Miejsce na naklejkę z kodem

I Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Żeromskiego w Jeleniej Górze

KOD ZDAJĄCEGO

PRÓBNY EGZAMIN MATURALNY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE Poziom rozszerzony Czas pracy 180 minut Instrukcja dla zdającego: Sprawdź, czy arkusz egzaminacyjny zawiera XXX stron. Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu nadzorującego egzamin. Rozwiązania zadań zamieść w miejscu na to przeznaczonym. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym tuszem/atramentem. Nie używaj korektora, a błędne zapisy przekreśl. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie. Życzymy powodzenia!

Kwiecień 2007 Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 100 punktów

Arkusz opracowany w oparciu o materiały WSiP „Maturalnie, że zdasz”, Nowa Era „Wiedza o społeczeństwie - ćwiczenia”, CIITAS (CEO) - „Przewodnik maturzysty”

PESEL zdającego

Zadanie 1 (0-1 pkt)

Uzupełnij schemat, wpisując odpowiednie rodzaje grup społecznych.

małe

Kryterium wielkości

duże

formalne

Kryterium sformalizowania

nieformalne

pierwotne

Kryterium więzi

wtórne

otwarte

Kryterium stosunku do nowych członków

zamknięte

Zadanie 2 (0-1 pkt)

Przyporządkuj poniższym typom przystosowania społecznego odpowiadające im charakterystyki:

a) Konformizm 1. Uznawanie wartości społecznych za względne

b) Bunt 2. Rezygnacja z realizacji wartości społecznych

c) Relatywizm 3. Podporządkowanie się otoczeniu społecznemu

d) Wycofanie 4. Odrzucenie wartości społecznych i zastąpienie ich nowymi

a) 3 b) 4 c) 1 d) 2

Zadanie 3 (0-1 pkt)

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Termin socjalizacja jednostki oznacza:

1. Zapisanie się do partii socjalistycznej

2. Poddanie jednostki opiece socjalnej

3. Uspołecznienie jednostki

4. Proces tworzenia państwa socjalistycznego

Zadanie 4 (0-2 pkt)

Podaj trzy cechy świadczące o tym, że dane społeczeństwo można zakwalifikować do kategorii społeczeństwa obywatelskiego

• wysoka aktywność obywateli w życiu publicznym

• spontaniczne i dobrowolne samoorganizowanie się obywateli, tworzenie stowarzyszeń i organizacji

• instytucje społeczeństwa obywatelskiego działają niezależnie od władz państwowych

• podejmowanie przez społeczeństwo działań mających na celu właściwe zarządzanie sprawami dotyczącymi społeczności, w imię dobra wspólnego i wspólnych korzyści

• odpowiedzialność za bezpieczne istnienie i trwanie społeczności, gotowość niesienia pomocy i dobrowolnych poświęceń w sytuacjach kryzysowych

• rozwijanie i kształcenie swobody komunikacji oraz pokojowe rozwiązywanie konfliktów, skuteczne rozwiązyw. problemów

Zadanie 5 (0-2 pkt)

1. Przyporządkuj teorie powstania państwa do twórców:

1. teoria naturalna a) K. Marks

2. teoria teistyczna b) L. Gumplowicz

3. teoria umowy społecznej c) Arystoteles

4. teoria podboju i przemocy d) J. Bodin

5. teoria rewolucji e) T.Hobbes, J.J.Rousseeau

f) św. Augustyn, św. Tomasz z Akwinu

1

c

2

f

3

e

4

b

5

a

2. Wyjaśnij krótko każdą z koncepcji genezy państwa:

- teoria naturalna: państwo powstaje na drodze naturalnego rozwoju, a człowiek jest z natury stworzony do życia w nim.

Rozwój społeczny podporządkowany jest osiągnięciu głównego celu, jakim jest państwo.

- teoria teistyczna: państwo jest samowystarczalną, niezależną, samorządną społecznością, uznającą określony porządek prawny i podlegającą władzy, która ją chroni i gwarantuje pokój zewnętrzny. Państwo jest dziełem ludzi ale od Boga pochodzi sama istota władzy.

