0383

Znakowanie radioaktywne przeprowadzono za pomocą ³H-tymidyny (prekursor DNA). Obecność skupisk czarnych ziaren srebra wykazują tylko te komórki, które w czasie trwania znakowania (np. 1 godzina) rozpoczęły syntezę DNA. Metodą tą można wyznaczyć czas trwania cyklu życiowego i poszczególnych faz cyklu w komórkach badanej populacji komórkowej.

Zastosowanie izotopów promieniotwórczych w diagnostyce. W omówionych powyżej metodach atomów znaczonych zwierzęta doświadczalne muszą być uśpione w celu pobrania próbek ich narządów i tkanek. Bada się zatem materiał martwy. W badaniach medycznych stosuje się pomiary radioaktywności tkanek i narządów in vivo i in silu.

i**

7v

I*:;*

ł

•Ss»

••X

\ir-i

i    * Z &

Ryc. 19.20. Autoradiogram DNA w komórkach nabłonka jelita cienkiego myszy.

Ze zrozumiałych powodów stosuje się prawie wyłącznie izotopy gamma-promieniotwór-cze o znikomej aktywności, a detekcji promieniowania dokonuje się za pomocą liczników scyntylacyjnych z powielaczem elektronowym. Czułość metody pomiarowej jest bardzo duża, w związku z czym aktywność preparatu podanego choremu może być tak mała, że nie zachodzi jakiekolwiek niebezpieczeństwo popromiennego uszkodzenia jego tkanek.

W badaniach in situ wykorzystuje się często zdolność wybiórczego powinowactwa tkankowego izotopów. Po podaniu badanemu niewielkiej ilości odpowiedniego izotopu, zwykle w postaci odpowiedniego związku chemicznego, izotop w krótkim czasie gromadzi się prawie wyłącznie w narządzie krytycznym. Szybkość gromadzenia się izotopu, a w następnej kolejności szybkość i zakres usuwania izotopu zależą od stanu lizjopatologicznego narządu krytycznego. Zachowanie się radioaktywności w narządzie można badać w sposób ciągły w dłuższym okresie za pomocą licznika scyntylacyjnego lub częściej układu liczników, ustawionych bezpośrednio nad badanym narządem. W ten sposób można uzyskać: 1) mapę rozprzestrzeniania izotopu w narządzie, 2) poznać dynamikę przemiany izotopu w narządzie. Klasycznym przykładem testu tego rodzaju jest izotopowa diagnostyka chorób tarczycy za pomocą ¹³¹I.

Podobne metody oznaczania aktywności in silu znalazły zastosowanie w badaniach szeregu innych narządów, np.:

¹⁹⁸Au — w badaniach wątroby,

389