1 (379)

f?| WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE (1)

Definicje według prawa bilansowego i podatkowego

Wartość firmy jest to różnica pomiędzy ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Przy czym jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica ta stanowi ujemną wartość firmy.

Ewidencja księgowa wartości niematerialnych i prawnych musi uwzględniać specyfikę dokonywania odpisów amortyzacyjnych dla celów bilansowych i podatkowych, a także rozbieżności w ich definiowaniu z punktu widzenia prawa bilansowego i podatkowego. Niejednokrotnie niezbędna jest decyzja kierownika jednostki określająca zasady ujmowania w księgach rachunkowych poszczególnych składników wartości niematerialnych i prawnych.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694) wartości niematerialne i prawne (WNIP) są to nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych, prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania, o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok, które są przeznaczone na potrzeby jednostki.

Również nabyte na mocy umów mających charakter leasingu finansowego (art. 3 ust. 4 ustawy

0    rachunkowości) wartości niematerialne i prawne (prawa majątkowe) zostaną zaliczone do aktywów trwałych jednostki, tj. korzystającego.

Do praw majątkowych zalicza się w szczególności:

»autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje,

1    prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych,

»know-how, czyli wartości, która stanowi równowartość pozyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, naukowej, handlowej czy też organizacyjnej.

Omawiany przepis stanowi ponadto, iż do wartości niematerialnych i prawnych zalicza się również nabytą wartość firmy oraz koszty zakończonych prac rozwojowych.

Wartość firmy jest to różnica pomiędzy ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto. Przy czym jeżeli cena nabycia jednostki lub zorganizowanej jej części jest niższa od wartości godziwej przejętych aktywów netto, to różnica ta stanowi ujemną wartość firmy (art. 33 ust. 4 ustawy o rachunkowości).

Natomiast do kosztów zakończonych prac rozwojowych zostaną zaliczone koszty poniesione przez jednostkę na własne potrzeby powstałe przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii spełniające następujące warunki:

»produkt lub technologia wytwarzania są ściśle ustalone, a dotyczące ich koszty prac rozwojowych są wiarygodnie określone,

»techniczna przydatność produktu lub technologii została stwierdzona i odpowiednio udokumentowana i na jej podstawie jednostka podjęła decyzję o wytwarzaniu tych produktów lub stosowaniu technologii,

»koszty prac rozwojowych zostaną pokryte, według przewidywań, przychodami ze sprzedaży tych produktów lub zastosowania technologii.

Koszty zakończonych prac rozwojowych, które nie spełniają tych warunków, zalicza się do pozostałych kosztów operacyjnych w momencie ich poniesienia.

Należy' również zwrocie uwagę na przepis art. 3 ust. 1 pkt 17 ustawy' o rachunkowości, zgodnie z którym wartości niematerialne i prawne, które zostały nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych i nie są użytkowane przez jednostkę, zaliczane będą do inwestycji Warto zauważyć, iż przytoczona wcześniej definicja wartości niematerialnych i prawnych częściowo spełnia definicję zawartą w Międzynarodowym

< Gazety Prawny_____DEFINICJE WEDŁUG PRAWA BILANSOWEGO I POIMIkOWtC.O