1

12. ELEKTRYCZNE ŹRÓDŁA ŚWIATŁA

Do najbardziej rozpowszechnionych odbiorników energii elektrycznej należą urządzenia (lampy) oświetleniowe, zwane inaczej elektrycznymi źródłami światła.

Wysyłają one energię promienistą o długości fali od 380 do 760 nm mającą zdolność podrażniania siatkówki oka ludzkiego, dzięki czemu odbieramy wrażenia świetlne,

W środowisku naturalnym oko ludzkie najsilniej reaguje r.a światło żółtozielone (długość fali 550 nm).

Przy bardzo słabym oświetleniu największa wrażliwość oka przesuwa się w kierunku promieniowania niebieskiego (długość fali 430 nm). w wyniku czego nie można rozróżniać barw.

Wielkości i jednostki świetlne

Strumień świetlny <I> - moc wypromieniowana, oceniana z punktu widzenia wrażeń Świetlnych; jednostką tego strumienia jest lumen (skrót im).

Jednemu watowi mocy wypromieniowanej przy długości fali /. = 555 nm odpowiada strumień świetlny około 670 Im.

Światłość 1 - stosunek strumienia świetlnego wypro mieni cwanego w danym kierunku

A O

w bardzo małym kącie bryłowym Aco do tego kata, tj. I = —. Jednostka światłości jest kan-

Aco

dela (skrót cd). która wchodzi w skład jednostek podstawowych układu SI.

W praktyce intensywność oświetlenia oceniamy za pomocą jego natężenia.

Natężenie oświetlenia E - stosunek strumienia świetlnego A<i> padającego na element

ACb

powierzchni AS do pola tego elementu, tj. E =-. Jednostka natężenia oświetlenia jest luks

AS

(w skrócie lx).

Do pomiaru natężenia oświetlenia służą luksomierze zbudowane np. na zasadzie foto-elektrycznej.

Podział źródeł światła

Zależnie od sposobu przemiany energii elektrycznej na energię promienistą rozróżniamy następujące źródła światła:

♦    inkandescencyjne (lampy łukowe i żarówki)

♦    lumir.escenc\jne z rozdziałem na

•    lampy ftuororescencyjne (świetlówki)

•    lampy wyładowcze (rtęciowe wysokoprężne, sodowe wysokoprężne i nisko-prężne)

♦    mieszane (rtęciowe - żarowe, rtęciowe z luminoforem)

Do innych mniej rozpowszechnionych źródeł światłą, zalicza się lampy jarzeniowe wysokonapięciowe, lampy ksenonowe. płyty luminescencyjne i inne.

Przy porównywaniu źródeł światła bierze się pod uwagę ich skuteczność świetlną i

trwałość.

Skuteczność świetlna C - stosunek strumienia świetlnego O wysyłanego przez źródło

...    .    . . !m

co pobieranej przez nie mocy; wyraża się ją w —.

Trwałość źródła t - czas wyrażany w godzinach do momentu fizycznego zniszczenia źródła, albo czas. po który ni strumień św ietlny źródła jest mniejszy od wymaganego poziomu.