POLICEALNA SZKOŁA CENTRUM NAUKI I BIZNESU

„ŻAK” W ŁOMŻY

SEMESTR ZIMOWY, ROK SZKOLNY 2012/2013

Radosław Struczyński

Imię i nazwisko słuchacza

Technik BHP

Nazwa kierunku

Semestr trzeci

Techniczne bezpieczeństwo pracy

Nazwa przedmiotu

Iwona Chojnowska

Imię i nazwisko wykładowcy

Wymagania BHP w procesach mechanicznej obróbki drewna lub metali.

Temat pracy kontrolnej

03.11.2012r.

data

Spis treści

Wymagania BHP w procesach mechanicznej obróbki drewna

1. Obowiązki ogólne pracodawcy.

Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.

Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny w zakładzie pracy. Na zakres odpowiedzialności pracodawcy nie wpływają obowiązki pracowników w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz powierzenie wykonywania zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy specjalistom spoza zakładu.

W szczególności jest on obowiązany :

1. organizować pracę w sposób zapewniający bezpieczne i higieniczne warunki pracy, uwzględniając:

• wymagania dotyczące rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej (określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 28 maja 1996 r w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej, Dz. U. 1996 r. nr 62, poz. 287), takich np. jak:

• prace przy obsłudze podnośników i platform hydraulicznych,

• prace przy obsłudze urządzeń ciśnieniowych, podlegających pełnemu dozorowi technicznemu,

• prace przy materiałach łatwo palnych, środkach toksycznych,

• wymagania dotyczące prac na wysokości (każda praca wykonywana powyżej 1 m od podłoża jest pracą na wysokości),

• wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy przy ręcznych pracach transportowych, Dz.U. z 2000 r. Nr 26, poz. 313 ze zm.;

• zapewniać przestrzeganie w zakładzie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, wydawać polecenia usunięcia stwierdzonych uchybień w tym zakresie oraz kontrolować wykonanie tych poleceń;

• reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy;

• zapewnić rozwój spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym uwzględniającej zagadnienia techniczne, organizację pracy, stosunki społeczne oraz wpływ czynników środowiska pracy;

• uwzględnić ochronę zdrowia młodocianych, pracownic w ciąży lub karmiących dziecko piersią oraz pracowników niepełnosprawnych w ramach podejmowanych działań profilaktycznych;

• zapewniać wykonanie nakazów, wystąpień, decyzji i zarządzeń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy;

• zapewnić środki niezbędne do udzielania pierwszej pomocy w nagłych wypadkach, zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników;

• znać, w zakresie niezbędnym do wykonywania ciążących na nim obowiązków, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczeństwa i higieny pracy;

• informować pracowników o zagrożeniach dla zdrowia i życia występujących w zakładzie pracy, na poszczególnych stanowiskach pracy i przy wykonywanych pracach, w tym o zasadach postępowania w przypadku awarii i innych sytuacji zagrażających zdrowiu i życiu pracowników;

• informować pracowników o działaniach ochronnych i zapobiegawczych podjętych w celu wyeliminowania lub ograniczenia zagrożeń;

• wyznaczyć pracowników do udzielania pierwszej pomocy, wykonywania działań w zakresie zwalczania pożarów i ewakuacji pracowników oraz informować o tym pracowników;

• zaznajamiać pracowników z zakresem ich obowiązków, sposobem wykonywania pracy na wyznaczonych stanowiskach, w tym zapewnić przeszkolenie pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przed dopuszczeniem ich do pracy oraz zapewnić prowadzenie okresowych szkoleń w tym zakresie;

• dostarczyć, w razie wystąpienia bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia lub życia, instrukcje umożliwiające oddalenie się z miejsca zagrożenia w miejsce bezpieczne;

• umożliwić pracownikom, w razie wystąpienia zagrożeniach dla życia lub zdrowia, podjęcie działań w celu uniknięcia niebezpieczeństwa na miarę ich wiedzy i dostępnych środków technicznych;

• informować pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami;

• zapewnić pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby zatrudnionych pracowników;

• utrzymać obiekty budowlane i znajdujące się w nich pomieszczenia pracy, a także tereny i urządzenia z nimi związane, w stanie zapewniającym bezpieczne i higieniczne warunki pracy;

• wyposażać stanowiska pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy, które zapewniają bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczególności zabezpieczają pracownika przed urazami, działaniem niebezpiecznych substancji chemicznych, porażeniem prądem elektrycznym, nadmiernym hałasem, działaniem drgań mechanicznych i promieniowania oraz szkodliwym i niebezpiecznym działaniem innych czynników środowiska pracy oraz uwzględniają zasady ergonomii;

• wyposażać maszyny, inne urządzenia techniczne oraz narzędzia pracy w odpowiednie zabezpieczenia (środki ochrony zbiorowej);

• dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej, odzież i obuwie robocze;

• zapewnić pracownikom odpowiednie urządzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczyć pracownikom niezbędne środki do udzielania pierwszej pomocy;

• odbywać i zapewnić pracownikowi szkolenie w zakresie instruktarzu ogólnego i stanowiskowego oraz szkolenia okresowe;

• zawiadamiać na piśmie, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności, właściwego okręgowego inspektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej działalności;

• wyznaczyć koordynatora sprawującego nadzór nad bezpieczeństwem i higieną, w razie gdy jednocześnie w tym samym miejscu wykonują pracę pracownicy zatrudnieni przez różnych pracodawców.

