18

33 3. Elementy ściskane osiowo

Smukłość względną przy wyboczeniu giętnym prętów o stałym przekroju i smukłości X można również obliczać wg wzoru (35)

z tym że w przypadku przekroju klasy 4 (kiedy \j/ < 1) w miejsce X przyjmuje się do dalszych obliczeń zgodnie ze wzorem (36)

I =

^ap

3.3. Sprawdzenie stateczności ogólnej

W celu sprawdzenia stateczności ogólnej elementu ściskanego najpierw określa się nośność obliczeniową przekroju przy osiowym ściskaniu wg wzoru (33)

-^Rc ^-

gdzie \J/ - współczynnik redukcyjny nośności obliczeniowej przekroju (patrz wzory (13)-r(15)), a następnie wyznacza smukłości względne pręta X.

Nośność (stateczność) elementu sprawdza się według wzoru (39)

<PNrc

w którym ę = mintp(ż), a X = X_x, X_y, X_z lub X_yz - stosownie do rozpatrywanych postaci wyboczenia.

Współczynniki wyboczeniowe ę (X) należy wyznaczać w zależności od smukłości względnej X z tabl. 11 wg krzywej wyboczeniowej ustalanej na podstawie tabl. 10, zależnie od: kształtu przekroju, technologii wytwarzania (element walcowany, spawany) i płaszczyzny wyboczenia.

3.4, Elementy wielogałęziowe

Elementy wielogałęziowe o przekroju bi- i mono symetrycznym należy sprawdzać na wyboczenie giętne w obu płaszczyznach głównych, np. :

- elementy dwugałęziowe względem osi przecinającej materiał obu gałęzi (tzw. osi materiałowej) i osi do niej prostopadłej (tzw. osi niemateria-łowej),

-    elementy przestrzenne, z czterema krawężnikami, względem obu osi niemate-riałowych.