0000128 (4)

Aleksander Kabsch

UWAGI DO PROFILAKTYKI PRZECIĄŻEŃ KRĘGOSŁUPA OBCIĄŻENIAMI ZEWNĘTRZNYMI

z Komitetu Badań Naukowych Poznańskiego Oddziału PTL Przewodniczący: doc. dr hab. A. Kabsch z Wojewódzkiej Przychodni Rehabilitacyjnej w Poznaniu

%

Profilaktykę przeciążeń kręgosłupa widzimy w dwóch ujęciach:

I. Profilaktyka bezwzględna — w populacji osobników dojrzałych, która powinna iść w trzech kierunkach:

1.    Powszechne nauczanie jakie pozycje ciała i jakie ruchy są przeciwwskazane, zarówno w pracy zawodowej, jak i w życiu codziennym. Problematyka ta powinna wejść w programy nauczania wszelkich zawodów, a także średnich szkól ogólnokształcących, z przymusowym egzekwowaniem w programach nauczania zawodu, np. w ramach szkolenia bhp.

2.    Wychowanie do rekreacji czynnej, z naciskiem na codzienne minimum ruchowe kręgosłupa. Powinien to być nawyk, tak jak czyszczenie zębów.

3.    Obowiązkowa ergonomiczno-biomechaniczna analiza wszystkich stanowisk pracy pod kątem eliminacji przeciążeń statycznych i dynamicznych kręgosłupa. Widzi się konieczność położenia szczególnego nacisku na taką analizę siedzisk roboczych, dla eliminacji przeciążeń statycznych.

W związku z powyższym występuje się z dezyderatem powołania przy Ministrze Oświaty i Wychowania Komisji Ekspertów, która opracowałaby odpowiednie programy nauczania dla wszystkich typów szkół. Analogiczną komisję należy powołać przy Ministerstwie Szkół Wyższych, Nauki i Techniki, celem opracowania takich programów dla odpowiednich wydziałów szkolnictwa wyższego. Nauczanie profilaktyki przeciążeń kręgosłupa powinno się tam włączyć do programów nauczania ergonomii, czy „nauki o pracy”.

Postulujemy, aby resort zdrowia zlecił wykonanie ergonomiczno-biomecha-nicznych ocen stanowisk pracy pod kątem profilaktyki przeciążeń kręgosłupa.

Proponuje się również, aby włączyć do programów szkolenia kierowców zawodowych nauczanie podstawowych zestawów profilaktycznych ćwiczeń ruchowych, które kierowcy powinni wykonywać nawet w podróży, w czasie krótkich, okresowych przerw w jeżdzie. Ta grupa zawodowa, jak wykazuje doświadczenie i niektóre dane epidemiologiczne, należy niestety do uprzywilejowanych pod względem przeciążeń kręgosłupa.

II. Profilaktyka względna —• dla ozdrowieńców po przebytym zespole bólowym kręgosłupa. Proponujemy tu czynną, sterowaną rekreację ruchową, na wzór zorganizowanej z inicjatywy G. Świderskiego:: „Sekcja Selektywnej Kultury Fizycznej" przy AWF w Poznaniu. Zajęcia takiej sekcji powinny być prowadzone przez specjalnie przeszkolonych magistrów rehabilitacji ruchowej w zagadnieniach biomechaniki i patomechaniki kręgosłupa. W Poznaniu zajęcia takie prowadzą doktorzy WF z Zakładu Biomechaniki. Pacjenci kierowani są do takiej selekcji przez specjalistyczne poradnie, z określeniem ewentualnych przeciwwskazań ruchowych.

Poza ćwiczeniami ruchowymi, w zespołach tych prowadzi się praktyczną naukę wykonywania właściwych struktur utylitarnych, eliminujących przeciążenia ruchowe kręgosłupa.

Jak z naszych 8-letnich doświadczeń wynika, pacjenci bardzo pozytywnie oceniają te zajęcia, a wielu z nich nie opuszcza zajęć przez szereg lat z rzędu. Nawroty choroby w tej grupie są rzadkie.