- teoria umowy społecznej: Do powstania państwa doszło w wyniku szczególnej umowy zawartej między członkami danego społeczeństwa, bądź między nimi a władcą

- teoria podboju i przemocy: Państwo powstało w wyniku podboju plemion słabszych przez plemiona silniejsze (lepiej zorganizowane). Powstałe w ten sposób państwo miało utrwalać podział na rządzących (zwycięzców) i rządzonych (podbitych)

- teoria rewolucji - Państwo powstało w wyniku rozpadu wspólnoty pierwotnej, podziału społeczeństwa na klasy i pojawienia się własności prywatnej.

Zadanie 6 (0-2 pkt)

Uzupełnij uproszczony schemat ilustrujący formy państwa.

Zadanie 7 (0-1 pkt)

Przyporządkuj odpowiednie kompetencje/zasady funkcjonowania Prezydenta RP i Prezydenta USA, wpisując odpowiadający im numer w wyznaczone miejsce:

1. Łączy kompetencje głowy państwa i szefa rządu

2. Posiada inicjatywę ustawodawczą

3. Może być postawiony w stan oskarżenia przez Zgromadzenie Narodowe

4. Zawiera umowy międzynarodowe za „radą i zgodą Senatu”

5. Weto ustawodawcze Prezydenta może być obalone większością 2/3 głosów obu izb

6. Zwołuje Radę Gabinetową

7. Jest wybierany na cztery lata

8. Posiada prawo rozwiązania parlamentu

9. Wybierany jest w wyborach pośrednich

10. Ratyfikuje i wypowiada umowy międzynarodowe

Prezydent RP	Prezydent USA
2, 3, 6, 8, 10	1, 4, 5, 7, 9

Zadanie 8 (0-1 pkt)

Przeczytaj zamieszczone poniżej biogramy i wpisz pod każdym z nich imię i nazwisko opisywanej postaci.

Osiemnastowieczny brytyjski filozof i polityk; pierwszy i jeden z najwybitniejszych przedstawicieli ideologii konserwatywnej; zdecydowany krytyk rewolucji francuskiej; autor dzieł: Dociekania filozoficzne o pochodzeniu naszych idei wzniosłości i piękna oraz Rozważania o rewolucji we Francji.

Edmund Burke

Osiemnastowieczny brytyjski ekonomista szkockiego pochodzenia; twórca koncepcji „niewidzialnej ręki rynku”; autor dzieła Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów.

Adam Smith

Papież (od 1878 roku), uważany za ojca doktryny zwanej społeczną nauką Kościoła; krytyczny wobec ruchu socjalistycznego.

Leon XIII

Dziewiętnastowieczny niemiecki filozof społeczny; twórca tzw. socjalizmu naukowego - doktryny uzasadniającej konieczność obalenia kapitalizmu poprzez walkę rewolucyjną; autor Kapitału i współautor Manifestu komunistycznego.

Karol Marks

Zadanie 9 (0-1 pkt)

Postaw znak (+) przy nazwach ustaw zasadniczych, które zostały uchwalone zgodnie z suwerenną wolą narodu polskiego:

Ustawa konstytucyjna o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą RP oraz o samorządzie terytorialnym z dnia 17 października 1992 r. (tzw. mała konstytucja)	+
Ustawa konstytucyjna Królestwa Polskiego z dnia 27 listopada 1815 r.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.	+
Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej z dnia 22 lipca 1952 r.
Ustawa konstytucyjna Księstwa Warszawskiego Warszawskiego dnia 22 lipca 1807 r.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 17 marca 1921 r. (tzw. konstytucja marcowa)	+

Zadanie 10 (0-1 pkt)

Przyporządkuj założenia odpowiednim doktrynom politycznym, wpisując odpowiednie liczby:

1. Podstawową wartością jest wolność jednostki

2. Podstawę stanowią idee zawarte w katolickiej nauce społecznej

3. Nierówności społeczne można stopniowo znosić poprzez realizację polityki reform społecznych

4. Nierówności mają charakter naturalny, a pozbawione hierarchii społeczeństwo nie mogłoby dobrze funkcjonować

5. Silne i praworządne państwo, ograniczone w swoich kompetencjach jedynie do pilnowania porządku i spokoju obywateli oraz zapewnienia ochrony uprawnień jednostki, a przede wszystkim prawa własności.

6. Grupy społeczne i poszczególne osoby powinny sobie nawzajem pomagać (zasada solidaryzmu), jednocząc się w pracy na rzecz dobra wspólnego

7. Wszelkie zmiany całościowe i gwałtowne są niebezpieczne i muszą zostać odrzucone, możliwe natomiast są ostrożne i cząstkowe reformy.

