1. Narysuj osuwisko w przekroju i szkicu i podpisz elementy

2. Wymień główne typy lodowców obrazując je na planie i przekroju

3. Rzeki drenujące, obojętne, infiltrujące w przekroju i na mapie hydroizohips.

4. Klasyfikacja ruchów zboczowych

-spływy

-zsuwy

-obrywy

Spływy-(spływanie) są nieregularnym, przypowierzchniowym ruchem mas skalnych w dół zbocza wywołanym przesyceniem wodą, upłynnieniu ulegają łatwo materiały ilaste toteż tzw. Spływy błotne(gliny, iły) są najczęstszym rodzajem spływów. Osady spływów tworzą jęzory, potoki i pokrywy.

Zsuwy-(zsuwanie) przemieszczanie mas skalnych wzdłuż jednej lub kilku powierzchni poślizgu. Ruchy te zachodzą najczęściej na zboczach o nachyleniu 30. Osuwanie może być procesem gwałtownym, może być zwiastowane powstawaniem w zboczu rys, pęknięć i szczelin.

Obrywy-(obrywanie) powstają w wyniku nagłego ruchu mas skalnych, któremu towarzyszy krótkotrwała utrata kontaktu z podłożem. Powstają na zboczach o nachyleniu powyżej 60. Efektem są nieregularne skupiska bloków i zwaliska u podnóża zbocza.

5. Uproszczona teoria tektoniki płyt

Teoria wędrówki kry litosfery nosi nazwę tektoniki płyt. Podstawowym dowodem na przemieszczanie się partii litosfery - kontynentów była zgodność ich linii brzegowych. Ta zbieżność miała świadczyć o istnieniu w przeszłości jednego prakontynentu, który rozpadł się, a jego części rozsunęły się po powierzchni kuli ziemskiej.

W powierzchni Ziemi można wydzielić rozległe płyty litosfery. W ich podłożu, w materii budującej płaszcz występują prądy konwekcyjne. Materia krąży między jądrem, gdzie ulega podgrzaniu, a powierzchnią, gdzie ciepło zostaje oddawane. Taki obieg to komórka konwekcyjna. Tam gdzie 2 komórki stykają się ze sobą strefami prądów wznoszących płyta pęka a rozgrzany materiał z płaszcza wypływa ma powierzchni ę w postaci lawy. Zastygając przyrasta ona do brzegu płyty tworząc jej najmłodszą strefę. Rozrastająca płyta musi gdzieś ulegać redukowaniu, aby rozmiary kuli ziemskiej były stałe. Istnieją miejsca, gdzie dochodzi do kolizji płyt. W miejscach tych jedna płyta wciskana jest pod druga i ulega asymilacji. Są to tzw. Strefy subdukcji. Magma tworzy się z roztapianych skał oraz w wyniku tarcia płyt litosfery w czasie kolizji, lub w miejscach zwanych plamami gorąca tzn tam gdzie docierają z płaszcza prądy płynnego materiału. W rejonach tych występują czynne wulkany. Z ochładzającej się magmy krystalizują minerały.

6. Struktury skał magmowych

-Pełnokrystaliczna- wszystkie składniki wykształcone są w postaci kryształów

-Szklista - składa się z bezpostaciowej substancji tzw. Szkliwa.

-Skrytokrystaliczna - w skale znajdują się małe niewidoczne gołym okiem kryształy.

-Porfirowa - składa się z 2 elementów: ciasta skalnego i wyraźnych fenokryształów.

-Specjalne: pismowa i ofitowa (trójkąty).

7. Podział wód podziemnych według Pazdry

8. Co to są minerały autogeniczne podaj trzy przykłady

Minerały autogeniczne- są to minerały powstające w środowisku formowania danej skały, charakterystyczne dla jej środowiska sedymentacji.

Np. kwarc, chalcedon, opal.

9. Opisz metodę 14C i metodę skamieniałości przewodnich

Metoda 14C- należy do metod bezwzględnego określania wieku skał. Opracował Libby w 1955r. Opiera się ona na zjawisku stałego stężenia w organizmach żywych atomów izotopu C14. Izotop ten asymilowany jest z CO2 przez rośliny, a następnie trafia do wszystkich organizmów żywych w łańcuchu pokarmowym. Śmierć organizmu przerywa proces asymilacji, którego ilość w organizmie maleje zgodnie z czasem połowicznego rozpadu wynoszącym 5568lat.

Metoda skamieniałości przewodnich - jest metodą względną. Opracował Smith. Jest to metoda biostratygraficzna opiera się ona na szczątkach lub śladach bytowania organizmów występujących w danym środowisku sedymentacji.

