0000055 (7)

Dopiero reakcje przeprowadzone za pomocą cząstek sztucznie przyśpieszonych w cyklotronie lub innych akceleratorach oraz reakcje spowodowane neutronami w stosach atomowych zostały wykorzystane do produkcji nowych substancji promieniotwórczych w skali przemysłowej.

Zastosowanie tych pierwiastków w różnych dziedzinach nauki stało się przyczyną jej dynamicznego rozwoju jak również miało wpływ na szybki postęp techniki. Bez przesądy można stwierdzić, że nie ma dziś jakiejkolwiek nauki przyrodniczej, w której radioizotopy nie stanowiłyby ważnej metody badawczej. O zastosowaniu ich w biologii i medycynie będzie mowa w rozdziale 19.

Reakcje jądrowe przeprowadzone na pierwiastkach ciężkich przy użyciu wyżej wymienionych metod, doprowadziły do wytworzenia nowych, nie występujących w przyrodzie pierwiastków, czego przykładem mogą być transurany.

W ostatnich latach udało się wytworzyć dalsze pierwiastki przez bombardowanie uranu 238 przyśpieszonymi jądrami węgla ^l«C, według reakcji:

238

92

U +

6jn

lub

4jn

Przez bombardowanie ²³⁸U jonami azotu uzyskano dalszy 99 pierwiastek (einstein):

”U-r    + 5jn

a przy bombardowaniu plutonu •jJ®Pu neutronami uzyskano dalsze człony szeregu plutonowego, z których w drodze przemian fi, jak i dalszych reakcji neutronowych udało się otrzymać pierwiastki do 101.

W 1974 r. opublikowano wiadomość o otrzymaniu w Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley kolejnego pierwiastka (aktualnie ostatniego) o liczbie atomowej 106. W tym samym roku dokonano również syntezy tego pierwiastka w Zjednoczonym Instytucie Bądań Jądrowych w Dubnej. Reakcja którą przeprowadzono w Berkeley miała przebieg:

249

98

Cf

kO

263

106

Czas połowicznego rozpadu tego nowego i dotąd nie nazwanego jeszcze pierwiastka wynosi 0,9 ± 0,2 s.

Niektóre zastosowania energii jądrowej. Wyzwalająca się energia w czasie pojedynczego aktu rozszczepienia jądra uranu 235 wynosi około 200 McV. W porównaniu do innych rodzajów energii, związanych ze zmianą struktury zewnętrznej atomu (powłoki elektronowej), jest ona miliony razy większa, gdyż maksymalne energie wyzwalane w procesach chemicznych są rzędu 2-5 eV na jedną cząsteczkę.

Powyższy fakt przyczynił się do intensywnych badań nad konstrukcją urządzeń do otrzymywania energii jądrowej. Ponieważ pierwsze prace dotyczące rozszczepienia jądra uranu zbiegły się z okresem dużego napięcia politycznego w święcie (rozszczepienie zostało dokonane na kilka miesięcy przed wybuchem TT wojny światowej), przeto usiłowania obu walczących stron szły w kierunku wyzyskania tych olbrzymich źródeł energii do celów militarnych.

W dramatycznym wyścigu prowadzącym do konstrukcji bomby jądrowej (zwanej po-

61