7 120,7 5 436,7 1 684,0 5 167,0 4 335,2 831,8 1 953,7 1 101,5 852,2 51 182 47 240 3 942 40 514 38 928 1 586 10 668 8 312 2 356	8 962,3 7145,5 1816,8 6085,1 5199,6 885,5 2877,2 1945,9 931,3 53 439 48 916 4 523 40 541 39 054 1 487 12 898 9 862 3 036	154,7 150,8 172,1 140,6 136,0 175,2 196,1 212,1 169,5 94,1 92,7 113,3 102,3 102,9 88,6 75,2 66,4 131,3

Jak wykazują powyższe relacje procentowe, w latach 2000 - 2004 r. tempo wzrostu ogólnej liczby pasażerów w ruchu zagranicznym było niższe w porównaniu z ruchem krajowym, gdyż przy ogólnym zwiększeniu liczby pasażerów zagranicznych o 50,8 %, wzrost liczby pasażerów krajowych wyniósł 72,1 %.

W tonażu obsłużonych ładunków ogółem nastąpił spadek o 5,9 %. Występuje jednak zasadnicza różnica w przewozach ładunków w ruchu krajowym i międzynarodowym. W przewozach zagranicznych nastąpił spadek o 8,3 % przy jednoczesnym wzroście przewozów krajowych o 13,3 %.

Wzrost tonażu cargo odnotowano w PL Warszawa, który wynosi ogółem 2,3 %,
w tym w ruchu zagranicznym 2,9 %, z jednoczesnym spadkiem o 11,4 % w ruchu krajowym. W portach regionalnych nastąpił spadek tonażu o 24,8 %, w tym w ruchu zagranicznym spadek wyniósł 33,6%, a krajowym nastąpił wzrost o 31,3 %.

Relacje procentowych udziałów PL Warszawa i portów regionalnych w ogólnych wielkościach obsłużonych przewozów w okresie pięciu lat przedstawia poniższe zestawienie:

Lp.	Wyszczególnienie	2000 r.	2001 r.	2002 r.	2003 r.	2004 r.
1.	Pasażerowie w portach ogółem (tys. pas.) z tego: PL Warszawa pozostałe porty	5 793 4 326 1 467	6 341 4 714 1 627	6 574 4 937 1 637	7 121 5 167 1 954	8 962 6 085 2 877
		Udział procentowy w obsłudze pasażerów PL Warszawa pozostałe porty	74,7% 25,3%	74,3% 25,7%	75,1% 24,9%	72,6% 27,4%	67,9% 32,1%
	2.	Cargo w portach ogółem (tony) z tego: PL Warszawa - pozostałe porty	56 746 39 601 17 145	46 710 38 983 7 727	48 592 39 867 8 725	51 182 40 514 10 668	53 439 40 541 12 898
		Udział procentowy w obsłudze ładunków PL Warszawa - pozostałe porty	69,8% 30,2%	83,4% 16,6%	82,0% 18,0%	79,1% 20,9%	75,8% 24,2%

Przy wykazanych wielkościach obsługi przewozów w portach lotniczych w latach 2000 - 2004 r., udział procentowy PL Warszawa w obsłudze całości ruchu pasażerskiego systematycznie zmniejszał się z 74,7% do 67,9%, przy relatywnym wzroście udziału pozostałych portów z 25,3 % do 32,1 %.

Zbliżona tendencja wystąpiła również w obsłudze ładunków. Udział procentowy PL Warszawa w obsłudze całości ruchu towarowego w latach 2001-2004 (po przejściowych wahaniach w 2000 r.) systematycznie zmniejszał się z 83,4% do 75,8%, przy relatywnym wzroście udziału portów regionalnych z 16,6% do 24,2%.

Porównanie wielkości obsłużonego ruchu przewozowego w portach lotniczych w skali ostatnich pięciu lat wskazuje na wyższą stopniową dynamikę rozwoju działalności portów regionalnych, w obsłudze portowej ruchu pasażerskiego.

