0035 jpeg

l‘'tinUcju estetyczna komunikatu i* i In .po*ob oddziaływania tego komunikatu na odbiorcę mc tyło tym, m komunikat ton usiłuje przekazać, ilo tym w jaki sposób to czym Każdy komunikat obok togo, iz został • tworzony w konkretnym, praktycznym, przynajmniej jeżeli chodżi o komunikaty dydaktyczne celu, jest też swojego rodzaju dziełem sztuki, opi-.ującym sam siebie. W zawiłej retoryce, nadmiarze szczegółów, w zbyt alnym dążeniu do wywołania za wszelką cenę szoku emocjonalnego odbiorcy, zgubić się może najszlachetniejsza nawet intencja i najmądrzejsza mysi Mówienie półgębkiem, z oczami wbitymi w ziemię lub w sufit, prymitywny język, brak dbałości o formę tego co zamierza się komuś przekazać. mostaranność wyglądu zewnętrznego komunikatu: zdjęcia, obrazu filmowego, arogancja w zachowaniu się nadawcy komunikatu, to kolejne uchybienia w kształcie estetycznym komunikowanych przekazów, ude-i / u u ■ rykoszetem w ich autora.

Nic ulega żadnej wątpliwości iż powyższe spostrzeżenia mają kapitałom /mu /cme dla nauczyciela i dla poprawności oraz zrozumiałości prze-I' • • '• mych przez niego informacji uczącym się. Proces nauczania-uczc-

....... te swoista odmiana gry społecznej, a funkcja nauczyciela to nad-

\\ \< .■11 odpowiedzialna rola, której też trzeba i należy się ciągle uczyć. Nic nm/im leż zawierzać tylko słowu. Z pozoru jakby wtórne wobec kanału komunikacji werbalnej wszystkie pozostałe kanały przekazują łącznie n wiele więcej informacji aniżeli ten pierwszy. Niektórzy specjaliści twier-1/ \ więez, iz tylko 7% informacji, które uzyskujemy w rozmowie, czerpiemy . <• łów, 38% wnioskujemy z tonu głosu, a 55% z „mowy ciała”. Jeśli mw ci te dane nieco przesadzone, pozostaje fakt, iż świadomie lub nie-w 111 d i > 1111 c przekazujemy, różnymi kanałami równocześnie, wiele komu-iikaiów Nasze kompetencje jako nauczycieli, nasza wiarygodność jako i.iduwi v komunikatów, zależeć będzie więc nie tylko od tego, czy rzeczy-^ c . ie jesteśmy kompetentni, ale również od tego, na ile wszystkie przeszywane przez nas komunikaty, świadomie lub nieświadomie, różnymi .mułami przekazu, wspierają siebie nawzajem, a na ile sobie przeczą, esl to kwestia warta zastanowienia.

ap.mlnienia do przemyślenia i dyskusji

Jedną z dróg podnoszenia własnych kompetencji komunikacyjnych ■••I, obok różnych lektur i studiów, staranna obserwacja zachowań społe-nych innych osób i analizowanie tych zachowań, z wykorzystaniem icd/.y innymi wiedzy o funkcjach komunikatów. Wnioski z tych analiz inny służyć również planowaniu i modelowaniu własnych zachowali ihlic/.nych. Szczególnie wdzięcznymi obiektami takich analiz są rożne

osoby występujące w relacjach telewizyjnych prowadzące tam wykłady, udzielające wywiadów, uczestniczące w dyskusjach lub dyskusje takie prowadzące. Proszę zachowania tych osób potraktować jako swoisty sprawdzian ich kompetencji komunikacyjnych, wyciągając naturalnie z dokonanych obserwacji właściwe wnioski.

Uwagi końcowe

Przedstawiono w tej części pracy, w wielkim jednak skrócie, najbardziej podstawową wiedzę, związaną z problematyką nauczania-uczenia się osób dorosłych. Jej poszerzenie i rozwinięcie znajdzie bardziej zainteresowany czytelnik w pracach podanych w literaturze uzupełniającej, a także i w tych, które znalazły się w konkretnych przypisach literaturowych.

Warto jednak zdać sobie sprawę i z tego, iż bogactwo sytuacji dydaktycznych, które niesie z sobą proces kształcenia dorosłych, wielość jego celów, ich różnorodność, rozmaitość strategii kształcenia, jego form i rozwiązań organizacyjnych, wreszcie i bogactwo osobowości osób dorosłych nigdy nie pozwolą na sformułowanie dyrektyw postępowania dydaktycznego zawsze i wszędzie słusznych.

Ciężar konkretnych decyzji, tu i teraz, musi wziąć na siebie nauczy ciel, natomiast ta część pracy, jak i literatura źródłowa z nią związana, mogą mu jedynie taką decyzję znacznie niekiedy ułatwić, nigdy go jed nak, w żadnej sytuacji nie są w stanie wyręczyć.

Szukając na goniec podstawowych zasad, według których nauczyciel powinien planować i realizować swoje zamierzenia w pracy z uczniami dorosłymi, wymienić warto te, które opracowane zostały przez Stowarzyszenie Óświaly Dorosłych w USA*:

1.    Uczenie się trzeba skupić wokół problemów.

2.    Uczenie się musi opierać się na dotychczasowych doświadczeniach uczącego się.

3.    Zdobywanie wiedzy i doświadczenia musi mieć znaczenie życiowe dla uczącego się.

4.    W nauczaniu jest potrzebna swoboda, entuzjastyczna postawa uczącego się, wzmocniona uznaniem społecznym podtrzymującym wysiłek i uczuciowy stosunek uczącego się.

5.    Cele kształcenia muszą być wysuwane (lub akceptowane) przez uczącego się, a podejmowana przez niego praca właściwie zorganizowana

6.    Uczący się musi orientować się w postępach w osiąganiu celu oraz mieć możność regulowania wysiłku.

Iliinillmk • >( Ailull luiucutian in tlw USA, Chicago tfKiO.