Naruszenie praw pracowników wynikających z przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy może rodzić odpowiedzialność karną lub wykroczeniową.

2. Wymagania dotyczące obiektów budowlanych.

Obiekty budowlane wraz ze związanymi z nimi urządzeniami budowlanymi należy projektować i budować zgodnie z zasadami wiedzy technicznej i prawa budowlanego (t.j. Dz. U. 2006 r. nr 156, poz. 1118 z późn. zm.), zapewniając:

1. spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:

• bezpieczeństwa konstrukcji,

• bezpieczeństwa pożarowego,

• bezpieczeństwa użytkowania,

• odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,

• ochrony przed hałasem i drganiami,

• oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród;

• warunki użytkowe zgodne z przeznaczeniem obiektu, w szczególności w zakresie:

• zaopatrzenia w wodę i energię elektryczną oraz, odpowiednio do potrzeb, w energię cieplną i paliwa, przy założeniu efektywnego wykorzystania tych czynników,

• usuwania ścieków, wody opadowej i odpadów;

• warunki bezpieczeństwa i higieny pracy;

• niezbędne warunki do korzystania z wybudowanych obiektów użyteczności publicznej przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich;

• odpowiednie usytuowanie obiektów na działce budowlanej;

• odpowiednie dostosowanie obiektów do rodzaju prowadzonej działalności oraz liczby zatrudnionych pracowników;

• poszanowanie, występujących w obszarze obiektu, uzasadnionych interesów osób trzecich, w tym zapewnienie dostępu do drogi publicznej.

Budowę nowych, modernizację lub rozbudowę dotychczasowych obiektów powinno prowadzić się na podstawie projektu pozytywnie zaopiniowanego pod względem zgodności z wymaganiami:

1. bezpieczeństwa i higieny pracy (przez rzeczoznawcę do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy - uprawnionego przez Głównego Inspektora Pracy);

2. ochrony przeciwpożarowej (przez właściwą ze względu na lokalizację komendę Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej lub rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych);

3. higieniczno-sanitarnymi (przez rzeczoznawcę do spraw sanitarno-higienicznych - uprawnionego przez Głównego Inspektora Sanitarnego).

3. Organizacja pomieszczeń i stanowisk pracy

Organizacja stanowisk pracy

Właściwa organizacja stanowisk pracy zapewnia łatwe i bezpieczne wykonywanie pracy oraz ogranicza niepotrzebny wysiłek a także stanowi ochronę pracownika przed obrażeniami i szkodliwymi wpływami występującymi w przemyśle drzewnym.

Miejsca obsługi maszyn oraz same maszyny powinny być dobrze oświetlone. W miejscach zaciemnionych można składować materiały, wyroby i odpady.

Na stanowiskach ręcznej obróbki stolarskiej powinny znajdować się stoły warsztatowe z blatem na wysokości około 85 cm, a w szafkach lub na tablicach ściennych na stanowisku pracy powinny być odpowiednie miejsca przeznaczone na narzędzia.

Na stanowiskach obróbki maszynowej również powinno być przewidziane miejsce na szablony, wyposażenie pomocnicze i narzędzia obsługowe. Dobrym sposobem na jednoznaczne oznaczenie narzędzi jest pomalowanie tablicy i narzędzi przypisanych do każdego ze stanowisk inną barwą.

Przy obróbce długich przedmiotów (ponad 1,5 długości stołu obrabiarki) należy przed i za obrabiarką instalować przedłużenia stołu lub podpory rolkowe. Ich wysokość powinna być taka sama jak wysokość stołu.

Miejsca przeznaczone na materiał do obróbki oraz wyroby powinny znajdować się po tej samej stronie obrabiarki, co obsługujący ją pracownik.

Materiał przeznaczony do obróbki powinien być ułożony zgodnie z kierunkiem posuwu, najlepiej na wysokości zbliżonej do powierzchni roboczej stołu obrabiarki. Nie wolno układać materiału na obrabiarce.

Wysokość stosów materiałów lub gotowych wyrobów, mierzona od podłogi na stanowisku pracy nie powinna przekraczać 170 cm.

1. Pomieszczenia pracy - wymagania ogólne

Obiekty budowlane, w których znajdują się pomieszczenia pracy, powinny spełniać wymagania dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, bezpieczeństwa użytkowania, bezpieczeństwa pożarowego oraz ochrony środowiska. Układ funkcjonalny powinien być dostosowany do rodzaju prowadzonej działalności i liczby zatrudnionych pracowników.