Zestawienie zbiorcze wielkości obsłużonych przez poszczególne porty przewozów pasażerskich i cargo oraz ilości operacji komunikacyjnych w latach 2000-2004, z podaniem procentowych relacji wzrostu przedstawia poniższa tabela:

Port Lotniczy	2000 r.	2001 r.	2002 r.	2003 r.	2004 r.	% 2004:2000
1. Warszawa liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	4 325 814 39 601 75 979	4 713 655 38 983 95 877	4 936 835 39 867 92 403	5 166 991 40 514 94 314	6 085 111 40 541 108 245	140,6 102,3 142,4
2. Gdańsk liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	260 960 1 553 11 434	319 174 1 658 12 686	317 855 1 914 12 104	364 367 2 310 12 880	464 656 3 100 16 286	178,0 199,6 142,4
3. Kraków - Balice liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	517 015 2 856 13 128	549 298 1 800 14 274	500 852 1 586 14 115	593 214 2 071 15 086	841 123 1 806 26 171	162,6 63,2 199,3
4. Wrocław liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	210 873 2 548 11 858	237 705 799 12 476	236 151 1 193 11 040	284 334 721 12 384	363 244 946 18 509	172,2 37,1 156,1
5. Poznań - Ławica liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	227 874 885 13 225	227 914 885 15 397	227 498 598 13 007	263 551 1 231 14 174	380 676 1 528 16 405	167,0 172,6 124,0
6.Katowice - Pyrzowice liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	168 126 7 745 8 710	178 937 2 195 9 441	202 240 2 884 8 362	257 991 3 548 9 357	622 612 5 038 13 803	370,3 65,0 158,4
7. Szczecin - Goleniów liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom	56 605 337 5 939	68 834 154 6 415	76 417 241 6 425	87 433 341 7 362	95 833 237 7 981	169,3 70,3 134,3
8. Rzeszów - Jasionka liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	8 841 1 221 3 804	28 026 236 3 628	52 093 309 2 362	67 175 445 5 895	71 930 243 8 402	813,5 19,9 220,8
9. Łódź - Lublinek liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	794 - 851	2 652 - 1 164	1 936 - 1 252	7 320 - 1 551	6 269 - 1 783	789,5 - 209,5
10. Bydgoszcz liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	14 089 - 1 254	6 821 - 1 969	13 408 - 2 342	20 064 - 3 378	26 112 - 3 904	185,3 - 311,3
11. Szczytno - Szymany liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	1 873 - 788	2 049 - 928	1 091 - 516	448 - 418	456 - 346	24,3 - 43,9
12. Zielona Góra liczba pasażerów tonaż cargo (tony) liczba operacji lot. kom.	207 - 36	5 624 - 615	7 598 - 681	7 813 - 1 237	4 312 - 936	2083 - 2600
RAZEM: pasażerowie cargo (tony) operacje lotnicze komunikacyjne	5 793 071 56 746 147 006	6 340 689 46 710 174 870	6 573 974 48 592 164 609	7 120 701 51 182 178 036	8 962 334 53 439 222 771	154,7 94,2 151,5

Jak wykazuje powyższe zestawienie w ostatnim pięcioleciu najwyższe procentowe wzrosty w obsłudze przewozów osiągnęły porty:

• w ilości odprawionych pasażerów: Zielona Góra - 2083 % i Rzeszów - 813%,

• w tonażu cargo: Gdańsk - 199,6% i Poznań - 172,6%,

• w obsłudze operacji lotniczych w ruchu komunikacyjnym: Zielona Góra - 2600 %, Rzeszów - 220,8 % i Bydgoszcz - 311,3 %.

Należy nadmienić, że stosunkowo wysoki procentowy wzrost przewozów w Zielonej Górze i Bydgoszczy wynika z faktu, iż porównawczy do statystyk 2000 rok był jednym z pierwszych w działalności portu.

W okresie ostatnich pięciu lat nastąpił: wzrost liczby odprawionych pasażerów o 54,7%, spadek tonażu cargo o 5,8% oraz wzrost liczby operacji komunikacyjnych o 51,5%. Zwiększenie przewozów pasażerskich i liczby operacji komunikacyjnych zaistniały we wszystkich portach za wyjątkiem PL Szczytno.

