niem jej jest amortyzowanie wstrząsów i zabezpieczenie przed ślizganiem się po podłożu. Guma na końcu kuli powinna być wklęsła, aby mogła pełnić funkcję ssawki zwiększającej przyczepność kuli do podłoża.
Stałe używanie kul prowadzi szybko do zużycia się owej gumowej osłony. Guma przeciera się, obnażając zakończenie kuli, które z racji małej przyczepności do podłoża ślizga się i może doprowadzić do groźnego w skutki upadku.
W razie zużycia się osłony gumowej wystarczy wymienić tylko osłonkę, którą można nabyć w sklepach ze sprzętem rehabilitacyjnym.
Uwaga! Do chodzenia po oblodzonej powierzchni wskazane jest stosowanie nasadek metalowych z ostrym końcem.
Do najczęściej spotykanych i stosowanych rodzajów kul należą kule pachowe i kule łokciowe (ryc. 93).
b
I
Ryc. 93. Kule: a — pachowe, b — łokciowe (tzw. Szwedki).
Podpaszka kuli pachowej może być wyścielona watą i owinięta bandażem, lub też włosiem i obita skórą. Aby uniknąć ucisku nerwów i naczyń w dołach pachowych, kule pachowe należy opierać o boki klatki piersiowej, a nie bezpośrednio o dó! pachowy. W razie długotrwałego i nieumiejętnego stosowania kul pachowych (zwisanie na podpaszkach) może dojść do ucisku na pęczek naczy-niowo-nerwowy i spowodować uciążliwe, a nawet groźne w następstwa niedowłady mięśni i zaburzenia czucia w obrębie kończyn górnych. Z tego powodu kule pachowe zaleca się tylko wtedy, gdy inne typy kul nie mogą być zastosowane.
Kule łokciowe (popularne „Szwedki”) zbudowane są z lekkich, aluminiowych rurek z możliwością regulowania wysokości. Budową przypominają laski, ale mają dodatkowe oparcie dla przedramienia. Są lekkie, estetyczne i wygodne w użyciu.
Niektóre aparaty mają wprawdzie działanie profilaktyczne, ale większość spełnia bardzo specyficzne cele lecznicze.
Aparaty są zawsze dobierane i domodelowywane indywidualnie, w zależności od stopnia upośledzenia czy dysfunkcji chorego odcinka narządu ruchu.
Jeżeli wady lub dysfunkcje nie nadają się do leczenia operacyjnego, to aparat ortopedyczny jest podstawowym, a często i jedynym środkiem leczniczym.
Ryt. *>-ł. Szyna odciążająca typu Thomasa. Boczne szyny wspornikowe zakończone są sirzemieniem, na które przenosi się masa ciała.
Aparaty ortopedyczne dzieli się na:
1) unieruchamiające i stabilizujące,
2) odciążające,
3) korekcyjne,
4) specjalne (nietypowe).
Aparaty unieruchamiające są to sztywne tutory skórzane lub z tworzywa sztucznego, a także aparaty szynowo-opaskowc. Stosuje się je w celu unieruchomienia kończyn lub kręgosłupa za pomocą blokowania ruchów w stawach.
Aparaty odciążające są używane do wyeliminowania nacisku masy ciała na powierzchnie stawowe w obrębie kończyny dolnej. W idealnie zbudowanym aparacie odciążającym kończyna wisi luźno i pięta nie sięga podłoża (ryc. 94).
Aparaty korekcyjne (redresyjne) mają na celu redresję przykurczów stawów i korekcję osi kończyny lub kręgosłupa. Zbudowane są z elementów statycznych (rozporki, zawiasy itp.) i z dynamicznych (sprężyny, paski gumowe, stalowe taśmy itp.) — ryc. 95.
89