Budowę nowych, modernizację lub rozbudowę dotychczasowych obiektów powinno się prowadzić na podstawie projektu pozytywnie zaopiniowanego pod względem zgodności z wymaganiami:

• bezpieczeństwa i higieny pracy (przez rzeczoznawcę do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy - uprawnionego przez Głównego Inspektora Pracy)

• ochrony przeciwpożarowej (przez właściwą ze względu na lokalizację komendę Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej lub rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych)

• higieniczno-sanitarnymi (przez rzeczoznawcę do spraw higieniczno-sanitarnych - uprawnionego przez Głównego Inspektora Sanitarnego).

O zamiarze przystąpienia do użytkowania obiektu budowlanego należy powiadomić:

• Państwową Inspekcję Pracy,

• Państwową Inspekcję Sanitarną,

• Inspekcję Ochrony Środowiska,

• Państwową Straż Pożarną,

które powinny wydać oświadczenie o braku sprzeciwu lub uwag co do przyszłego użytkowania obiektu.

Do użytkowania obiektu budowlanego można przystąpić po zawiadomieniu ww. organów, jeżeli w terminie 14 dni od doręczenia zawiadomienia o zakończeniu budowy i zamiarze użytkowania obiektu nie zgłosiły sprzeciwu lub uwag.

Pomieszczenia pracy i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. W szczególności powierzchnia i wysokość pomieszczeń pracy powinny być dostosowane do rodzaju wykonywanej pracy, stosowanych technologii oraz czasu przebywania pracowników w tych pomieszczeniach.

Minimalna wysokość pomieszczeń, jeżeli mogą występować w nich czynniki szkodliwe dla zdrowia - powinna wynosić 3,3 m w świetle.

W pomieszczeniach pracy czasowej, tj. takich, w których pracownicy przebywają od 2 do 4 godzin w ciągu jednej doby, dopuszcza się wysokość pomieszczenia wynoszącą co najmniej 2,5 m w świetle.

Kubatura i powierzchnia pomieszczeń

Na każdego pracownika jednocześnie zatrudnionego w pomieszczeniach stałej pracy powinno przypadać co najmniej 13 m³ wolnej objętości pomieszczenia oraz co najmniej 2 m² wolnej powierzchni podłogi, nie zajętej przez urządzenia techniczne, sprzęt itp.

Wymiary otworów drzwiowych (bram)

Wymiary otworów powinny umożliwiać swobodny przejazd środków transportu wewnętrznego wraz z ładunkami oraz przejście ludzi. Dojścia do bram i drzwi powinny być stale wolne, a pomiędzy pomieszczeniami nie powinno być progów.

Podłogi

W pomieszczeniach pracy powinny być: równe i z materiału nie wytwarzającego pyłu, niepalnego i będącego złym przewodnikiem ciepła. Podłogi powinny być systematycznie zraszane (w celu zmniejszenia stężenia pyłu w powietrzu i zwiększenia wilgotności pyłu, trocin, wiórów).

Wentylacja

We wszystkich pomieszczeniach produkcyjnych zakładów przetwórstwa drewna należy zapewnić wentylację naturalną i mechaniczną. Wentylację naturalną mogą stanowić odpowiednio usytuowane otwory okienne, dachowe oraz kanały wentylacyjne. W pomieszczeniu pracy oprócz wentylacji naturalnej należy stosować wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną (ogólną i miejscową). W pomieszczeniach zagrożonych wybuchem urządzenia wentylacyjne powinny być wykonane w sposób przeciwwybuchowy.

W pomieszczeniach stolarni, gdzie występuje dużo pyłu drzewnego wentylacja ogólna może okazać się niewystarczająca i powinno się zastosować wentylację miejscową (odciągi wiórów). Szacuje się, że na każdy m² powierzchni pomieszczenia pracy powinno się doprowadzić, co najmniej 18 m³ powietrza na godzinę.

Ze względu na możliwość znacznego obniżenia skuteczności pracy całej instalacji należy unikać nieprzemyślanych zmian, np. dowolnego dołączania do niej nowo instalowanych obrabiarek. Wskazane jest wyposażenie pomieszczeń pracy w odkurzacze przemysłowe - usuwanie nagromadzonego pyłu szczotką lub sprężonym powietrzem nie powinno być stosowane.

Oświetlenie

W pomieszczeniach stałej pracy, tj. takich, w których pracownik przebywa co najmniej 4 godziny dziennie, powinno być zapewnione oświetlenie naturalne. Oznacza to, że w takim pomieszczeniu powinny być otwory (okna, świetliki), które umożliwiają bezpośredni dopływ światła dziennego. Wielkość tych otworów powinna być adekwatna do powierzchni pomieszczenia (stosunek powierzchni otworów okiennych lub dachowych do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8 — oznacza to, że na l m² otworu powinno przypadać nie więcej niż 8 m² powierzchni podłogi). W innych pomieszczeniach, gdzie nie ma stałych stanowisk pracy, ten stosunek może wynosić 1:12.