Przy znacznym wzroście wskaźników działalności portów, przeważający udział w obsłudze przewozów lotniczych nadal ma PL Warszawa. Udział procentowy wszystkich portów lotniczych w obsłudze ogólnych przewozów pasażerskich i towarowych w 2004 r. w porównaniu do 2000 r. przedstawia się następująco:

Port Lotniczy	2004 r.		2000 r.		2004:2000
		Pasażerowie %	Cargo %	Pasażerowie%	Cargo %	Zmiana udziału procentowego ( + / - )
										Pasażer.	Cargo
Warszawa Gdańsk Kraków Wrocław Poznań Katowice Szczecin Rzeszów Łódź, Bydgoszcz, Szczytno, Zielona G.	67,9 5,2 9,4 4,0 4,2 6,9 1,0 0,8 0,6	75,9 5,8 3,4 1,8 2,8 9,4 0,4 0,5 0	74,6 4,5 8,9 3,6 3,9 2,9 1,0 0,2 0,4	69,8 2,8 5,0 4,5 1,6 13,6 0,6 2,1 0	- 6,7 + 0,7 + 0,5 + 0,4 + 0,3 + 4,0 0 + 0,6 + 0,2	+ 6,1 + 3,0 - 1,6 - 2,7 + 1,2 - 4,2 - 0,2 - 1,6 0
Ogółem	100,0%	100,0%	100,0%	100,0%	-	-

W okresie ostatnich pięciu lat udział procentowy PL Warszawa w obsłudze całości ruchu zmniejszył się w liczbie obsłużonych pasażerów z 74,6 % do 67,9 %, natomiast w tonażu cargo zwiększył się z 69,8 % do 75,9 %.

Największy wzrost procentowego udziału w ogólnym ruchu przewozowym wykazały porty lotnicze:

• w obsłudze pasażerów - Katowice z 2,9 % do 6,9% oraz Gdańsk z 4,5 % do 5,2%;

• w obsłudze cargo - Warszawa z 69,8 % do 75,9 % oraz Gdańsk 2,8 % do 5,8%.

Największy spadek procentowego udziału w przewozach wykazały porty lotnicze:

- w obsłudze pasażerów: Warszawa - 6,7 % (z 74,6 % do 67,9 %);

• w obsłudze cargo: Katowice - 4,2% (z 13,6 % do 9,4% oraz Wrocław - 2,7%
  (z 4,5 % do 1,8 %).

2. Ruch lotniczy komunikacyjny - zestawienia porównawcze.

2.1. Operacje lotnicze - starty i lądowania w ruchu komunikacyjnym.

W 2004 roku statki powietrzne przewoźników polskich i obcych, w ruchu komunikacyjnym krajowym i międzynarodowym wykonały 222.771 operacji startów i lądowania, w tym 93.904 w ruchu krajowym i 129.362 w ruchu międzynarodowym. W porównaniu z rokiem poprzednim liczba operacji lotniczych zwiększyła się o 25,1 %.

W okresie ostatnich pięciu lat (w porównaniu z 2000 r.) ruch lotniczy mierzony ilością operacji startów i lądowań zwiększył się z 147.006 do 222.771 tj. o 51,5%, przy wzroście ogólnej liczby obsłużonych w portach pasażerów o 54,7%.

Zmiany procentowego udziału poszczególnych portów w ogólnej ilości operacji komunikacyjnych w latach 2000-2004 przedstawia poniższe zestawienie:

Lotnisko	2004 rok		2000 rok		Zmiany udziału % 2004/2000r.
		ilość	%	Ilość		%
Warszawa Gdańsk Kraków Wrocław Poznań Katowice Szczecin Rzeszów Łódź Bydgoszcz Szczytno Zielona Góra	108 245 16 286 26 171 18 509 16 405 13 803 7 981 8 402 1 783 3 904 346 936	48,6 7,3 11,7 8,3 7,4 6,2 3,6 3,8 0,8 1,7 0,2 0,4	75 979 11 434 13 128 11 858 13 225 8 710 5 939 3 804 851 1 254 788 36	51,7 7,8 8,9 8,1 9,0 5,9 4,0 2,6 0,6 0,8 0,5 0,1	­- 3,1 - 0,5 + 2,8 + 0,2 - 1,6 + 0,3 - 0,4 + 1,2 + 0,2 + 0,9 - 0,3 + 0,3
Ogółem	222 771	100%	147 006	100%	-

Jak wykazuje powyższe zestawienie, w 2004 roku w porównaniu do 2000 roku zwiększył się udział procentowy w obsłudze wykonanych operacji komunikacyjnych w portach lotniczych: Kraków - 2,8% i Rzeszów - 1,2%, natomiast obniżył się PL Warszawa - 3,1 %, Poznań - 1,6 %, Gdańsk - 0,5% i Szczecin - 0,4%.

