104'67

iMHHttC SW/AlłOMOS<j|

%¹Jkę, y-idium doprow«d/łl <lo zwycięstwa. Wytycznie nii²i io/»ir/yi«; ^kicf granicy nie wolno mu przekroczyć,

•    iictly juz n>/f»Mif/y i wyważy wszystkie aspeloy sprawy, lego ²Jet y/K będą /.alszsly od lego, ze co sam uznaje naturę «c i cafoki r/et/y ożywionych i nieożywionych, foką jcai w»/c.hftwMi ^ciilej mdwiąc, jego czyny dowodzą, na jflfcisgił rodzaju wszechświat stawia i w jaki wierzy. Z tego rodzi SIC w mm, o ile się rodzi, poczucie nieprzekraczalnych grana, a jest ono zależne od jakiejś jego „dzielności", o jakiej sam nie ma żadnej wiedzy. X tego także płynie rozróżnienie między czynieniem dobra a czynieniem zta. Bo jednak, lak w micie Platońskim, opowiadającym o różnych losach ludzkich, „kazdy sam odpowiada za swój wybór, a hoskosc mc ma (u mc do rzeczy”².

//tudu dlatego w latach 1939—1940 wydala się Simone Weil dziełem tok niezwykle sugestywnym, że czuła się ona wtedy d«•tknięta do gtęhi duszy popisem sity, triumfującej _n4il wszystkimi nadziejami cywilizacji i rozumu, a u Homer² znalazła to, czego nie zawierają inne poematy, po-wieści czy współczesne systemy filozoficzne: świat siły l»«iddany „kontemplacji", kieskę bohatera pokonanego i Nemezis oczekując² bohatera zwycięskiego, pojmowane •oko wspólny los, jako różne aspekty tego samego, nic-Uihfoniwgi² • zwyczajnego losu ludzkiego, który zostaje uznany za udu. jaki jest i jakiego nie może odmicnió .sądna niosąca ulgę fikcja, żadna pociecha nieśmiertelności. aadrn mdły blask sławy czy ojczyzny" To los geometryczny . t a działająca z geometryczną ścisłością kora, kzeea euuwnatycame zostaje wymierzona za nodużywotiic sały. miała saę dla C.reków podstawowym przedmiotem onihistll (...) Wszędzie tom, gdzie przeniknęła kultura

helleńska, jej pojęcie zostało powszechnie przyjęte. (...) Ak Zachód zagubi! je i w żadnym z zachodnich języków nie ma nawet słowa na jego wyrażenie; takimi pojęciami, jak granica, miara, równowaga, które powinny by określać sposób postępowania, posługujemy się teraz już tylko w technice. Zasady geometrii stosujemy wyłącznie wobec materii nieożywionej — Grecy stosowali je przede wszystkim w nauczaniu dzielności**. Stąd konkluzją eseju; „Ale wśród tego, co stworzyły ludy Europy, nie znajdziemy niczego, co by mogło dorównać pierwszemu poematowi, jaki znamy, stworzonemu przez jeden z tych ludów. Geniusz epicki może zostanie odnaleziony wtedy, gdy te ludy ujrzą, że wobec władzy losu nic nie jest bezpieczne, kiedy przestaną wielbić siłę, nienawidzić wrogów i gardzić nieszczęśliwymi. Należy wątpić, czy nastąpi to niedługo”.

W przytoczonych fragmentach istotne jest nic powtarzające się stwierdzenie (jakkolwiek słuszne i niezaprzeczalne), że Grecy mieli poczucie miary, podsunięte człowiekowi przez tamą naturę rzeczy, a że my tego poczucia nie mamy. Istotne jest zdanie: „Zasady geometrii stosujemy wyłącznic wobec materii*', a więc przeświadczenie, że rozum człowieka współczesnego, choć jest tak ścisły i dociekliwy w odniesieniu do świata materii i tak doświadczony w manewrowaniu siłami natury, okazuje się bezradny w odniesieniu do świata ludzkiego i jest niezdolny do wymierzania, rozumienia i „kontemplowania" siły, kiedy objawia się ona w samym człowieku i w związkach między ludźmi.

Kiedy zadajemy sobie pytanie właśnie o to, tym samym zadajemy pytanie o kształt wszechświata, jakiego potrzebują ludzie współcześni; chcemy wiedzieć, na czym opiera się ich poczucie dozwolonego i niedozwolonego, chcemy więc wiedzieć, w co wierzą, jakie wspólne wierzenia ich wiążą, założywszy, że takie więzy między nimi istnieją. Jest to pytanie jak najbardziej egzystencjalne. I naturalnie nie-

1

_T1» ² %+y .Wasas ws as anrims IM« aa wwicn '.

2

   ew fasa f-M----S² x SI Tli. PMI Wis Jja—si Wiiwwk,. War-