8. Dąży do realizacji koncepcji państwa opiekuńczego w ramach istniejących struktur i demokratycznych procedur

9. Każdy człowiek ma prawo do samodzielnego kształtowania swojego życia i dążenia do szczęścia zdefiniowanego na własny sposób.

10. Podstawą życia społecznego są tradycyjne wspólnoty, takie jak: rodzina, wspólnota lokalna, naród

11. Duże znaczenie pracy ludzkiej i moralnych zobowiązań pracodawców wobec pracowników

12. Redystrybucja dóbr i dochodów oraz różnego rodzaju programy socjalne i zabezpieczeń

LIBERALIZM 1 5 9

KONSERWATYZM 4 7 10

SOCJALDEMOKRACJA 3 8 12

CHRZEŚCIJAŃSKA DEMOKRACJA 2 6 11

Zadanie 11 (0-1 pkt)

Uzupełnij schemat:




SĄDY apelacyjne SĄDY okręgowe SĄDY rejonowe

Zadanie 12 (0-1 pkt)

Uszereguj akty normatywne, poczynając od najwyższego do najniższego w hierarchii

a) Ustawy b) Rozporządzenia wykonawcze c) Konstytucja d) Akty normatywne wewnętrznie obowiąujące

1 C 2 A 3 B 4 D

Zadanie 13 (0-2 pkt)

Podaj nazwę organizacji międzynarodowych oraz wskaż, w których z nich uczestniczy (uczestniczyła) Polska [przy tych organizacjach wpisz literę P].

NATO - Sojusz Paktu Północnoatlantykiego (P)

OECD - Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (P)

RWPG - Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej (P )

UW - Układ Warszawski (P)

ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych (P )

OBWE - Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (P)

NAFTA - Północnoatlantyckie Porozumienie o Wolnym Hadlu (-)

Zadanie 14 (0-2 pkt)

Posługując się zamieszczoną poniżej mapą, wskaż państwa europejskie, które:

1. przystąpiły do NATO w 1949 r.,

2. przystąpiły do NATO w 1999 i 2004 r.

Wypisz pod mapą w punktach a) i b) numery odpowiednich państw.




1. 1, 2, 6, 7, 13, 14, 15, 21, 31, 34

2. 8, 9, 10, 17, 18, 19, 24, 27, 29, 37

Zadanie 15 (0- 10 pkt)

Zapoznaj się z tekstami 1-5, i wykonaj zamieszczone pod nimi polecenia.

Tekst 1

(…) firma Lockheed (…) w latach siedemdziesiątych starała się o strategiczne zamówienie od rządu japońskiego. Od uzyskania tego zamówienia zależała egzystencja firmy. Reprezentanci japońskiego premiera i innych wysokich urzędników zażądali kilkumilionowej łapówki w zamian za złożenie zamówienia. Lockeed spełnił to żądanie i otrzymał zamówienie. Jednak sprawa się wydała i wybuchł głośny skandal.

Szef Lockheeda przedstawił następujące argumenty, uzasadniając jego decyzję o daniu łapówki w zamian za uzyskanie kontraktu. Po pierwsze, było to opłacalne z czysto ekonomicznego punktu widzenia; wysokość łapówki stanowiła zaledwie 3% sumy, jaką firma spodziewała się otrzymać od swego odbiorcy, a co więcej podatek zapłacony przez firmę powiększał dochody państwa. Alternatywą było bankructwo firmy, utrata pracy przez tysiące pracowników, straty właścicieli, straty lokalnej społeczności. Po drugie, przekupstwo dokonane w owym czasie za granicą nie było sprzeczne z amerykańskim prawem. Po trzecie, łapówka nie była proponowana przez Lockheeda, ale została wymuszona przez stronę japońską, okazała się być normalnym sposobem postępowania obowiązującym w tym kraju. Amerykańska firma sama nie kreowała korupcji. Gdyby odmówiła dania łapówki, zapłaciłaby ją inna firma.

