0000025

ZNACZENIE ROZPOZNAWANIA CHOROBY SCHEUERMANNA W KWALIFIKACJI DO PRACY ZAWODOWEJ I UPRAWIANIA SPORTU

Zarówno z piśmiennictwa, jak i przedstawionych uprzednio wyników badań własnych wynika, że osobnicy z ch.Sch.:

1.    W części przypadków posiadają w toku jej trwania objawy subiektywne, głównie pod postacią bólów, większa część jednakże jest w okresie czynnym bez-objawowa subiektywnie. U wszystkich osobników z ch.Sch. po 30 r. życia występują częściej niż u łudzi zdrowych schorzenia kręgosłupa pod postacią zmian zniekształcających.

2.    U niektórych osób z ch.Sch. dochodzić może do poważnych komplikacji neurologicznych.

3.    Zmiany statyczne kręgosłupa, towarzyszące chorobie, ulegają nasileniu.

Powyższe uwagi przemawiają za celowością niedopuszczania osobników z ch.Sch.

do wykonywania: 1) pewnych rodzajów pracy zawodowej; 2) sportu wyczynowego.

Poruszone zagadnienie wiąże się z postępowaniem kwalifikacyjnym, które w naszym kraju jest zawarte w przepisach kwalifikacyjnych [79]. Podobne zarządzenia obowiązują w postępowaniu lekarskim, dotyczącym kandydatów do niektórych zawodów, związanych ze szczególnym narażeniem kręgosłupa. Znaczna liczba młodzieży, wykazującej cechy ch.Sch., wiąże się z nałożeniem obowiązku szczególnie dokładnego badania lekarskiego młodocianych, dopuszczanych do takich zawodów, jak: górnictwo, zawody budowlane, ciężki przemysł maszynowy. W kwalifikacji sportowo-lekarskiej zagadnienie to posiada również niemałe znaczenie łączące się z napływem znacznej liczby młodzieży do uprawiania niektórych dyscyplin sportowych, określanych jako siłowo-ciężarowe. Zaliczane są do nich: podnoszenie ciężarów, judo, zapasy, kajakarstwo i wioślarstwo oraz boks, ponadto zaś gimnastyka akrobatyczna oraz kolarstwo. Sam charakter wykonywanych dyscyplin sportowych, jak i obowiązujące w nich treningi, połączone są z narażaniem kręgosłupa na przeciążenie, często znacznie większe niż w jakiejkolwiek pracy zawodowej.

Autor w badaniach przeprowadzonych w I i II grupie osób udowodnił znaczną częstość występowania zarówno piersiowej, jak i lędźwiowej postaci ch.Sch. Nie wszyscy osobnicy, u których stwierdzono tę chorobę, byli dyskwalifikowani do wykonywania obranych przez nich kierunków pracy zawodowej. W wykrytych jednakże przypadkach z ch.Sch. mogło być zastosowane leczenie fizyko-terapeutyczne lub ortopedyczne, wpływające korzystnie na jej przebieg.

U sportowców uprawiających siłowe dyscypliny sportowe postępowanie kwalifikacyjne sprowadzało się do całkowitej dyskwalifikacji lub czasowego odstawienia od wykonywanych rodzajów wyczynowego sportu. W piśmiennictwie przewal pogląd, że sport wyczynowy w dyscyplinach siłowo-ciężarowych jest przeciwwskazany w przypadkach czynnej ch.Sch. [36, 60, 78]. Przeciwnie, uprawianie pływania i niektórych rodzajów lekkiej atletyki jest wskazane w tej chorobie. Postępowanie w stosunku do zawodników uprawiających od kilku lat siłowo-ciężarowe dyscypliny sportowe, u których ujawniono w badaniu radiologicznym cechy ch.Sch. po raz pierwszy, musi być indywidualizowane i nie poddawane sztywnym zasadom kwalifikacyjnym [110]. W postępowaniu lekarskim, poza charakterem dyscypliny sportowej, należy brać pod uwagę wyniki badań ortopedycznych. Nie należy przypisywać większego znaczenia danym subiektywnym, biorąc pod uwagę znaczny odsetek przypadków świadomego zatajania objawów przez osobników wykazujących cechy ch.Sch., zwłaszcza zaawansowanych w reprezentowanych dyscyplinach sportowych. Przeciwnie, uprawianie ćwiczeń ruchowych w ramach sportu szkolnego winno być w stwierdzanych przypadkach z ch.Sch. nie tylko przeciwwskazane, lecz zalecane jako metoda lecznicza. W wyjątkowych przypadkach tylko, przy znacznej sztywności kręgosłupa, jest ono przeciwwskazane [110]. Udowodniono również, że ch.Sch. nie wpływa upośledzająco na proces przyswajania nauki [103].