104563

IX XVIII WYBÓR TEKSTÓW. MSADY WYDANIA

jęcu Słowacki, jak wipomiiialafn, wielokrotnie podejmował i rozwiał la same idee i lematy. Rozwijał je zaś lak różnie i w sposób lak poetycko znakomity, że. jak sadzę, mylna byłaby decyzja kierowania się przy wyborze tylko chęcią ukazania możliwie pełnego wykładu jego myśli, uniknięcia powtórzeń I sens. i sposób, i poetycki kształt ukazania przezyc mistycznych wydają się równie ważne, powinny w antologii odnaleźć odpowiedni wyraz.

Większość tekstów jest nie datowana, toteż nie można przestrzegać ściśle układu chronologicznego. Kolejność ich powstawania można ustalić zaledwie w przybliżeniu, a i to nie zawsze, nadto rozmaite dzieła powstawały w tym samym czaMC. niektóre były zarzucane i potem znów kontynuowane... Układ, przyjęty w antologii, należałoby więc określić jako nie chronologiczny — lecz jako do chronologicznego w miarę możliwości zbliżony

Otwiera antologię wiersz, napisany po pierwszym spotkaniu z Towiańskim, Słowackiego wyznanie wiary. Fragment listu do Zygmunta Krasińskiego objawia dokładniej wrażenie, jakie wywarł na nim Towiański. List do Adama Kołyski i [Odrzwa do Braci w Kole] sygnalizują przyczyny rozbieżności, jakie szybko narastały między Słowackim a środowiskiem Kiwiaik zyków. W całości przedrukowujemy Genezis z Ducha jedyny ukończony wykład gcnczyjskich idei Słowackiego, lego poetyckim uzupełnieniem są dwa wiersze o pastercezcc a Ponue. Zerwanie Słowackiego z towiańczykami przypada na ąfcrc* po napisaniu Geneza, jako dokumentację powtórnego, dpAnitywocgo rozdźwięku zamieszczamy [List do Mickiewicza) i hal Da Kola całego tak nazwanych Towiansczyków.

Obszerne fragmenty tzw. [Dialogu iroistego] i Listu do / H Dembowskiego ilustrują próby dalszego wykładu idei psnesypkach pros%. w spoeob logicznie rozwijany i systematy-HH Faagmenty Samuela Zborowskiego i Króla-Ducha, naj-

wybitniejszych dzieł Słowackiego z lat ostatnich, prezentują wizję historiozoficzną poety, próbę wyjaśnienia przeszłych i przyszłych losów ludzkości przez włączenie ich w wszechobej* mujący system genezyjski.

Bliski związek mistyki z polityką, z najbardziej aktualnymi wydarzeniami współczesności, objawiają takie utwory, jak gwałtowna polemika z Krasińskim Do autora ..Trzech Psalmów", niemniej gwałtowna próba nawrócenia, przekonania do swoich idei księcia Czartoryskiego ((Luf drugi da księcia A. C.j). Dwa dokumenty świadczą o chęci połączenia idei z konkretną działalnością polityczną — Glos brata Juliusza Słowackiego, Akt zawiązania się wygnańca*- w Konfederacją to pisma z r. 1848. kiedy Słowacki włączył się aktywnie w organizowanie emigrantów dla wzięcia udziału w Wiośnie Lodów; fragment listu do matki rysuje niezwykłe wrażenia, jakie odniósł ze spotkania z powstańcami w Poznańskiem. I fragment z [Dziejów Sof os i Helionu] — gdzie „sćmionc oczy wieszcza" raz jeszcze próbują przeniknąć mrok dziejów genezyjskich.

Jako liryczne uzupełnienie, wskazujące zarazem na jedność myśli Słowackiego, włączono w obręb antologii kilka krótkich wierszy. Liryczne, o osobistym tonie wyznania z ostatnich miesięcy życia poety, przepełnione wiarą i nadzieją, tom zamykają.

Przypisy. Przypisy są opracowane według zasad ogólnie przyjętych w serii Biblioteka Narodowa, kilka spraw szczegółowych wymaga jednak dodatkowego objaśnienia.

Ze względu na oszczędność miejsca zrezygnowano niemal zupełnie ze wskazywania w przypisach źródeł, z których czerpano informacje. Opatrywane są przypisami nazwy własne. imiona mitologiczne, ważniejsze aluzje do tekstów bibfy-nych, utworów literackich iip. Cytaty z Mdii podaję według tłumaczenia Jakuba Wtyka, z którego korzystał Słowacki. Pewien osobliwy kłopot nasuwały- przypisy do nazw mito-