2.2. Porównanie przewozów i ruchu komunikacyjnego na lotniskach

Zestawienie liczbowe odprawionych pasażerów w poszczególnych portach lotniczych, w przeliczeniu na jedną operację w ruchu komunikacyjnym, w latach 2000 - 2004 przedstawia poniższe zestawienie:

Lotnisko	2004 r.			2000 r.
		Ilość pasażerów	Ilość operacji komunikac.	Średnia ilość pas/oper.	Ilość pasażerów	Ilość operacji komunikac.	Średnia ilość pas/oper.
Warszawa Gdańsk Kraków Wrocław Poznań Katowice Szczecin Rzeszów Łódź Bydgoszcz Szczytno Zielona Góra	6 085 111 464 656 841 123 363 244 380 676 622 612 95 833 71 930 6 269 26 112 456 4 312	108 245 16 286 26 171 18 509 16 405 13 803 7 981 8 402 1 783 3 904 346 936	56 29 32 20 23 45 12 9 4 7 2 5	4 325 814 260 960 517 015 210 873 227 874 168 126 56 605 8 841 794 14 089 1 873 207	75 979 11 434 13 128 11 858 13 225 8 710 5 939 3 804 851 1 254 788 36	57 23 39 18 18 20 10 3 2 11 3 6
Razem	8 962 334	222 771	40	5 793 071	147 006	40

Według ww. danych, największa liczba pasażerów w przeliczeniu na jedną operację samolotu komunikacyjnego była obsłużona w PL Warszawa, chociaż w okresie ostatnich pięciu lat nastąpiło zmniejszenie z 57 do 56 pasażerów (ogólne zmniejszenie wynika z faktu nierównomiernego wzrostu ilości operacji i liczby pasażerów - ilość operacji wzrosła o
- 42,4 %, a liczba pasażerów - 40,6 %). Na pozostałych lotniskach, średnie ilości pasażerów na jedną operację były znacznie niższe (są eksploatowane mniejsze samoloty na liniach krajowych i znacznie mniejszy ruch zagraniczny, który realizują duże samoloty). Największy wzrost ilości pasażerów na jedną operację był w Porcie Lotniczym w Katowicach (z 20 do 45 pasażerów), w Gdańsku (z 23 na 29) i we Wrocławiu (z 18 do 20). Port Lotniczy Kraków, który obsłużył największą z portów regionalnych ilość operacji, odnotował spadek średniej liczby pasażerów na jedną operację z 39 do 32 pasażerów.

W pozostałych portach średnia liczba pasażerów na jedną operację nie uległa większym zmianom, za wyjątkiem Rzeszowa, gdzie wartość ta uległa znacznemu zwiększeniu (z 3 do 9 pasażerów na operację).

Najniższy wynik średniej liczby pasażerów na operację w 2004 roku odnotowano w małych, regionalnych portach lotniczych: Łódź, Bydgoszcz, Zielona Góra i Szczytno.

W okresie ostatnich pięciu lat (przy ogólnym wzroście liczby pasażerów w portach o 54,7 % i operacji komunikacyjnych o 51,5 %) średnia liczba pasażerów na jedną operację komunikacyjną nie uległa zmianie i dalej wynosi 40 pasażerów na operację.

2.3. Działalność przewoźników nisko-kosztowych (LCCs).

W 2004 roku osiem krajowych portów lotniczych obsługiwało przewozy pasażerskie tzw. przewoźników nisko-kosztowych LCCs (ang. Low Cost Carriers). Łącznie w tym ruchu obsłużonych zostało 1.064,1 tys. pasażerów, w tym: 558,1 tys. w Porcie Lotniczym Warszawa i 506,0 tys. w portach regionalnych. Stanowi to 11,9% ogólnej liczby obsłużonych pasażerów we wszystkich 12 portach ( tj 8.962,3 tys.).

