0000087

ANTONI PRUSINSKI. STANISŁAW KOTWICA. ALEKSANDER NIEWODNICZY

ZASTOSOWANIE IBUPROFENU W LECZENIU KORZENIOWYCH ZESPOŁÓW BÓLOWYCH OKOLICY LĘDŹWIOWO-KRZYŻOWEJ

Z Kliniki Neurologicznej Instytutu Chorób Układu Nerwowego i Narządów Zmysłów AM w Łodzi Kierownik Kliniki: prof. dr hab. med. A. Prusiński

Według współczesnych pojąć główną przyczyną rwy kulszowej i innych zespołów korzeniowych stanowi mechaniczny ucisk odpowiednich korzeni przez wypadniąte lub uwypuklone jądro miażdżyste oraz przez nawarstwienia kostne, prowadzące do zwążenia otworu miądzykrągowego. Ten w zasadzie słuszny pogląd stanowi jednak znaczne uproszczenie, bowiem w istocie rzeczy w powstawaniu omawianych zespołów korzeniowych niepoślednią rolą odgrywa również proces zapalny, który dołącza sią — zapewne wtórnie — do ucisku mechanicznego. Obecnie wiadomo, że u podłoża procesu zapalnego leży uwalnianie mediatorów zapalenia, a zwłaszcza prostaglandyn, histaminy, serotoniny i kinin. Zaburzają one przepuszczalność naczyń i powodują obrząk. Wiadomo zarazem, iż np. jądro miażdżyste zawiera szczególnie dużo histaminy (7). Biorąc to pod uwagą stosowanie środków przeciwzapalnych w korzeniowych zespołach bólowych jest całkowicie uzasadnione, nie tylko wzglądami empirii klinicznej, ale również w oparciu o przesłanki teoretyczne. W ostatnich latach szczególny postąp ujawnił sią w badaniach nad grupą tzw. niesterydowych leków przeciwzapalnych. Ogólnie biorąc tłumią one procesy zapalne, przy czym u podłoża ich działania leży zapewne zahamowanie produkcji prostaglandyn, których uwalnianie zapoczątkowuje — jak sią wydaje — zapalenie. Obok znanych od lat pochodnych kwasu salicylowego i pirazolonu zsyntetyzowano w ostatnim okresie wiele nowych związków, przewyższających skutecznością dawne preparaty (tab. 1). Znalazły one zastosowanie w leczeniu korzeniowych zespołów bólowych, a zwłaszcza rwy kulszowej i ramiennej; m.in. indometa-cyna (metindol) pozwala na uzyskanie szybkiej poprawy u wielu chorych z rwą kulszową (6). Skuteczny jest również preparat Diclofenac — Voltaren (8). Jednakże nie we wszystkich przypadkach udaje sią uzyskać korzystny efekt, u niektórych chorych ujawniają się znaczne objawy uboczne, wiele osób nie znosi w ogóle wymienionych wyżej preparatów. Szczególnych ostrożności wymaga wrzodotwórcze działanie większości niesterydowych środków przeciwzapalnych. Dlatego celowe jest poszukiwanie dalszych leków z omawianej grupy.

Ibuprofen, czyli kwas 2-(4-izobutylofenylo)-propionowy, został wprowadzony do lec/nictwa w 1968 roku pod handlową nazwą Brufen. Jest on niesterydowym środkiem przeciwbólowym, przeciwzapalnym i przeciwgorączkowym o dzia łaniu 8—30 razy silniejszym od kwasu acetylosalicylowego (1, 2, 9). Lek ten łatwo wchłania sią w prz&wodzie pokarmowym, osiągając maksymalne stężenie we krwi już po 45 minutach. Ze wzglądu na małą toksyczność i stosun-