HPIM4058

38 3. Elementy ściskane osiowo

Smuktoić względną przy wyboczeniu giętnym prętów o stałym przekroju smukłości A można również obliczać wg wzoru (35)

38 3. Elementy ściskane osiowo

I =

gdzie A_p

| nr

1.15 V fi

z tym że w przypadku przekroju klasy 4 (kiedy ijr < 1) w miejsce -J przyjmuje ^ do dalszych obliczeń zgodnie ze wzorem (36)

I =

3.3. Sprawdzenie stateczności ogólnej

W celu sprawdzenia stateczności ogólnej elementu ściskanego najpierw określa się nośność obliczeniową przekroju przy osiowym ściskaniu wg wzoru (33)

W_Re = 1/rAf,

gdzie >j/ - współczynnik redukcyjny nośności obliczeniowej przekroju (patn wzory (13)-^(I5)), a następnie wyznacza smukłości względne pręta X.

Nośność (stateczność) elementu sprawdza się według wzoru (39)

w którym <p = min ę(A), a X = X_x, X_y, X₂ lub X_y2 - stosownie do rozpatrywanyd postaci wyboczenia.

Współczynniki wyboczeniowe cp (X) należy wyznaczać w zależności od smukłości względnej X z tabl. 11 wg krzywej wyboczeniowej ustalanej na podstawie tabl. 10, zależnie od: kształtu przekroju, technologii wytwarzania (element walcowany, spawany) i płaszczyzny wyboczenia.

3.4. Elementy wielogałęziowe

Elementy wielogałęziowe o przekroju bi- i monosymetrycznym należy sprawdzać na wyboczenie giętne w obu płaszczyznach głównych, np.:

- elementy dwugałęziowe względem osi przecinającej materiał obu gałęzi (tzw. osi materiałowej) i osi do niej prostopadłej (tzw. osi niemateria-łowej),

-    elementy przestrzenne, z czterema krawężnikami, względem obu osi niemałe-riałowych.

Przy sprawdzaniu elementu na wyboczenie względem osi materiałowej współczynnik redukcyjny nośności obliczeniowej przekroju i/r i współczynnik wybocze-niowy <p wyznacza się jak dla elementu pełnościennego.

Natomiast przy sprawdzaniu stateczności elementu względem osi niema-teriałowej należy obliczać smukłość zastępczą określoną wzorem (59)

K = X>+j XI

w którym X — smukłość jak dla elementu pełnościennego, m - liczba gałęzi w płaszczyźnie przewiązek lub skratowania, równoległej do płaszczyzny wyboczenia, Z_v - smukłość postaciowa, którą określają wzory (60) i (61), a współczynnik redukcyjny t/r wyznaczać ze wzoru

i/r = min(ę>i, <p_r),

gdzie (P\ - współczynnik wyboczeniowy dla pojedynczej gałęzi, <p_r - współczynnik niestateczności miejscowej gałęzi.

Nośność obliczeniową przekroju oblicza się wg wzoru (33). Przy sprawdzaniu warunku stateczności (39) współczynnik wyboczeniowy ę należy wyznaczać w zależności od smukłości względnej

(por. wzór (36)), wg krzywej wyboczeniowej b.

Przykład 3.1

Sprawdzić nośność osiowo ściskanego słupa, podpartego przegubowo, wykonanego z dwuteownika HE200B (rys. 3.1).

Rys. 3.1