W przypadku oświetlenia naturalnego powinna być zapewniona możliwość otwierania okien i świetlików z poziomu podłogi oraz bezpiecznego mycia lub czyszczenia szyb zarówno od wewnątrz, jak i od zewnątrz. Niekorzystnym zjawiskiem związanym z oświetleniem naturalnym jest olśnienie przez promienie słoneczne. Aby temu zapobiec można stosować szyby ze szkła rozpraszającego, żaluzje lub zasłony.

Pomieszczenia pracy powinny mieć również oświetlenie elektryczne ogólne, a w przypadku dużego obciążenia pracą wzrokową, dodatkowe oświetlenie miejscowe.

Minimalne natężenie oświetlenia elektrycznego zależy od rodzaju pomieszczenia i wykonywanych czynności.

Właściwe oświetlenie ogólne i miejscowe ma znaczący wpływ na bezpieczne wykonywanie prac stolarskich. Zmniejsza zagrożenie wypadkowe, zmęczenie wzroku i napięcie nerwowe, a także poprawia samopoczucie pracowników oraz wydajność i jakość ich pracy.

Przy oświetleniu elektrycznym należy zapewnić równomierność i odpowiednie natężenie oświetlenia. Natężenie oświetlenia w stolarniach powinno wynosić, co najmniej:

• 200 lx - przy „zgrubnych” pracach ręcznych i przecinaniu piłą,

• 300 lx - przy dokładniejszych pracach ręcznych, jak klejenie, równanie, wygładzanie, okleinowanie, obsłudze obrabiarek, w modelarniach itp.,

• 500 lx - przy pracach wykończeniowych, jak np. polerowanie.

Należy tak dobrać źródła światła i ich położenie, aby zapobiec olśnieniu oraz efektowi stroboskopowemu, powodującemu złudzenie, że narzędzie (frez, wał nożowy) jest nieruchome, chociaż w rzeczywistości wiruje.

Oświetlenie mieszane nie jest korzystne, chyba że występuje znaczna różnica natężenia pomiędzy oświetleniem sztucznym a światłem naturalnym.

Ogrzewanie

W pomieszczeniach pracy powinny być zainstalowane urządzenia grzewcze. W pomieszczeniach produkcyjnych należy utrzymywać temperaturę dostosowaną do rodzaju wykonywanej pracy, lecz nie niższą niż 14 °C. Wybór urządzeń grzewczych nie może być przypadkowy, np. w pomieszczeniach warsztatowych, gdzie są stosowane substancje i materiały palne, nie wolno stosować urządzeń grzewczych z otwartym paleniskiem, np. piecyków.

Prace w przedsiębiorstwach przemysłu drzewnego najczęściej wykonywane są w:

• stolarniach

• lakierniach/malarniach

• magazynach

1. Stolarnie

• 
  nie powinny być urządzane w piwnicach lub na strychach budynków,

• na jednego pracownika powinno przypadać min. 2 m² wolnej powierzchni podłogi i 13 m³ wolnej objętości pomieszczenia,

• ich minimalna wysokość powinna wynosić 3,3 m,

• szerokość drzwi nie powinna być mniejsza od 1,2 m, a wysokość od 2 m; drzwi wewnętrzne powinny się otwierać w kierunku wyjść ogólnych, a drzwi wyjść ogólnych na zewnątrz,

• podłoga w stolarni powinna być równa, o dobrej przyczepności,

• nawierzchnie schodów, pomostów i pochylni nie powinny być śliskie, a w miejscach, w których może występować zaleganie pyłów - powinny być ażurowe. Schody muszą być zabezpieczone poręczami,

• pomieszczenia stolarni ze względu na wydzielanie się szkodliwych zanieczyszczeń (pyłu drzewnego, oparów kleju i lakieru) powinny być oddzielone możliwie szczelnie od innych pomieszczeń,

• powinna być zapewniona możliwość usuwania osiadającego pyłu ze ścian i stropu,

• instalacje elektryczne powinny odpowiadać określonym warunkom; wszelkie nieprawidłowości, a zwłaszcza uszkodzenia w instalacjach elektrycznych stwarzają zagrożenie nie tylko porażeniem prądem, ale również pożarem, wybuchem,

• powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji w razie pożaru lub wybuchu, tj.:

Droga ewakuacyjna:

• oznakowana (wg PN-92/N-01256/02 Znaki ewakuacyjne i ich znaczenie),

• o szerokości obliczonej proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać jednocześnie na danej kondygnacji budynku, przyjmując co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 1,4 m - jeżeli droga ewakuacyjna jest przeznaczona do ewakuacji nie więcej niż 20 osób dopuszcza się zmniejszenie jej szerokości do 1,2 m (wymagania dla poziomej drogi ewakuacyjnej),

• wyjścia z pomieszczeń na drogi ewakuacyjne powinny być zamykane drzwiami,

• wysokość drogi ewakuacyjnej powinna wynosić co najmniej 2,2 m, natomiast wysokość lokalnego obniżenia 2 m, przy czym długość obniżonego odcinka drogi nie może być większa niż 1,5 m,

• skrzydła drzwi, stanowiących wyjście na drogę ewakuacyjną, nie mogą, po ich całkowitym otwarciu, zmniejszać wymaganej szerokości tej drogi,