Argumentacja szefa Lockheeda uzasadniająca decyzję o wręczeniu łapówki jest reprezentatywna dla obrony korupcji w pewnych sytuacjach. Istota tej argumentacji (…) sprowadza się do oszacowania pozytywnych i negatywnych konsekwencji konkretnego aktu korupcji i stwierdzenia, że skutki pozytywne przeważają nad negatywnymi i wobec tego jest ona dopuszczalna. W argumentacji tej tkwi błąd polegający na tym, że nie wszystkie konsekwencje zostały wzięte pod uwagę, uwzględniono bowiem te, które wydały się istotne z punktu widzenia firmy wręczającej łapówkę, by wygrać kontrakt. To prawda, że uzyskanie kontraktu mogło uchronić firmę przed bankructwem, pracowników przed utratą pracy, właścicieli przed stratami itp., ale nie zapobiegło podobnym skutkom w stosunku do firm, których oferty zostały odrzucone, inni pracownicy stracili pracę, inne społeczności lokalne zostały pokrzywdzone. Pieniądze, które wpłynęły do budżetu z racji zapłacenia podatku, mogły również wpłynąć od innej firmy.

A.Lewicka-Strzałecka, Indywidualny i społeczny wymiar korupcji, „Annales. Etyka w życiu gospodarczym”,

T. IV., Salezjańska Wyższa Szkoła Ekonomii i Zarządzania, Łódź 2001.

Wymień po cztery argumenty ZA i PRZECIW korupcji, zaprezentowane w opisanej historii.

Argumenty ZA:

opłacalność ekonomiczna; podatek zapłacony przez firmę powiększa dochody państwa; uniknięcie bankructwa firmy; utrata pracy przez tysiące pracowników; straty właścicieli; straty lokalnej społeczności; brak sprzeczności z prawem; brak inicjatywy własnej; gdyby firma odmówiła zapłacenia łapówki, zapłaciliby ją inni (1)

Argumenty PRZECIW:

• argumentacja ZA nie uwzględnia szerszych konsekwencji korupcji

• straty firm, których oferty zostały odrzucone

• bezrobocie pracowników tych firm i inne konsekwencje z tym związane

• podatek mogły zapłacić inne firmy (1)

Tekst 2

Deklaracja Paryska

Wezwanie do działania przeciwko korupcji na wysokich szczeblach władzy

(…) Otwarcie rynków wywołało wybuch praktyk korupcyjnych. O „prowizjach”, „działkach”, „wyświadczaniu przysług” słyszy się nieustannie, a stronami transakcji często są wysocy przedstawiciele rządu i międzynarodowych korporacji. Przestępcom w białych kołnierzykach gorliwie służą banki rejestrowane w rajach podatkowych i chronione klauzulami tajności. A przede wszystkim służy im system bezkarności, który czołowe postacie tego procederu sytuuje ponad Prawem. (…) Na taki stan rzeczy nie wolno się dłużej godzić. (…)

1. Aby uczynić śledztwa skuteczniejszymi i sprawiedliwymi:

• Państwa muszą poddać swoje prawa rewizji, tak, aby do utrudniania śledztwa finansowego nie dało się wykorzystać żadnej formy immunitetu menedżerskiego, parlamentarnego, dyplomatycznego ani sądowego (…).

• Państwa muszą dokonać przeglądu swoich procedur, upewniając się, że nie można ich użyć do utrudniania śledztw poprzez opóźnianie przesyłki materiału dowodowego do zagranicznych sądów.

• Państwa muszą zagwarantować prawo nie przewidujące okresów przedawniania zarzutów, które uniemożliwiałoby umarzanie postępowań karnych wyłącznie z tego powodu, że oskarżonemu udało się je skutecznie opóźnić.

• Bankom należy zabronić otwierania filii lub dokonywania transakcji handlowych z elitą państwową w krajach lub prowincjach, które uchylają się od udziału w międzynarodowej współpracy sądów.

• Od banków i instytucji bankowych należy wymagać utrwalania i przechowywania danych o wszystkich transakcjach międzybankowych, włącznie z danymi personalnymi adresatów i zleceniodawców transferów.

(…)

• Państwa muszą doprowadzić do tego, aby sprawujący władzę funkcjonariusze dysponujący majątkiem o niejasnym pochodzeniu byli zobligowani przepisami prawa do wykazywania źródeł swego majątku, a w wypadku, kiedy nie udałoby się im przedstawić sądowi przekonywującego wyjaśnienia, groziłaby im konfiskata własności.

