0000029 (10)

pokarmu. Obliczona w kaloriach ilość ta wynosi od 90 do 120 kal. na 1 kg wagi, a więc 3-krotme więcej niż u dorosłego.

Odpowiada tej zwiększonej ilości pokarmów większa częstość wydalania kału i moczu. Wielkie też jest zapotrzebowanie na sen. W pierwszym kwartale dziecko prawie stale śpi, z przerwami tylko na karmienie. Później wzrastają stopniowo okresy czuwania, jednak jeszcze w tym wieku sen rozbity jest na 2—3 odcinki: sen nocny około 12 godzin i 3—4 godziny dziennego snu.

Dukes oblicza czas snu niemowlęcia w wieku do 6 mieś. na około 18—20 godzin, od 6—12 mieś. życia na 15—17 godzin w ciągu doby.

Stan zdrowia i zdolności do życia niemowlęcia uzależnione są od następujących czynników:

a)    stanu zdrowia rodziców i ich wartości biologicznej jako indywidualnych jednostek i jako małżeństwa (obciążenie dziedziczne, choroby, wiek, różnica wieku, pokrewieństwa itd.),

b)    przebiegu ciąży i porodu.

c)    normalnego czasu porodu i wagi dziecka,

d)    umiejętności opieki nad niemowlęciem i warunków środowiska,

e)    wrażliwości na czynniki szkodliwe, związane z właściwościami ustroju dziecka w wieku niemowlęcym.

Śmiertelność i zachorowalność niemowląt jest najwyższa (poza okresem noworodka) w życiu ludzkim.

W Polsce śmiertelność niemowląt wynosiła:

wraku 1900    1936—1938    1946    1947    1953

powyżej 20,0°/o    12,2"«    13,9“ i.    11,4%    poniżej 9,0'V«

Jednak śmiertelność i zachorowalność niemowląt w stosunku do innych okresów' wieku jest nadal wysoka, co tłumaczy się właśnie biologicznymi cechami niemowlęcia. Specjalnie często występują u niemowlęcia choroby dróg oddechowych i przewodu pokarmowego dając charakterystyczne krzywe sezonowej zachorowalności i śmiertelności: letnią (biegunki dziecięce) i jesienno-zimową (schorzenia dróg oddechowych).

Przyczyny zgonów niemowlęcych w Polsce (1946 r.) u "/«

Wątłość wrodzona .... 36,3%

Biegunka ......20.5^<,'‘>

Choroby narządu oddechowego 20,2“; .>

Choroby zakaźne ....    10,3°/o

Inne .......    12,7%

Dołączają się do ruch jeszcze częste schorzenia skóry (ropnie i ropowice). Częstość wszystkich schorzeń (z którymi wiąże się wysoka zapadalność na stany zapalne ucha środkowego) świadczy o fizjologicznej niskiej w tym wieku odporności tych narządów. Podkreślić też trzeba specjalną skłonność niemowlęcia do ,.skaz” *, jako wyraz chwiejności układu wegetatywnego i stąd jaskrawego występowania odchyleń konstytucjonalnych.

HIGIENA WIEKU NIEMOWLĘCEGO

Niemowlę jest jeszcze bardzo wątłym organizmem, toteż opieka nad nim musi być i szczegółowa i dokładna. W Polsce Ludowej w zrozumieniu konieczności tej opieki — opieki rozumnej — dąży się do zapoznania z higieną dziecka jak najszerszych warstw ludności, zwłaszcza środowisk robotniczych i wiejskich, przy współudziale rozległej sieci poradni. Od r. 1945 liczba tych poradni wzrosła trzykrotnie, a liczba zapisanych dzieci 9-krotnie.

Opieka nad niemowlęciem obejmuje następujące zagadnienia.

1)    właściwe odżywianie,

2)    zapewnienie dziecku czystości, powietrza, słońca i swobody ruchu,

3)    higienę psychiczną,

4)    walkę z zakażeniami.

Szybkość wzrostu i procesów przemiany materii u niemowlęcia wymaga na ich pokrycie odpowiednio dużych ilości pożywienia. Już paromiesięczne niemowlę o wadze koło 4200 g — potrzebuje 700 g pokarmu matki na dobę — tj. 1/6 swej wagi (w tej proporcji człowiek dorosły o wadze 60 kg musiałby wypijać 10 litrów mleka dziennie).

Przy odżywianiu niemowlęcia ważną jest rzeczą dostarczenie mu odpowiedniego pożywienia. O wartości pożywienia decyduje nie tylko jednak ilość, ale i jakość. Pożywienie człowieka musi

¹ Skaza — stan nadwrażliwości organizmu na normalne bodźce, np. na ciepło, zimno, białko pokarmowe itp

57