0000028 (10)

Wyrazem wzmocnienia i prawidłowej czynności unerwienia,

mięśni i kośćca jest:

1)    rozluźnienie napięcia mięśniowego, zwłaszcza zginaczy, tak że ustępuje początkowo tendencja dziecka do przybierania płodowego ułożenia ciała z podkurczonymi nóżkami i rączkami,

2)    coraz większa rozmaitość, a jednocześnie wzrastająca celowość ruchów, od ruchów chaotycznych, poprzez zabawowo-gim-nastyczne do ruchów celowych (najwyraźniej widać to w pracy rąk, aż do chwytnych, zamiarowych ruchów palcami), przy czym zdolności ruchowe, odpowiednio do sprawności mięśni, rozwijają się w dwóch kierunkach — od góry w dół (głowa—tułów— kończyny) i odśrodkowo (ramię—przedramię—palce),

3)    zdolność do zmieniania położenia ciała rozwijająca się wg określonej kolejności:

a)    podnoszenie główki (1—3 mieś. życia),

b)    siadanie (5—7 mieś. życia),

c)    stanie (10—12 mieś. życia),

d)    chodzenie (12—14 mieś. życia.

Zmiany w położeniu ciała idą w parze nie tylko z rozwojem mięśni i kośćca, ale i z rozwojem układu nerwowego. Postępujący rozwój układu nerwowego centralnego i obwodowego zaznacza się w zanikaniu odruchów noworodka, a więc w zanikaniu odruchu „obchwytującego”, w głębokich zmianach w psychice dziecka, coraz żywiej biorącego udział w odbiorze, najpierw biernym, potem czynnym, wrażeń świata otaczającego. Wzrasta zdolność do tworzenia odruchów warunkowych i kontrola centralnego układu nerwowego.

Rozwój ruchowy niemowlęcia

Wiek 0—14 dni

15—30 „

2—3 mieś.

5

6 7

Odruchy, bezładne ruchy kończyn, zwisanie bezwładne dziecka bez prób przeciwdziałania sile ciężkości.

Uśmiech, wpatrywanie się w światło, próby śledzenia światła wzrokiem. Bezładne ruchy kończyn (głód ruchowy). Podnosi głowę, ssie palce, gaworzy.

Utrzymuje sztywno główkę w pozycji siedzącej, ruchy chwytne rąk i dłoni, śmieje się głośno.

Przewraca się na bok i na brzuszek.

Siedzi podtrzymywane.

Próbuje pełzać, siedzi samodzielnie.

Chwyta przedmioty palcami.

8 mieś.

11 „ 12 „ IW* roku

2 lata

Podnosi się i staje.

Robi kroki, podtrzymywane.

Stoi samodzielnie.

Próbuje chodzić samodzielnie.

Mówi.

Chodzi, próbuje wchodzić na schody.

Opanowanie zwieraczy (oddawanie świadome moczu i kału). Biega.

Mówi.

Wahania indywidualne w terminie nabytych czynności są duże. Wahają się w granicach od 1—3 miesięcy.

Charakterystyczną cechą niemowlęctwa jest także ząbkowanie. Zaczyna się ono kolo 6 mieś. życia i trwa do 2 lat. Ząbkowanie jest procesem fizjologicznym, jednak u niektórych dzieci mogą występować takie objawy uboczne, jak niepokój, bezsenność, brak apetytu, przejściowe objawy niestrawności, ewentualne zwyżki temperatury.

Pojawienie się zębów mlecznych zakańcza stopniowo okres niemowlęctwa, łącząc się z odstawieniem od piersi i przejściem na bardziej urozmaiconą, bogatszą dietę. Z płynnej, później papkowatej diety przechodzi dziecko na pokarmy twardsze, które trzeba gryźć i żuć.

Okresy „dojrzałości” odżywiania:

Płód — dopływ pokarmu z krwi matki.

Noworodek — młodziwo (collostrum), pokarm wysoko-białkowy, dostosowany do potrzeb dziecka w pierwszych dniach życia.

Niemowlę — do 6—9 mieś. życia — pokarm matki uzupełniony dietą papkową, zupą jarzynową, sokami owocowymi.

Małe dziecko — 9 mieś. — 1V* r. życia — dieta papko-wata i przejście do gryzienia i żucia (sucharek, biszkopt, jarzyny, surówki).

Dziecko po okresie niemowlęctwa — wzrost diety stałej wymagającej gryzienia i żucia.

Szybki rozwój niemowlęcia (przyrost wagi i wzrostu) wymaga ogromnego pokrycia energetycznego. Stąd charakterystyczna dla niemowlęcia częstość karmienia i duża ilość zapotrzebowanego

55