113

113

rów, natomiast wadami są - większa pulsacja napięcia wyprostowanego (p~3), większe zniekształcenie napięcia zasilającego (występują parzyste harmoniczne prądu pobieranego z sieci), wyższa wartość napięcia wstecznego na tyrystorach, mniejszy współczynnik wykorzystania transformatora, oraz podmagnesowanie jego rdzenia składową stałą strumienia. Układ zalecany jest do zasilania odbiorników o mocy do ok* 20 kW. Umożliwia zwrot energii odbiornika do sieci (prace falownikową).

/ Układ sześciopulsowy w pełni sterowany (3T - 31) - rysunek 7.1b - (nazywany mostkiem symetrycznym lub mostkiem tyrystorowym) - posiada zarówno grupę katodową jak i anodową, wykonane z tyrystorów. Charakteryzują go - wśród wszystkich układów prostownikowych prostych. - najmniejsza pulsa-cja napięcia wyprostowanego (p-ó) oraz najmniejsze zniekształcenie napięcia zasilającego (brak parzystych harmonicznych prądu pobieranego z sieci). Teoretyczna moc tyrystorów jest taka sama jak w układzie (3T) (mimo, że ich liczba jest dwukrotnie większa, to wartość U_DRM - dwukrotnie mniejsza) , natomiast układ sterowania tyrystorów i układy zabezpieczeń są bardziej rozbudowane, a przez to droższe. Układ umożliwia pracę falownikową. Stosowany jest od małych do najwyższych mocy (rzędu MW).

Układ mostkowy w połowie sterowany (3T - 3D) - rysunek 7.1c - (zwany także mostkiem niesymetrycznym lub diodowo-tyrystorowym) posiada jedną grupę (z zasady katodową, gdyż upraszcza to układ sterowania) tyrystorową, a drugą - diodową. ¥ porównaniu z układem (3T - 3T) posiada dwukrotnie-mniejszą liczbę i dwukrotnie mniejszą teoretyczną moc tyrystorów (tym samym prostszy i tańszy obwód energetyczny i układ sterowania)oraz _wyższy''współczynnik mocy (szczególnie przy małych wartościach U^). Wadami są - większa pulsacja napięcia wyprostowanego (z wzrostem kąta oe^ układ z sześ-ciopulsowego upodabnia się do trój puls owego), większe zniekształcenie napięcia zasilającego oraz brak możliwości pracy falownikowej * Stosowany jest do zasilania odbiorników o mocy do setek kW₉

W przypadku zasilania odbiorników o dużej elektromagnetycznej stałej czasowej, bez konieczności zwrotu energii odbiornika do sieci, każdy z układów 3"fazowych może pracować z diodą rozładowującą. Jak wiadomo (zob. ćw. 6), dioda rozszerza zakres ciągłego przewodzenia prądu,zmniejsza pul-sację i zwiększa wartość średnią napięcia wyprostowanego oraz zmniejsza przesunięcie podstawowej harmonicznej prądu pobieranego z sieci względem sinusoidy napięcia zasilającego. Wskutek tego poprawiają się warunki pracy odbiornika oraz zwiększa się współczynnik mocy układu. Efektywniejsze jest stosowanie diody w układzie trójpulsowym. W układzie (3T - 3D) obciążonym silnie indukcyjnie, stosowanie diody rozładowującej jest konieczne, umożliwia bowiem regulację napięcia wyprostowanego od wartości * 0 o™ raz zapobiega utracie sterowności mostka w przypadku skokowego „zdjęcia” impulsów wyzwalających (np. jrskutek przerwy w układzie sterowania), Po utracie sterowności, mostek (3! - 3Q) bez diody zachowuje się jak układ niesterowany o szeregowym połączeniu diodowej grupy anodowej z jednym, ciągle przewodzącym tyrystorem [7, 20, 33, 34]. Zastosowanie diody nie zmienia charakteru pracy tego układu w „normalnych” warunkach eksploatacji.