10. Co to jest hipocentrum

Hipocentrum-jest to ośrodek drgań, wstrząsów sejsmicznych zlokalizowany w głębi litosfery.

Głębokie 700km, tektoniczne 40-50km.

11. Przyczyny powstawania trzęsień ziemi

-kolizje płyt litosfery

-zawały- zapadanie pustek krasowych

-roboty górnicze

-napełnianie sztucznych zbiorników wodnych

-w czasie prób i działań wojskowych.

12.Wyjaśnij wysadzinowość gruntów

Wysadzinowość gruntów- jest to zdolność do przyrastania lodu w strukturach gruntu. Efektem są sezonowe zmiany objętości gruntów. Zjawisko to prowadzi do zmian rzeźby terenu oraz uszkadzania budowli.

13. Narysuj Profil zwietrzelinowy

14. Wyjaśnij pojęcia: wysokość hydrauliczna, spadek wysokości hydraulicznej

15. Co to jest Izostazja

Izostazja- równowaga między różnymi wycinkami skorupy ziemskiej, dążenie do równowagi mas skalnych w litosferze.

16. Klasyfikację źródeł

Warstwowe-powstaje w miejscu, gdzie warstwa wodonośna jest rozcięta przez powierzchnię terenu.

Szczelinowe-drenuje wody krążące w szczelinach skał litych.

Krasowe-powstają w kanałach zbiorczych w skałach intensywnie rozpuszczanych w warunkach podziemnego krążenia wody.

Dyslokacyjne- wypływa wzdłuż płaszczyzny uskokowej, której towarzyszy strefa spekań

17. Co to jest ploso i jak powstaje

Rzeka meandrująca podcina wklęsły brzeg, a nadbudowuje brzeg wypukły. W sąsiedztwie podcinanego brzegu koryto ma największą głębokość jest to tzw. Ploso.

18. Wymień trzy formy erozji wiatru i przedstaw je na rysunku

19. Co to jest miąższość pozorna i upad pozorny?

Miąższość pozorna- jest to odl. Między stropem a spągiem widziana w płaszczyźnie nieprostopadłej do stropu i spągu.

Miąższość pozorna > miąższość rzeczywista

Upad pozorny - nachylenie (kąt pochylenia) warstwy widziane w płaszczyźnie nieprostopadłej do biegu.

Upad pozorny < upad rzeczywisty.

20. Wyjaśnij pojęcie strefy wód saturacji i aeracji i narysuj przykładowy profil z tymi strefami

Strefa aeracji - wolne przestrzenie wypełnione są powietrzem, parą wodną, wodą związaną, wodą kapilarną, wodą wolną.

Strefa saturacji - wszystkie przestrzenie wypełnione są wodą mającą zdolność do różnokierunkowego przemieszczania się pod wpływem grawitacji i różnicy ciśnień hydrostatycznych.

Granicą obu stref jest zwierciadło wody podziemnej.

21. Wymień procesy inicjujące przemieszczania osadów w obrębie zbocza

-podcięcie stóp zbocza w wyniku erozji rzecznej, abrazji (niszczenie w wyniku falowania) morskiej lub jeziornej,

-wietrzenie,

-zniszczenie pokrywy roślinnej, której system korzeniowy stabilizował zwietrzelinę,

-podniesienie poziomu wód gruntowych, które pociąga za sobą zmniejszenie kąta tarcia wewnętrznego i zwiększenie gęstości objętościowej gruntu,

-wstrząsy sejsmiczne,

-współczesne ruchy skorupy ziemskiej.

22. Wymień środki przeciwdziałania i ograniczania przemieszczeń zboczowych

Czynne:

-drenaż zbocza obejmujący wody powierzchniowe (wykonywanie odwadniających rowów) oraz podziemne ( studnie, sztolnie),

-usuwanie gruntu, który może ulec przemieszczeniu,

-budowanie murów oporowych,

-wykonywanie stabilizujących pali, cementacji, kotwienie fragmentów skalnych.

Bierne - zakazy:

-zakaz niszczenia pokrywy roślinnej,

-zakaz stosowania materiałów wybuchowych i wywoływania drgań,

-zakaz wykonywania budowli obciążających zbocze.

23. Powstawanie wapieni stromatolitowych

Wapienie stromatolitowe powstają w strefie przybrzeżnej w miejscach gdzie żyją sinice. Tworzą one maty glonowe do których przykleja się pył węglanowy oraz kalcyt. W dzień strzępki glonów przerastają warstwę osadu, tworząc nową kleistą powłokę, do której głównie nocą gdy aktywność glonów spada przykleja się kolejna warstwa pyłów.