• na drogach ewakuacyjnych jest zabronione stosowanie:

• spoczników ze stopniami,

• schodów ze stopniami zabiegowymi, jeżeli schody te są jedyną drogą ewakuacyjną;

• na drogach ewakuacyjnych miejsca, w których zastosowano pochylnie lub stopnie umożliwiające pokonanie różnicy poziomów, powinny być wyraźnie oznakowane

Przejścia ewakuacyjne

• w pomieszczeniu zagrożonym wybuchem długość przejścia ewakuacyjnego nie powinna przekraczać 40 m,

• długości przejść, w pomieszczeniu zagrożonym wybuchem, mogą być powiększone pod warunkiem zastosowania:

• stałych urządzeń gaśniczych wodnych - o 50%,

• samoczynnych urządzeń oddymiających uruchamianych za pomocą systemu wykrywania dymu - o 50%.

• szerokość przejścia ewakuacyjnego w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób, do których ewakuacji ono służy, przyjmując co najmniej 0,6 m na 100 osób, lecz nie mniej niż 0,9 m, a w przypadku przejścia służącego do ewakuacji do 3 osób - nie mniej niż 0,8 m.


Wyjścia ewakuacyjne

• łączną szerokość drzwi w świetle, stanowiących wyjścia ewakuacyjne z pomieszczenia, należy obliczać proporcjonalnie do liczby osób mogących przebywać w nim równocześnie, przyjmując co najmniej 0,6 m szerokości na 100 osób, przy czym najmniejsza szerokość drzwi w świetle ościeżnicy powinna wynosić 0,9 m, a w przypadku drzwi służących do ewakuacji do 3 osób - 0,8 m.

• drzwi stanowiące wyjście ewakuacyjne powinny otwierać się na zewnątrz pomieszczeń zagrożonych wybuchem,

• powinien być zapewniony odpowiedni sprzęt gaśniczy - tj. gaśnice proszkowe, płynowe lub pianowe,

• powinna znajdować się instrukcja przeciwpożarowa,

• powinna być zapewniona temperatura 18°C,

• powinien być zapewniony dostęp do wody zdatnej do picia oraz do celów technologicznych, higienicznych i przeciwpożarowych.

1. Lakiernie/malarnie

• 
  na jednego pracownika powinno przypadać minimum 2 m² wolnej powierzchni podłogi i 13 m³ wolnej objętości pomieszczenia,

• ich minimalna wysokość powinna wynosić 3,3 m,

• powinna być zapewniona temperatura odpowiednia do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższa niż 14°C,

• podłoga w lakierni/malarni powinna być wykonana z materiałów nienasiąkliwych i niepowodujących iskrzenia mechanicznego lub wyładowań elektrostatycznych,

• lakiernie/malarnie usytuowane w budynku wspólnie z innymi oddziałami powinny być oddzielone ścianami przeciwpożarowymi,

• urządzenia stanowiące wyposażenie pomieszczeń lakierni powinny być wykonane z materiałów niepalnych i rozmieszczone w sposób zapewniający dogodne przejście oraz swobodny dostęp do stanowisk i wyjść ewakuacyjnych,

• powinny znajdować się instalacje: wentylacyjna, oświetleniowa (elektryczna, w wykonaniu przeciwwybuchowym) oraz grzewcza (ogrzewanie wodne, parowe lub powietrzne),

• nie wolno używać żadnych piecyków, a także grzejników elektrycznych i gazowych,

• powinny być zapewnione odpowiednie warunki ewakuacji w razie pożaru, tj. takie jakie zostały przedstawione dla stolarni,

• powinien być zapewniony odpowiedni sprzęt gaśniczy - tj. zamiennie gaśnice płynowe, pianowe, a gdy w pomieszczeniu występują urządzenia pod napięciem i inne materiały w pobliżu tych urządzeń - gaśnice proszkowe,

• powinna znajdować się instrukcja przeciwpożarowa,

• powinien być zapewniony dostęp do wody zdatnej do picia oraz do celów technologicznych, higienicznych i przeciwpożarowych (zmywanie osadów, rozlanych lakierów; czyszczenie narzędzi i maszyn),

• powinny być zapewnione środki do udzielania pierwszej pomocy.

