w różnych miejscach danego przekroju rury. Przy ścianach ciecz płynie wolniej, środkiem prędzej, w poprzek przekroju rury istnieje spadek prędkości (ryc. 13.4). Wskutek różnicy prędkości cieczy w poprzecznym przekroju naczynia krwinki zostają wprowadzone w ruch obrotowy. Ruch obrotowy krwinek pociąga za sobą ciecz nadając jej ruch cyrkulacyjny wokół krwinki, co jest powodem rozrzedzenia linii prądu przy odściennej stronie krwinki.
Ryc. 13.4. Spadek prędkości w poprzek przekroju rury przy przepływie cieczy lepkiej.
a ich zagęszczenia od strony odosiowej. W ten sposób wytwarza się na podstawie prawa Bernoulliego różnica ciśnień znosząca krwinkę w stronę osi przewodu (ryc. 13.5).
Akumulacją osiową krwinek tłumaczy się też zależność lepkości krwi od prędkości przepływu. Stwierdzono, że w przewodach o średnicy 0,1 do 0,2 mm lepkość zmniejsza się ze wzrostem szybkości, osiągając przy pewnej prędkości wartość stałą. Natomiast samo osocze (lepkość względna około 1,8) zachowuje się jak ciecz niutonowska. Przy prędkościach spotykanych w warunkach fizjologicznych krew zachowuje się jak ciecz niutonowska i lepkość jej od prędkości prawie nie zależy. Niemniej zjawisko akumulacji powoduje, że lepkość jest mniejsza, warstwa cieczy między ścianą a strumieniem krwinek zmniejsza bowiem tarcie.
Natężenie przepływu cieczy niutonowskiej w naczyniach sztywnych jest, zgodnie z prawem Poiseuille’a. zależne wyłącznie od ciśnienia napędowego, czyli od różnicy ciśnień na końcach przewodu. Opór naczyniowy R (13.5) jest stały. W naczyniach sprężystych przy
Ryc. 13.5. Wyjaśnienie akumulacji osiowej krwinek Od strony ściany prędkości strumienia i cyrkulacji odejmują się (ciśnienie większe), od strony osi prędkości tc dodają się (zmniejszenie ciśnienia).
czynią jest stosunkiem wypadkowej sil rozciągających F do długości L
■>5"’