Procentowy udział przewozów wykonanych w ruchu nisko-kosztowym, w stosunku do ruchu ogółem, dla poszczególnych portów jest bardzo zróżnicowany, a największe wartości zostały osiągnięte w: PL Katowice (46,6 %), Kraków (13 %) i Gdańsk (11,3%). W portach lotniczych: Łódź, Rzeszów, Szczytno i Zielona Góra w ogóle nie operowali przewoźnicy nisko-kosztowi, natomiast w PL Bydgoszcz i Szczecin realizowali go tylko przez okres dwóch miesięcy. W tych dwóch ostatnich portach w listopadzie i grudniu 2004 r. operowała „Air Polonia”, która po wykonaniu kilkunastu lotów zawiesiła je z powodu swoich trudności finansowych.

Liczba obsłużonych pasażerów w ruchu LCCs w 2004 roku, w porównaniu do 2003 roku, wzrosła ponad 60-krotnie (z 17,2 tys. do 1.064,1 tys.), natomiast udział procentowy w ogólnych przewozach zwiększył się 50-ktotnie (z 0,24 % do 11,9 %).

Wyniki przewozowe uzyskane w ruchu LCCs miały znaczący wpływ na ogólną liczbę pasażerów odprawionych w ubiegłym roku w portach lotniczych. W osiągniętym ogólnym wzroście wynoszącym 1841,6 tys., pasażerowie LCCs stanowili 1064,1 tys. (58%). Należy nadmienić, że zwiększenie ogólnych przewozów uzyskane zostało w wyniku rozszerzenia oferty przez przewoźników obecnych na rynku (nowe połączenia), jak również dzięki wejściu na rynek nowych nisko-kosztowych.

Zestawienie porównawcze wielkości ruchu pasażerskiego przewoźników nisko-kosztowych do ruchu ogółem w portach lotniczych w latach 2003 - 2004 przedstawia poniższa tabela.

Port lotniczy / lotnisko	2003 rok			2004 rok
		Liczba pasażerów ogółem	Przewozy LCCs		Liczba pasażerów ogółem	Przewozy LCCs
				Liczba		Udział %		Liczba	Udział %
Warszawa / Okęcie	5.166.991	8.942	0,17 %	6.085.111	558.073	9,2 %
Kraków / Balice	593.214	0		841.123	109.248	13,0 %
Gdańsk / Rębiechowo	364.367	2.375	0,65 %	464.656	52.409	11,3 %
Katowice / Pyrzowice	257.991	1.407	0,54 %	622.612	289.990	46,6 %
Poznań / Ławica	263.551	922	0,35 %	380.676	36.436	9,6 %
Wrocław / Strachowice	284.334	3.549	1,3 %	363.244	16.424	4,5 %
Bydgoszcz / Szwederowo	20.064	0		26.112	903	3,5 %
Szczecin / Goleniów	87.433	0		95.833	1.058	1,1 %
Łódź, Rzeszów, Szczytno, Zielona Góra	82.756	0		82.967	0
Razem	7 120 701	17.195	0,24 %	8.962.334	1.064.151	11,9%

Udział portów lotniczych w obsłudze całości przewozów nisko-kosztowych w 2004 r. przedstawiał się następująco: Warszawa - 52,4%, Katowice - 27,3%, Kraków - 10,3%, Gdańsk - 4,9%, Poznań - 3,4%, Wrocław - 1,5%, Bydgoszcz i Szczecin - po 0,1 %.

2.4 Lotnictwo pozakomunikacyjne

Poza omówioną w poprzednich rozdziałach działalnością portów lotniczych
(w zakresie obsługi ruchu komunikacyjnego), na lotniskach obsługiwany jest lotniczy ruch pozakomunikacyjny statków powietrznych: sportowych, wojskowych, sanitarnych, usługowych, prywatnych, itp.

Z analizy danych statystycznych za 2004 r. otrzymanych z Agencji Ruchu Lotniczego (ogólna ilość operacji lotniczych wynosiła 248.145 startów i lądowań) oraz danych z portów lotniczych przyjętymi do niniejszego opracowania (222.771 operacji komunikacyjnych) wynika, że na lotniskach komunikacyjnych odbyło się 25.374 operacji pozakomunikacyjnych (tj. różnica ilości operacji).

