052

52 Trendy i oporu. Analiza diagramów 3.26-37 pokazuje, że wewnętrzne linie trendu lepiej wskazują miejsca, w których rynek zatrzymuje się przy spadkach i wzrostach, niż linie tradycyjne. Przykłady te nie dowodzą oczywiście wyższości wewnętrznych linii trendu nad tradycyjnymi, ponieważ zawsze można znaleźć wykresy potwierdzające dowolne niemal twierdzenia, a nie o to przecież chodzi. Zamiarem moim było raczej pokazanie, że wewnętrzne linie trendu mogą lepiej wskazywać potencjalne obszary wsparcia i oporu.

Wyrywkowe obserwacje jednego człowieka nie mogą jednak być dowodem naukowym. Zważywszy na subiektywny charakter wewnętrznych linii trendu, bardzo trudno byłoby przeprowadzić naukowy test ich ważności. Chodzi mi jednak o to, że każdy poważny analityk wykresów powinien brać je pod uwagę. Jestem też pewien, że wielu czytelników uzna przynajmniej, że warto dodać je do zestawu narzędzi analityka.

ŚREDNIE KROCZĄCE

Średnia krocząca to bardzo proste narzędzie służące do wygładzania szeregów cenowych i uwydatnianiu trendów. Prosta średnia krocząca to średnia cen zamknięcia z N ostatnich dni. Na przykład 40-dniowa średnia krocząca to średnia z ostatnich 40 cen zamknięcia¹ (w tym kursu bieżącego).

Termin średnia krocząca odwołuje się do faktu, że uśredniany zestaw liczb kroczy w czasie. Na diagramie 3.41 widzimy średnią 40-dniową z szeregu cenowego. Zwróćmy uwagę, że średnia ta odzwierciedla trend i eliminuje nieistotne fluktuacje cenowe. Na chwiejnych rynkach średnie kroczące będą oscylować w formacji horyzontalnej (patrz na przykład okres od października 1993 do maja 1994 na diagramie 3.42).

Bardzo prosta metoda wykorzystywania średnich kroczących do wyznaczania trendów opiera się na kierunku zmiany wartości średniej w stosunku do poprzedniego dnia. Na przykład średnia krocząca (i co za tym idzie -trend) będzie rosnąca, jeśli dzisiejsza wartość jest wyższa od wczorajszej, oraz spadkowa, jeśli dzisiejsza wartość jest niższa.

Zauważmy, że wzrost średniej kroczącej zależy po prostu od tego, by dzisiejsza cena zamknięcia była wyższa od ceny zamknięcia sprzed N dni. Dlaczego? Ponieważ wczorajsza średnia jest identyczna z dzisiejszą, tyle że obejmuje zamknięcie sprzed N dni, a nie obejmuje dzisiejszej. Podobnie spadek

1

Średnie kroczące oblicza się zwykle na podstawie cen zamknięcia, ale można też oprzeć je na cenach otwarcia, maksimach, minimach lub średniej z tych cen. Można także obliczać średnie kroczące dla przedziałów czasowych liczonych w innych jednostkach czasu niż dzień, wówczas „zamknięcie" dotyczyć będzie ostatniej ceny w danym przedziale czasowym, na przykład w tygodniu czy miesiącu.