24. Wyjaśnij co to jest szczelinowatość i wymień jej rodzaje

Szczelinowatość - własność hydrogeologiczna skał, która wynika z istnienia w skale szczelin.

Rodzaje:

-szczeliny syngenetyczne - powstają w czasie stygnięcia magmy,

-szczeliny tektoniczne - pod wpływem ciśnień zewnętrznych,

-szczeliny zwietrzelinowe - w czasie wietrzenia.

25. Na czym polega istota wietrzenia mrozowego i wymień 3 formy

Wietrzenie mrozowe - polega na rozsadzaniu skał w wyniku działania ciśnienia wywołanego przez wielokrotnie zamarzającą i odmarzającą wodę znajdującą się w szczelinach i porach.

Formy:

-klin mrozowy,

-festony - gruzowiska powstałe przez zamarzanie wody w spękanych skałach,

-inwolucje,

-pingo - stożkowaty pagórek, tworzy go soczewka lodu gruntowego.

26. Wymień rodzaje wulkanów i krótko je opisz

Wulkany eksplozywne - lepka magma z trudnością wypływa na powierzchnię zastygając już w kominie wulkanicznym. Wzrost ciśnienia doprowadza do erupcji. W wyniku erupcji stożek wulkaniczny może ulec zniszczeniu.

Wulkany efuzywne - magma wylewa się spokojnie, stożki SA rozległe i płaskie, mało składników gazowych.

Stratowulkany - typ mieszany. Początek aktywności to erupcja w wyniku której do atmosfery dostaje się ogromna ilość popiołów. Po niej następuje spokojny wypływ lawy.

27. Co to jest epicentrum

Ośrodek drgań sejsmicznych zlokalizowany jest najczęściej w głębi litosfery jest to hipocentrum. Sferyczna projekcja hipocentrum na powierzchni Ziemi to epicentrum.

28. W jaki sposób tworzą się wody kapilarne

Powstają na skutek działania zjawiska włoskowatości. Polega ono na tym że w bardzo wąskich szczelinach lub kanalikach woda podnosi się ponad zwierciadło swobodne i zostaje tam zatrzymana pod wpływem sił adhezji.

29. Tekstury skał magmowych

Ze względu na wypełnienie przestrzeni:

- zbite

-porowate: gąbczaste, pęcherzykowate

Ze względu na ułożenie składników:

-uporządkowane (kierunkowe)

-nieuporządkowane

30. Uskok jako podstawowa forma tektoniki nieciągłej - elementy, rodzaje

Uskok-przerwanie ciągłości warstwy

Rodzaje:

-zrzutowe

-przesuwcze

-zrzutowo-przesuwcze

-nożycowe

31. Schemat wybrzeża abrazyjnego

32. Opisz budowę i zasadę działania gwizdka hydrogeologiczny

Służy do pomiaru głębokości zwierciadła wody. Jest to rurka długości 30cm i średnicy 3,5cm, od dołu jest otwarta, a u góry przechodzi w cienką rurkę z gwizdkiem i kółkiem do zawieszenia.

W górnej części jest znak zerowy, powyżej co 1cm na obwodzie rurki umieszczone są miseczki, które wypełniają się wodą w zależności od głębokości zanurzenia przyrządu.

Przyrząd umieszcza się na taśmie w ten sposób że koniec rury wyznacza 0 gł. Gdy dolna część gwizdka zanurza się w wodzie powietrze z rurki wypychane jest ku górze i uchodząc gwiżdże. Wtedy dokonujemy pomiaru na taśmie. Następnie ostrożnie wyjmuje się przyrząd i odczytuje najniższy nr miseczki niewypełnionej wodą. Liczbę wskazana przez miseczkę odejmuje się od odczytu na taśmie i otrzymuje się głębokość zwierciadła wody.

33. Przedstaw za pomocą rysunku różne Typy osuwisk

Konsekwentne-wzdłuż zbocza

Asekwentne- z osadów jednorodnych

Insekwentne-w poprzek zbocza.

34.profil osadów budujących strefę deluwialną

35. Co to są minerały allogeniczne podaj trzy przykłady

Minerały alogeniczne- są to minerały powstające poza środowiskiem sedymentacji danej skały.

Np. kwarc, skalenie, łyszczyki, minerały ciężkie (magnetyt, korund, granat)

36.Formy rozpadu skał pod wpływem temperatury

-rozpad ziarnisty-na drobe fragmenty przez różnice w rozszerzalności termicznej kryształów,

-rozpad blokowy- w skałach jednorodnych np. gołoborza - gruzowiska ostrokrawędziste kwarcytów,

-eksfoliacja- złuszczenie skał w wyniku naprężeń wywołanych ogrzaniem, gdy wnętrze ogrzewa się wolniej.