(…)

• Przedsiębiorstwa muszą mieć obowiązek uwzględniania w całościowych raportach, z podziałem na kraje, części dochodów netto odprowadzanych (w postaci podatków, tantiem, opłat, gratyfikacji, udziału w zyskach itd.) na rachunki rządów i przedsiębiorstw państwowych we wszystkich krajach, w których prowadzą one działalność (w obrębie kraju i poza jego granicami), tak aby zachować pełną przejrzystość rozliczeń pomiędzy korporacjami a państwami.

• Kompetencje sądowe powinny być przekazywane do kraju będącego siedzibą danej korporacji, dzięki czemu możliwe będzie postępowanie w sprawie o korupcję w podległej filii, gdy państwo, na którego terenie doszło do przestępstwa, nie będzie miało środków ani woli, aby to postępowanie prowadzić.

(…)

http://www.batory.org.pl/korupcja/paryska.htm

Podaj dwa przykłady zapisów Deklaracji Paryskiej, które, Twoim zdaniem, mogą skutecznie przeciwdziałać zjawisku korupcji. Uzasadnij.

• stworzenie prawa, które uniemożliwia wykorzystanie immunitetu do utrudniania śledztwa

• likwidacja procedur sądowych umożliwiających opóźnianie przesyłania materiału dowodowego do sądów zagranicznych

• zniesienie okresów przedawnienia zarzutów

• zakazanie bankom otwierania filii lub dokonywania transakcji handlowych z kontrahentami na obszarach uchylających się od udziału w międzynarodowej współpracy sądów

• nałożenie na banki i instytucje bankowe obowiązku utrwalania i przechowywania danych o wszystkich transakcjach międzybankowych

• jawność dochodów funkcjonariuszy państwowych

• konfiskata dochodów niewyjaśnionego pochodzenia

• wymóg pełnej przejrzystości rozliczeń pomiędzy korporacjami a państwami

• przekazywanie kompetencji sądowych do kraju będącego siedzibą danej korporacji (2)

Tekst 3

Deontologią nazywa się zbiór zasad etycznych regulujących obowiązki w pewnej szczególnej dziedzinie działalności, głównie związanej z zawodem, np. deontologia lekarza lub polityka. W tym ostatnim sensie deontologia może być utożsamiana z etyką zawodową. (…) Treść zasad etyki zawodowej jest - najogólniej mówiąc - wyznaczona przez treść roli społecznej przypisywanej osobom wykonującym określony zawód. Wyraźne artykułowanie zasad deontologicznych jest charakterystyczne jednak tylko dla niektórych zawodów, a w szczególności tych, które cieszą się szczególnym prestiżem społecznym, których wykonywanie wymaga szczególnego zaufania. Zwykle przedstawiciele takich zawodów zrzeszają się w zawodowe korporacje, stawiające sobie za cel, między innymi, kontrolowanie zasad przestrzegania zasad deontologicznych przez członków korporacji i wymierzanie kar dyscyplinarnych za ich łamanie. Tego rodzaju działania korporacji zawodowych (…) są uważane za zachowania powodujące podniesienie lub ochronę prestiżu zawodu. Tym należy tłumaczyć zapewne obserwowany w Polsce w ostatnich latach trend do kodyfikowania zasad etycznych zawodów całkiem nowych w polskich warunkach, na przykład zawodu maklera giełdowego, doradcy podatkowego czy lub też zawodów starych, których przedstawiciele nie widzieli dotychczas potrzeby takiej kodyfikacji (aptekarze, położne, pielęgniarki).

Obowiązek spisania zasad etyki zawodowej wynika niekiedy z wyraźnego nakazu zawartego w przepisie prawa. W Polsce liczne ustawy korporacyjne nakładają taki obowiązek na organy samorządów zawodowych. (…)

To właśnie takie zasady - odznaczające się trwałością - decydują o specyficznym charakterze etyki zawodowej. Bez takich określonych zasad można mówić jedynie o etyce poszczególnych osób wykonujących dany zawód, a nie wspólnej etyce korporacyjnej. (…) O tym, czy taki kodeks spełni swoje pozytywne funkcje, czy rzeczywiście przyczyni się do podniesienia prestiżu zawodu decyduje, w dużej mierze, sposób jego sformułowania. Przyjrzyjmy się zatem wymogom, które są stawiane dobremu kodeksowi deontologicznemu.