1. Magazyny

• materiały formatowe - sklejki, płyty stolarskie, wiórowe, pilśniowe i paździerzowe należy układać na suchych podkładach, w stosy o pionowych ścianach,

• pomieszczenia na materiały drzewne spajane klejem lub żywicą powinny być przewietrzane i ogrzewane,

• w pomieszczeniach magazynowych powinny znajdować się drabiny odpowiednio dostosowane do potrzeb,

• pomieszczenia materiałów łatwo palnych powinny być wydzielone i oddalone od innych obiektów, o co najmniej 15-20 m oraz odpowiadać pomieszczeniom zaliczonym, zgodnie z obowiązującymi przepisami, do odpowiedniej kategorii niebezpieczeństwa pożarowego,

• w magazynie materiałów łatwo palnych powinno być zainstalowane szczelne oświetlenie elektryczne; hermetyczne klosze lamp powinny być osłonięte siatką, a wyłączniki umieszczone na zewnątrz,

• 
  przed oraz wewnątrz pomieszczenia materiałów łatwo palnych należy umieścić napisy ostrzegawcze „Palenie zabronione”,

• lakiery, farby, rozpuszczalniki i inne materiały lakiernicze powinny być przechowywane wyłącznie w nietłukących się, niepalnych i nieprzesiąkliwych naczyniach,

• pomieszczenia magazynowe materiałów łatwo palnych należy wyposażyć w dostateczną ilość odpowiedniego sprzętu przeciwpożarowego i środków gaśniczych,

• wszelkie zbędne szmaty, wióry i inne podobne materiały nasiąknięte materiałem łatwo palnym należy niezwłocznie usuwać z pomieszczenia magazynowego.

1. Stanowiska pracy na zewnątrz budynków

W przypadku stanowisk pracy ulokowanych na zewnątrz budynków należy zapewnić zadaszenie nad maszyną, chyba że jest to stanowisko tymczasowe z obrabiarką przewoźną.

Należy ustawić maszynę na twardym, równym podłożu i zabezpieczyć ją przed przypadkową zmianą położenia podczas pracy. W maszynach przewoźnych trzeba zablokować koła jezdne.

Bardzo ważne jest oczyszczenie najbliższego otoczenia maszyny ze zbędnych przedmiotów.

W przypadku maszyn z napędem elektrycznym należy podwiesić lub osłonić kabel zasilający, aby uniemożliwić zaczepienie lub potknięcie się o niego.

W przypadku występowania zagrożenia odrzutem materiału (np. przy obsłudze pilarek tarczowych i strugarek grubiarek), maszynę należy ustawić przodem do ogrodzenia lub pozbawionej okien ściany budynku, w odległości umożliwiającej swobodną manipulację materiałem i obsługę maszyny. Przechodzenie między obrabiarka a ścianą lub ogrodzeniem powinno być zabronione.

W przypadku stanowisk obsługi maszyn na zewnątrz budynków również należy wyznaczyć miejsca składowania materiału oraz wykonanych elementów.

Zazwyczaj maszyny używane na zewnątrz pomieszczeń nie są podłączane do odciągu wiórów, dlatego trzeba regularnie sprzątać odpady, trociny i wióry z maszyny i stanowiska. Należy to robić po wyłączeniu napędu i całkowitym zatrzymaniu narzędzi.

4. Instalacje elektryczne

W instalacjach elektrycznych znajdujących się w pomieszczeniach zakładów przetwórstwa drewna należy stosować:

• złącza instalacji elektrycznej budynku, umożliwiające odłączenie od sieci zasilającej i usytuowane w miejscu dostępnym dla dozoru i obsługi oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami, wpływami atmosferycznymi, a także ingerencją osób niepowołanych,

• oddzielny przewód ochronny i neutralny, w obwodach rozdzielczych i odbiorczych,

• urządzenia ochronne różnicowoprądowe lub odpowiednie do rodzaju i przeznaczenia budynku bądź jego części, inne środki ochrony przeciwporażeniowej,

• wyłączniki nadprądowe w obwodach odbiorczych,

• zasadę selektywności (wybiórczości) zabezpieczeń,

• przeciwpożarowe wyłączniki prądu,

• połączenia wyrównawcze główne i miejscowe, łączące przewody ochronne z częściami przewodzącymi innych instalacji i konstrukcji budynku,

• zasadę prowadzenia tras przewodów elektrycznych w liniach prostych, równoległych do krawędzi ścian i stropów,

• przewody elektryczne z żyłami wykonanymi wyłącznie z miedzi, jeżeli ich przekrój nie przekracza 10 mm²,

• urządzenia ochrony przeciwprzepięciowej

• przeciwpożarowy wyłącznik prądu, odcinający dopływ prądu do wszystkich obwodów, z wyjątkiem obwodów zasilających instalacje i urządzenia, których funkcjonowanie jest niezbędne podczas pożaru, należy stosować w strefach pożarowych o kubaturze przekraczającej 1000 m³ lub zawierających strefy zagrożone wybuchem,

• przeciwpożarowy wyłącznik prądu powinien być umieszczony w pobliżu głównego wejścia do obiektu lub złącza i odpowiednio oznakowany,

• odcięcie dopływu prądu przeciwpożarowym wyłącznikiem nie może powodować samoczynnego załączenia drugiego źródła energii elektrycznej, w tym zespołu prądotwórczego, z wyjątkiem źródła zasilającego oświetlenie awaryjne, jeżeli występuje ono w budynku.


UWAGA: zgodnie z zapisami rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz. U. z 2002 r., nr 191, poz. 1596), wszystkie instalacje użytkowane podczas pracy - w tym również instalacja elektryczna (do dnia 1 stycznia 2006 r.) powinny spełniać minimalne wymagania bezpieczeństwa określone w normach i obowiązujących przepisach.