Udział procentowy operacji pozakomunikacyjnych na lotniskach, w odniesieniu do ogólnego ruchu lotniczego, w latach 2000 - 2004, przedstawia poniższe zestawienie:

	2000 r.	2001 r.	2002 r.	2003 r.	2004 r.
Ilość lotniczych operacji pozakomunikacyjnych - ogółem	10.214	24 530	28434	35027	25 374
Udział %-wy w ogólnym ruchu lotniczym	6,1%	12,6%	15,1%	19,6%	10,2%

2.5 Przeloty tranzytowe

Poza działalnością obsługową przewozów i operacji lotniczych na lotniskach komunikacyjnych, służby kontroli ruchu lotniczego wykonywały obsługę nawigacyjną przelotów tranzytowych statków powietrznych w polskim obszarze powietrznym (bez lądowań na terenie Polski). Wykonane w latach 2000 - 2004 przeloty tranzytowe statków powietrznych zostały przedstawione w poniższej tabeli.

	2000 r.	2001 r.	2002 r.	2003 r.	2004 r.	% wzrostu 2004:2000
Przeloty tranzytowe statków powietrznych	123.014	126.704	135.038	145.545	178 588	45,1 %

W ubiegłym roku w polskim obszarze powietrznym zagraniczne statki powietrzne wykonały 178.588 przelotów tranzytowych. W stosunku do roku ubiegłego liczba przelotów zwiększyła się o 22,7 %, a za okres ostatnich pięciu lat o 45 %.

3. Podsumowanie

Lata 2000 - 2004 były okresem dalszego rozwoju działalności przewozowej na krajowych lotniskach komunikacyjnych. W ubiegłym roku pod zarządem Przedsiębiorstwa Państwowego "Porty Lotnicze” znajdowały się: Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina w Warszawie, PL Rzeszów, PL Zielona Góra, a pozostałe porty regionalne były pod zarządem spółek prawa handlowego.

W 2004 roku nastąpił znaczący wzrost liczby pasażerów odprawionych w polskich portach lotniczych. Ogółem obsłużono w nich 8.962.334 pasażerów (roczny wzrost o 25,5 %), 53.439 ton cargo (wzrost o 4,4 %) oraz odbyło się ponad 222.771 operacji startów i lądowań (wzrost o 25,1 %).

Przeważający udział w obsłudze krajowych przewozów miał Port Lotniczy im. Fryderyka Chopina w Warszawie, w którym odprawiono 6.085,1 tys. pasażerów (tj. 67,9 % ogólnych krajowych przewozów) i 40,5 tys. ton cargo (75,8 %). W pozostałych jedenastu portach regionalnych obsłużono 2.877 tys. pasażerów (32,1 % ogólnych krajowych przewozów) oraz 12,9 tys. ton cargo (24,2 %). Największy udział w przewozach regionalnych miały porty lotnicze Kraków i Katowice.

W okresie ostatnich pięciu lat liczba obsłużonych pasażerów wzrosła o 54,7 %, w tym w PL Warszawa o 40,6 % i w portach regionalnych o 96,1 %. Natomiast tonaż cargo ogółem uległ zmniejszeniu o 5,9 %, w tym w PL Warszawa zwiększył się o 2,3 %, w pozostałych portach regionalnych zmniejszył się o 24,8 %. Wśród dużych i średnich portów regionalnych, największą dynamikę wzrostu przewozów pasażerskich miał PL Katowice (370 %), a w tonażu cargo PL Gdańsk (99 %) i Poznań (72 %).

