kT? -dpo^duw. „p Ą spacerować (w jakim celu?), posrod/ :iaw«c
»'fll *«**• ***» „ ,^3 Ijr.eć Panoramę Aac/au ic/u,
I J.5. OkoNcznik / okoUcznlkiw. Tradycyjnie wyróżnu się imtgjujące
i ^«kolicxników;
§ 23. Charakterystyka okolinnika. Okolicznikj*,,. f0 licznik miejsca odpowiada na pytania gdzie*, skąd*.
jakościowym czasownika (mówić głośno), przymiol‘;,t\ ly. którędy*. np. mieszkam w Krakowie, wracam : wycieczki nysoki) lub przysłówka (niezwykle starannie), które mi0i na wakacje, przechodzę lasem
procesów, cech oraz towarzyszących im okoliczności. odpowia*N ,1fZy, 011 c z n. k czasu odpowiada na prtama kjedv*. odkąd*, My\ edhpP.jtk dhge*. od jak dmna?, dopóki*, pku?, 4#?% Kęjak długo*, np wczoraj wróciłem, odwiedzę cię w jesieni, od jak?, w jaki sposób*, dlar.ego*.po co?, na co?, wjakim celu?,frąfS nie wychodzę z domu. czekaliśmy do wieczora,
o ile*, mimo co?, w jakim stopniu?, pod jakim warunkiem’ iip , ^ rfo k olicznik sposobu odpowiada na pytania jak*, w jaki z określanym wyrazem w związku przynależności lub w związku „3 o,’. np. czytać głośno, mów ić szeptem, rozmawiać po francusku.
Związek mieszany ma miejsce jedynie w wypadku okoliczników jak: *u,< «*i«! coś na pamięć
wyrażenia przyimkowcgo (por. wyżej § ft|. * <) Ulicznik przyczyny odpowiada na pytania dlaczego?,
Jako określenie jakościowe okoliczmk w stosunku do czajony ¥jitgo powodu*, z jakici przyczyny?, np Lmarł ; głodu Rzeki wylały przymiotników 1 przysłówków pełni funkcje analogiczne do i\ch. jakiej [^itdapo'1'0^-1
przydawka w stosunku do rzeczowników Oznacza cechy określą 0 k o 11 c z n i k celu odpowiada na pvtama po co*, na co?. wyrazów, wskazując rozmaite okoliczności, wśród jakich przebiegają p,^ t.ytf*i« celu*, np. przyjść po radę. posłać kogoś po chleh. pojechał albo istnieją właściwości. Okoliczności te mogą dotyczyó miejsca lub spm ^{ełdć fam
przebiegu akcji, jej celu, warunku niezbędnego do jej wykonania, czasu 6. Okoliczmk stopnia lub miarv odpowiada na pytania
mmlty Pg dÓT?'Jak harJ:o >- M daleko*, o ile?, np. Film barda* się
pjjo n . i m ogromnie szczęśliwy, Ten dom jest wy:szv od tamtego $ 24. Forma okolicinika. Podstawowy, najhj/d/icj typowy i^^tro
okolicznika jest pizyslówek. może tez mieć posiać imiesłowu przystówio*^ ?. Okolicznik przyzwolenia odpowiada na pviame mimo co?, zleksykahzowanej formy przypadkowej rzecz, wyrażenia >yniakiyczncgo10p Zrobiłem to wbrew zakazowi. Uyruszvliśm\ na wycieczkę mimo bezokolicznika. Tak więc pod względem formalnym okolrczmkicin może byt niepogody.
1) przysłówek, np. mówić głośno, trupio blady, bardzo wysokoi 8. Okolicznik warunku odpowiada na pytanie pod jakim
2) imiesłów przysłówkowy, np. słuchać milcąc, iść kulejąc. warunkiem*, np II’ razie potrzeby zadzw oń do mnie Pry dobrej
3) zlcksykalizowana forma rzeczownika w funkcji przysłówka, np. bur. widoczności można stąd ujrzeć Tam
przeszła bokiem, ucyl się nocami, pocisk przeleciał girą, 9- Okolicznik względu odpowiada na pytanie pod jakim
4) wyrażenie przyimkowe w funkcji przysłówka, np iść do doawlgl{dvn\). np l'0j u-Ąulcm artykulacyjnynt spółgłoski należą do głosek
(dokąd?), spojrzeć na kogo z uśmiechem (jak?), rozmawiać : ii;yimmnieotwart\rh Organizacyjnie (|| /wd w^lędem organizacyjnym) wykonano « ‘ \aprzedsięw zięcie bezbłędnie
5) wyrażenie porównawczo typu biały jak śnieg, głupi jak osioł, płac 10. Okolicznik skutku oznacza treść będącą wynikiem treści
jak bóbr, w których człon jak x ma znaczenie ‘bardzo’, funkcjonując ty wyrazu określanego i odpowiada na pytania ;ak\ u* jaki sposób?, : jakim samym jak przysłówek; skutkiem?, np. Po cóż było rak długo i tak bezskutecznie mię prześladować?
6) zlcksykalizowanc wyrażenie przyimkowe typu po polsku, po)nmcusk\w%l Klemensiewicza), Krzyczano ai do ochrypnięcia [j. w.l 2 polska, z pańska, np. nosić si( po polsku, mówić po angielsku;