5. Wymagania przeciwpożarowe

Pracodawcy są zobowiązani do:

• umieszczenia w miejscach widocznych wykazu telefonów alarmowych oraz instrukcji postępowania na wypadek pożaru,

• oznakowania, zgodnie z Polskimi Normami:

• dróg ewakuacyjnych oraz pomieszczeń, w których w myśl przepisów techniczno-budowlanych wymagane są co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji,

• miejsc usytuowania urządzeń przeciwpożarowych,

• elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi,

• lokalizacji przeciwpożarowych wyłączników prądu, głównych zaworów gazu oraz materiałów niebezpiecznych pożarowo,

• pomieszczeń, w których występują materiały niebezpieczne pożarowo.

Wymagania przeciwpożarowe dotyczące procesów technologicznych powinny być zawarte w instrukcjach technologiczno-ruchowych.

Przy używaniu lub przechowywaniu materiałów należy przestrzegać następujących zasad:

• wszystkie czynności związane z wytwarzaniem, przetwarzaniem, obróbką, transportem lub składowaniem materiałów niebezpiecznych pożarowo należy wykonywać zgodnie z warunkami ochrony przeciwpożarowej określonymi w instrukcji technologicznej lub według wskazań ich producenta,

• ilość materiału niebezpiecznego pożarowo znajdującego się na stanowisku pracy w obiekcie produkcyjnym nie może przekroczyć wielkości dobowego zapotrzebowania lub dobowej produkcji, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej,

• zapas materiałów niebezpiecznych pożarowo przekraczający wielkości określone w pkt 2 należy przechowywać w oddzielnym pomieszczeniu przystosowanym do takiego celu,

• materiały niebezpieczne pożarowo powinny być przechowywane w sposób uniemożliwiający powstanie pożaru lub wybuchu w następstwie procesu składowania lub wskutek wzajemnego oddziaływania,

W miejscach przeznaczonych na pobyt ludzi należy zapewnić odpowiednie warunki ewakuacji. W celu zapewnienia ewakuacji ludzi z obiektów i pomieszczeń należy uwzględniać liczbę przebywających w nich ludzi, ich stan sprawności oraz funkcję, wielkość i wysokość pomieszczeń i obiektów. Odpowiednie warunki ewakuacji polegają w szczególności na:

• zapewnieniu odpowiedniej ilości i szerokości wyjść,

• zachowaniu dopuszczalnych długości dróg ewakuacyjnych,

• zapewnieniu odpowiedniej, bezpiecznej pożarowo obudowy i wydzieleń dróg ewakuacyjnych,

• zabezpieczeniu dróg ewakuacyjnych przed zadymieniem.

Obiekty budowlane należy wyposażać w oświetlenie awaryjne (bezpieczeństwa i ewakuacyjne) oraz przeszkodowe, wykonane zgodnie z warunkami technicznymi określonymi w odrębnych przepisach i Polskich Normach.

Obiekty powinny być wyposażane w podręczny sprzęt gaśniczy i agregaty (dalej zwane „sprzętem”) dostosowane do gaszenia tych grup pożarów, które mogą wystąpić w obiekcie. Sprzęt powinien być poddawany badaniom technicznym i czynnościom konserwacyjnym zgodnie z zasadami określonymi w odrębnych przepisach, Polskich Normach i instrukcjach obsługi sprzętu.

Czynności konserwacyjne powinny być prowadzone nie rzadziej niż raz na rok, a ich zakres powinien być zgodny z instrukcją obsługi ustaloną przez producenta.

Przy rozmieszczaniu sprzętu w obiektach należy stosować następujące zasady:

• sprzęt powinien być umieszczany w miejscach łatwo dostępnych i widocznych, przy wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach i korytarzach, przy wyjściach na zewnątrz pomieszczeń,

• w obiektach wielokondygnacyjnych sprzęt należy umieszczać w tych samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli warunki techniczne na to pozwalają,

• oznakowanie miejsc usytuowania sprzętu powinno być zgodne z Polskimi Normami,

• do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej 1 m,

• sprzęt należy umieszczać w miejscach nie narażonych na uszkodzenie mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła (piece, grzejniki),

• odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m.

Instalacje i urządzenia techniczne, będące wyposażeniem obiektu, powinny pod względem bezpieczeństwa pożarowego odpowiadać warunkom technicznym określonym w Polskich Normach oraz przepisach szczególnych. Przez instalacje i urządzenia techniczne rozumie się następujące instalacje oraz urządzenia:

• ogrzewcze,

• wentylacyjne, dymowe i spalinowe,

• klimatyzacyjne,

• gazowe,

• elektroenergetyczne i odgromowe,

• wodociągowe i kanalizacyjne,

• technologiczne.

Przy doborze instalacji i urządzeń należy uwzględnić funkcje i przeznaczenie obiektu oraz wynikające stąd czynniki zagrożenia. Instalacje i urządzenia techniczne należy użytkować i utrzymywać w stanie zgodnym z warunkami technicznymi i wymaganiami ustalonymi przez producenta, w szczególności należy poddawać je okresowym przeglądom i konserwacji.