W 2004 roku osiem krajowych portów lotniczych obsługiwało przewozy pasażerskie przewoźników nisko-kosztowych LCCs. Łącznie odprawiły one 1.064,1 tys. pasażerów
(PL Warszawa - 558,1 tys., porty regionalne - 506,0 tys.), co stanowi 11,9 % łącznej liczby pasażerów we wszystkich portach. W obsłudze tych przewozów udział portów przedstawiał się następująco: Warszawa - 52,4 %, Katowice - 27,3 %, Kraków - 10,3 %, Gdańsk - 4,9 %, Poznań - 3,4 %, Wrocław - 1,5 %, Bydgoszcz i Szczecin - po 0,1 %. Ilość pasażerów w ruchu nisko-kosztowym, w porównaniu do roku 2003, wzrosła ponad 60-krotnie. Największy procentowy udział przewozów w ruchu LCCs, w stosunku przewozów zrealizowanych ogółem, był w portach lotniczych: Katowice (46,6 %), Kraków (13 %) i Gdańsk (11,3%).

W ubiegłym roku na lotniskach odbyło się ogółem 222,7 tys. operacji startów i lądowania, w tym 129,3 tys. w ruchu międzynarodowym i 93,4 tys. w ruchu krajowym. W stosunku do roku poprzedniego, liczba ta zwiększyła się o 25,1 %. Najwięcej operacji wykonanych zostało w Porcie Lotniczym Warszawa - 108,2 tys., a w portach regionalnych - 114,5 tys. (51,4 % ogólnego ruchu komunikacyjnego).

Lotnictwo pozakomunikacyjne (sportowe, wojskowe, usługowe, itp.) w 2004 roku wykonało 25,3 tys. operacji startów i lądowań, co stanowiło 10,2 % udziału w ogólnym ruchu lotniczym.

W ubiegłym roku w polskim obszarze powietrznym zagraniczne statki powietrzne wykonały 178.588 przelotów tranzytowych. W stosunku do roku ubiegłego liczba przelotów zwiększyła się o 22,7 %, a za okres ostatnich pięciu lat o 45 %.

Konkluzja

Porównując wielkości lotniczych przewozów w Polsce, z innymi państwami europejskimi zbliżonymi pod względem warunków geograficznych, gospodarczych i demograficznych, można stwierdzić, że przewozy te, aczkolwiek mające tendencje wzrostowe, są nadal niewielkie, kwalifikujące nasz kraj na jednym z ostatnich miejsc w Europie. Aktualnie istniejąca infrastruktura lotniskowa portów, wykorzystywana zaledwie w kilkunastu procentach (za wyjątkiem PL Warszawa) oraz możliwość współużytkowania kolejnych lotnisk (w tym wojskowych) stwarza korzystne przesłanki do zabezpieczenia perspektywicznych, potrzeb transportowych naszego kraju. Jest to bardzo istotne, w kontekście zwiększonego zapotrzebowania na obsługę portową, związaną z uruchomieniem nowych połączeń, realizowanych przez przewoźników nisko-kosztowych LCCs.

Analiza danych liczbowych pokazuje, jak pozytywna i stymulująca jest rola przewoźników LCCs. Przewozy te stanowią już 11,9 % krajowego rynku, a ich cechą ubiegłoroczną było 60-krotne zwiększenie liczby pasażerów odprawionych w krajowych portach, a także atrakcyjne cenowo bilety. Korzystnym zjawiskiem jest też fakt, że wzrost ten odbywa się przy znaczącym udziale portów regionalnych.

C Z Ę Ś Ć II

Tabele i wykresy

Charakterystyki przewozowo - operacyjne

poszczególnych portów lotniczych

Udział portów lotniczych

w przewozach pasażerskich w 2004 r.

Udział portów lotniczych

w przewozach cargo w 2004 r.

Udział portów lotniczych

w przewozach niskokosztowych w 2004 r.

Zgodnie z definicją ustawy z 3 lipca 2002 roku Prawo Lotnicze (art.2, pkt 17) - portem lotniczym jest lotnisko użytku publicznego wykorzystywane do celów handlowych.

1

5

URZĄD LOTNICTWA CYWILNEGO

OŚRODEK INFORMACJI NAUKOWEJ, TECHNICZNEJ
I EKONOMICZNEJ

2005

Nr 1 (134)

BIULETYN INFORMACYJNY

LOTNICTWA CYWILNEGO

DZIAŁALNOŚĆ LOTNISK KOMUNIKACYJNYCH

W POLSCE

W LATACH 2000 - 2004

Redakcja - Jerzy LIWIŃSKI

00-848 Warszawa, ul. Żelazna 59

tel. [phone]

---