Zdaniem R.T. de George'a - amerykańskiego filozofa i prawnika - kodeks etyki zawodowej powinien spełniać następujące wymagania:

1. Kodeks powinien przede wszystkim normować, nie powinien zatem zawierać opisu wartości i ideałów, którym korporacja służy

2. Kodeks musi, w pierwszej kolejności, dbać o interes publiczny. Nie powinien zawierać przepisów, dla których uzasadnieniem jest wyłącznie zabezpieczenie interesów członków korporacji.

3. Kodeks musi być rzeczowy i uczciwy. Musi regulować istotne i specyficzne dla danego zawodu problemy, a nie ustalać normy, które i tak tkwią w powszechnej moralności.

P.Łabieniec, Etyka - Etyka zawodowa - Prawo (zarys problematyki),

Prokurator Nr 2, 2002 r.

1. Napisz, jakimi charakterystycznymi cechami wyróżniają się zawody posiadające kodeksy etyczne.

• są to zawody związane z pełnieniem szczególnej roli społecznej

• zawody związane ze społecznym zaufaniem (1)

Jakie argumenty przemawiają za tworzeniem kodeksów etyki zawodowej. Podaj trzy argumenty.

• podniesienie prestiżu zawodu

• dbałość o interes publiczny

• regulowanie istotnych i specyficznych dla danego zawodu problemów (2)

Tekst 4

§ 1. (…) 2. Naruszeniem godności zawodu adwokackiego jest takie postępowanie adwokata, które mogłoby go poniżyć w opinii publicznej lub poderwać zaufanie do zawodu. (…)

§ 6 Celem podejmowanych przez adwokatów czynności zawodowych jest ochrona interesów klienta. (…)

§ 7.1 Z zawodem adwokata nie można łączyć takich zajęć, które:

1. uwłaczałyby godności zawodu,

2. ograniczałyby niezawodność adwokata,

2. Za kolidujące z zawodem adwokata uznaje się w szczególności:

a) zajmowanie w cudzym przedsiębiorstwie stanowiska zarządcy

b) sprawowanie funkcji członka zarządu, (…) lub członka dyrekcji banku (…)

c) podejmowanie się zawodowo pośrednictwa w transakcjach handlowych. (…)

§ 10. Adwokat nie może usprawiedliwiać naruszania zasad etyki i godności zawodu powoływaniem się na poczynione przez klienta sugestie

§ 11. Adwokatowi nie wolno świadomie podawać sądowi nieprawdziwych informacji.

§ 12. Adwokatowi nie wolno udzielać pomocy prawnej, która ułatwiałaby popełnienie przestępstwa lub wskazywałaby możliwość uniknięcia odpowiedzialności karnej za czyn, który miałby zostać popełniony w przyszłości. (…)

§ 18.1. Adwokat powinien uniknąć publicznego demonstrowania swego osobistego stosunku do klienta, do osób bliskich klientowi oraz innych osób uczestniczących w postępowaniu.

2. Niedopuszczalne jest okazywanie przez adwokata zażyłości z osobami zatrudnionymi w sądzie, urzędach i organach ścigania.

Kodeks etyki adwokackiej, www.adwokatura.org.pl

Do przestrzegania jakich norm etycznych, wg tekstu, zobowiązany jest adwokat? Podaj cztery normy

Odpowiedź może wskazywać na zakazy postępowania i podejmowania zajęć, które mogłyby adwokata poniżyć w opinii publicznej lub poważyć zaufanie do zawodu, w szczególności:

zajmowania w cudzym przedsiębiorstwie stanowiska zarządcy

sprawowanie funkcji członka zarządu lub członka dyrekcji banku (1)

podejmowanie się zawodowo pośrednictwa przy transakcjach handlowych;

okazywanie przez adwokata zażyłości z osobami zatrudnionymi w sądzie, w urzędach i organach ścigania

Które zapisy Kodeksu etyki adwokackiej zapobiegają korupcji? Uzasadnij.

§ 7.2; § 11; § 12; § 18

Powyższe przepisy jasno określają konflikt interesu publicznego

Ostatni przykład zapobiega korupcji (zwłaszcza) w sferze niematerialnej

(1)

Tekst 5

Art. 1. Poseł na Sejm, na mocy ślubowania składanego zgodnie z art. 104 Konstytucji kieruje się w swojej służbie publicznej obowiązującym porządkiem prawnym, ogólnie przyjętymi zasadami etycznymi oraz solidarną troską o dobro wspólne.

