07

Odejmując stronami równanie (4.10) od równania (4.9), otrzymuje się ostatecznie związek między momentem gnącym próbkę a siłą zarejestrowaną przez dynamometr

maszyny:

M = 0,5 (P-P₀)R = 0,5PP, gdzie P' = P - P_Q

Z ostatnich zależności wynika, że przesunięcie osi odciętych zarejestrowanej krzywej od prostej P = 0 o odcinek P_Q umożliwia bezpośredni odczyt z tego wykresu wartości sił gnących P'. Wartości rzędnych tej krzywej w stosunku do przesuniętej osi odciętych są w określonej podziałce wartościami momentów gnących Af. Te same rzędne w innej określonej podziałce przedstawiają również wartości zastępczych naprężeń gnących a_g zginanej próbki. Zgodnie ze wzorem (4.1) określa je zależność

o

8

Af

w_x

3 P'R bg² ;

(4.12)

Wyznaczenie zależności u(g/p_c) — również m(g/p_c)

Zgodnie z rys. 4.3b, kąt środkowy zagiętej próbki w mierze łukowej wynosi___

a

(4.13)

Aby uzyskać ten kąt, każda ze szczęk 5 przyrządu musi obrócić się o kąt

(4.14)

(4.15)

a ₌ u 2 ~ R*

gdzie u jest przesunięciem dolnego uchwytu maszyny wytrzymałościowej. Z zależności (4.13) i (4.14) wynika związek

J. _ 2 u

p ~ /P’

Zakładając, że przełożenie układu samopiszącego dynamometru wynosi £:1, tzn. przesunięciu uchwytów maszyny o wartość u odpowiada zapis na wykresie równy ku - m, otrzymuje się zależność

(4.16)

JL -

"p ~ kIR

Względną krzywiznę gotowego wyrobu można wówczas określić korzystając ze wzoru

!    = im.    (4.i7)

I Pc ^klR\

Z zależności (4.17) wynika, że odcięte m punktów krzywej wykreślonej podczas gięcia próbki (rys. 4.4) przedstawiają w określonej podziałce jej względne krzywizny g/p_c. Odcięte tych punktów odczytuje się od początku układu osi współrzędnych, który jest punktem przecięcia przesuniętej osi odciętych oraz przedłużonej prostej należącej do początku zarejestrowanej krzywej gięcia. Przedstawia ona odkształcenie sprężyste próbki.

74