37. Wymień 5 metod wyznaczania wieku skal

1.Skamieniałości przewodnie

2.C14

3.Litostratygraficzna - obserwacja ciągłości sedymentacji dominującego w danym okresie typu osadu.

4.Paleomagnetyczna- polega na rozpoznawaniu w skałach orientacji magnetycznej cząstek deponowanych w warunkach zmieniającej się w czasie charakterystyki pola magnetycznego Ziemi.

5.Uranowo-torowa, strontowo-rubidowa, argonowo-potasowa - polegają na badaniu ilości pierwiastków.

38. Skala Mohsa

1.Talk 2.Gips 3.Kalcyt 4.Fluoryt 5.Apatyty 6.Ortoklaz 7.Kwarc 8.Topaz 9.Korund 10.Diament

39. Typy tarasów rzecznych na przekroju

Erozyjne

Osadowo-erozyjne

Akumulacyjne włożone

40. Narysuj 4 rodzaje wydm na mapie warstwicowej, na szkicu i na przekroju

41. Narysuj zgodność i niezgodność warstw w przekroju

42. Klasyfikacja metamorfizmu

Metamorfizm regionalny - przeobrażenie dużych kompleksów skał pod wpływem temp i ciśnienia.

Metamorfizm termiczny - (kontaktowy) pod wpływem wysokiej temp

Metamorfizm dynamiczny - pod wpływem wysokiego ciśnienia

Metamorfizm impastowy - w warunkach ekstremalnie wysokiego ciśnienia i temp np. uderzenie meteorytu

43. Geneza wód podziemnych

Ze względu na sposób powstawania wód podziemnych można wyróżnić wody infiltracyjne - powstające na skutek przesiąkania wody przez szczeliny w glebie i warstwach skalnych, wody kondensacyjne - czyli powstałe w wyniku skraplania pary wodnej w przypowierzchniowych warstwach gruntu, wody juwenilne - powstałe z magm wydostających się na powierzchnie Ziemi, oraz wody reliktowe - uwięzione w przeszłości w warstwach skalnych.

44. Synklina i monoklina w planisekcji i intersekcji z zaznaczeniem przykładowej litologii i stratygrafii

45. Opisz powstawanie klinów mrozowych

1. Zamarznięty grunt kurczy się i powstaje szczelina.

2.W lecie w szczelinę wpływa zawodniony grunt, zamarzając powiększa swoją objętość i deformuje osady w sąsiedztwie szczeliny

3.Zamarznięty grunt kurczy się szczelina odnawia się

46. Opisz proces dziczenia rzek

Rzeki roztopowe. Charakteryzuje się nie wyrównanym przepływem. W czasie krótkotrwałych okresów wezbraniowych rzeka transportuje większą ilość materiału aluwialnego. Wytwarza wtedy szerokie koryto tworzące łuki meandrowe o dużych promieniach krzywizn. Gdy fala opada i przez rzekę płynie mniej wody tworzy się koryto rozczłonkowane - koryto pomiędzy wyspami osadu korytowego z wód wezbraniowych. Każdy taki zwiększony stan wód nadbudowuje ilość osadu.

47. Wymień po trzy przypadki występowania na wysoczyźnie wzniesień i obniżeń terenu.

48. Powstawanie lejów krasowych. Podaj 5 innych form krasowych

Agresywna w stosunku do skał węglanowych woda w nika w masyw skalny poprzez system spękań. Rozpuszczanie budującego skałe kalcytu lub dolomitu prowadzi do powstawania pustek skalnych tworzących system korytarzy, kanałow studni oraz jaskiń.

Powiększająca się pustka w masywie skał w końcu zapada się co na powierzchni objawia się powstawaniem leja krasowego.

Formy krasowe:

-martwica wapienna, kras nagi, kras zakryty, mogot, kominy krasowe, jaskinie krasowe.

49. Wody wgłębne wyjaśnij pojęcie ciśnienie artezyjskie i subartezyjskie.

Wody wgłębne przykryte są utworami słabo lub nieprzepuszczalnymi pozostają pod ciśnieniem hydrostatycznym.

Jeśli w otworze wiertniczym zw. Wody ustabilizuje się powyżej powierzchni terenu - ciśnienie artezyjskie, jeżeli poniżej powierzchni terenu - ciśnienie subartezyjskie.

50. Struktura skał wylewnych wraz z uzasadnieniem.

Skały wylewne powstają w wyniku gwałtownego wydobywania się lawy na powierzchnię i jej zastygania. Ponieważ lawa szybko zastyga często uniemożliwia to pełną krystalizację wszystkich składników.

Struktury:

-skrytokrystaliczna

-częściowokrystaliczna

-szklista

---