Art. 2. Poseł powinien zachowywać się w sposób odpowiadający godności posła, kierując się w szczególności zasadami:

1. bezinteresowności

2. jawności

3. rzetelności

4. dbałości o dobre imię Sejmu

5. odpowiedzialności

Art. 3. Poseł powinien kierować się interesem publicznym. Nie powinien wykorzystywać swojej funkcji w celu uzyskania korzyści dla siebie i osób bliskich oraz przyjmować korzyści, które mogłyby mieć wpływ na jego działalność jako posła. (…)

Art. 4. Poseł przy podejmowaniu decyzji powinien w możliwie najszerszym zakresie postępować w sposób dostępny dla opinii publicznej. Powinien ujawniać związek interesu osobistego decyzją, w której podjęciu uczestniczy. (…)

Art. 6. Poseł powinien unikać zachowań, które mogą godzić w dobre imię Sejmu. Powinien szanować godność innych osób.

Art. 7. Poseł odpowiada za swoje decyzje i działania. Powinien poddać się obowiązującym go procedurom wyjaśniającym i kontrolnym. (…)

Art. 8. Poseł za naruszenie zasad etyki poselskiej ponosi odpowiedzialność określoną przepisami Regulaminu Sejmu.

Zasady etyki poselskiej, Uchwała Sejmu RP z dnia 17 lipca 1998 r., „Monitor Polski” 98.24.338

Wypisz z tekstu trzy zasady etyki poselskiej, które ustanowiono w celu przeciwdziałania korupcji:

• zakaz wykorzystywania funkcji publicznej w celu uzyskania korzyści dla siebie i osób bliskich - zakaz przyjmowania korzyści, które mogłyby mieć wpływ na działalność posła

• udostępnienie opinii publicznej informacji o swoich działaniach

• ujawnianie związków interesu osobistego z podejmowanymi decyzjami

• poddawanie się obowiązującym procedurom wyjaśniającym i kontrolnym

• ponoszenie odpowiedzialności określonej przepisami regulaminu Sejmu (1)

Zadanie 16 (0-4 pkt)

Zapoznaj się z poniższymi tabelami i wykresami i wykonaj polecenia.

TABELE i WYKRESY

(70 i 72 s.)

„Matura z Nową Erą”

1. Na podstawie wykresu nr 1 przeanalizuj zmiany w ocenie problemu korupcji przez Polaków w opisywanym okresie

W analizowanym okresie spadła wyraźnie liczba osób uważających korupcję za bardzo duży problem społeczny w Polsce, podobnie - osób niezdecydowanych co do oceny zjawiska. Wzrosła natomiast liczba osób uważających korupcję za zjawisko raczej duże, raczej małe i bardzo małe

(2)

2. Na podstawie wykresu nr 2 napisz

• W jakich obszarach w analizowanym okresie poziom korupcji wzrósł?

politycy, radni, posłowie; administracja terenowa; (1)

• W jakich dwóch obszarach odnotowano największy spadek korupcji?

policja; szkolnictwo i nauka (1)

Zadanie 17 (0- 16 pkt)

Przedstaw przyczyny i konsekwencje korupcji. W jaki sposób mogą jej zapobiegać: państwo, organizacje pozarządowe, samorządy zawodowe i sami obywatele? Podaj przykłady odwołując się do materiałów źródłowych zamieszczonych w arkuszu i do wiedzy pozaźródłowej.

definicja korupcji - 1

przyczyny korupcji - 2

konsekwencje korupcji - 2

zapobieganie przez państwo - 1 + 1

zapobieganie przez NGO - 1+1

zapobieganie przez korporacje zawodowe - 1 + 1

obywatele - 1 + 1

układ pracy (wstęp, rozwinięcie, zakończenie) - 1

poprawność językowa (ortografia, interpunkcja, styl itp.) - 1

estetyka pracy - praca jest czytelna, zachowano marginesy, wcięcia akapitów - 1

2

Formy państwa

Forma rządów

System polityczny

Struktura terytorialna

Ustrój

monarchia

republika

parlamentarny

prezydencki

kanclerski

mieszany

państwo unitarne

państwo złożone

demokratyczny

autorytarny

totalitarny

SĄD

Najwyższy

SĄDOWNICTWO

POWSZECHNE

SĄDOWNICTWO

SZCZEGÓLNE

Naczelny

SĄD

Administracyjny

SĄDY

wojskowe

---