Eksploatacja instalacji i urządzeń, których stan techniczny może przyczynić się do powstania pożaru, wybuchu lub rozprzestrzenienia ognia, jest zabroniona.

Obiekty zagrożone wybuchem należy wyposażać w przeciwpożarowe wyłączniki prądu, które powinny być umieszczane w pobliżu głównego wejścia do obiektu lub głównego przyłącza sieciowego i odpowiednio oznakowane.

W pomieszczeniach, w których mogą występować palne pyły, tworzące z powietrzem mieszaniny wybuchowe, otwory wentylacji nawiewnej powinny być usytuowane oraz wykonane tak, aby nie powodowały unoszenia pyłów osiadłych.

W pomieszczeniach zagrożonych wybuchem należy stosować urządzenia wstrzymujące automatycznie pracę wentylatorów w razie powstania pożaru i sygnalizujące ich wyłączenie, jeżeli działanie wentylatorów mogłoby przyczynić się do jego rozprzestrzeniania.

Przed rozpoczęciem prac niebezpiecznych pożarowo pracodawca jest obowiązany:

• ocenić zagrożenie pożarowe w rejonie, w którym prace będą wykonywane,

• ustalić rodzaj przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania i rozprzestrzenienia się pożaru lub wybuchu,

• wskazać osoby odpowiedzialne za zabezpieczenie miejsca pracy, za przebieg oraz zabezpieczenie miejsca po zakończeniu pracy.

Szczegółowe zasady zabezpieczenia przeciwpożarowego prac, o których mowa wyżej, jak również warunki uzyskania zezwolenia na ich przeprowadzenie, pracodawca określa w odrębnej instrukcji.

Przy wykonywaniu prac należy przestrzegać następujących zasad:

• wszelkie materiały palne występujące w miejscu wykonywania prac oraz w rejonach przyległych, w tym również elementy konstrukcji budynku i znajdujących się w nim instalacji technicznych, należy zabezpieczyć przed zapaleniem,

• prace niebezpieczne pożarowo w pomieszczeniach (urządzeniach) zagrożonych wybuchem lub w pomieszczeniach, w których wcześniej wykonywano inne prace związane z użyciem łatwo zapalnych cieczy lub palnych gazów, mogą być prowadzone wyłącznie wtedy, gdy stężenie par cieczy lub gazów w mieszaninie z powietrzem w miejscu wykonywania prac nie przekracza 10% ich dolnej granicy wybuchowości,

• w miejscu wykonywania prac powinien znajdować się sprzęt umożliwiający likwidację wszelkich źródeł pożaru,

• po zakończeniu prac należy poddać kontroli miejsce, w którym prace były wykonywane, oraz rejony przyległe,

• prace niebezpieczne pożarowo mogą być wykonywane wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, posiadające odpowiednie kwalifikacje,

• pracodawca jest obowiązany przed rozpoczęciem prac zapoznać wyznaczone osoby z zagrożeniami pożarowymi występującymi w rejonie wykonywania prac oraz z rodzajem przedsięwzięć mających na celu niedopuszczenie do powstania pożaru lub wybuchu,

• sprzęt używany do wykonywania prac powinien być sprawny technicznie i zabezpieczony przed możliwością wywołania pożaru.

Ocena zagrożenia wybuchem pomieszczeń oraz przestrzeni zewnętrznych obejmuje wskazanie pomieszczeń zagrożonych wybuchem, a także wyznaczenie w pomieszczeniach i przestrzeniach zewnętrznych odpowiednich stref zagrożenia wybuchem.

Użytkownicy maszyn i innych urządzeń technicznych są obowiązani przeprowadzać ich okresowe kontrole co do spełniania przez nie wymagań niezbędnych do ochrony przed innym miejscowym zagrożeniem.

Podmioty prowadzące działalność gospodarczą są obowiązane zapobiegać powstawaniu innego miejscowego zagrożenia, w szczególności przez:

• rozmieszczanie środków produkcji w sposób stwarzający najmniej możliwości powstania innego miejscowego zagrożenia,

• zapewnienie w przygotowywanej lub prowadzonej działalności gospodarczej wymaganych środków ochrony obiektu oraz przywracanie ich do właściwego stanu, jeżeli w wyniku działalności gospodarczej utraciły swą wartość użytkową,

• stosowanie w działalności gospodarczej technologii i rozwiązań technicznych stwarzających jak najmniejsze zagrożenie,

• budowę lub instalowanie oraz sprawne funkcjonowanie i eksploatację urządzeń chroniących obiekt,

• instalowanie aparatury kontrolno-pomiarowej oraz prowadzenie niezbędnych pomiarów,

• wykorzystanie osiągnięć naukowych i technicznych, stosowanie środków ekonomicznych, prawnych i organizacyjnych w celu ochrony obiektu przed innym miejscowym zagrożeniem.

6. Bibliografia

• http://www.mikrofirmabhp.pl/5793.html

2

---