2011 10 16 53 09

Wykład 2 . Prawo mediów

Wolność prasy w Konstytucji RP. Kolizje z innymi prawami i wolnościami

1. Art. 14. W rozdziale Pt”Rzeczpospolita” (co świadczy o wysokiej randze wolności prasy)

„ RP zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu”

(koresponduje z art. 73 - wolność działalności twórczej)

A. Jedyna wątpliwość - jak rozumieć termin „środki społecznego przekazu” (można pomylić z znanym nam podziałem na środki przekazu publiczne, komercyjne i społeczne).

Powód — brak polskiego odpowiednika amerykańskiego mass media, czasem -„środki masowego komunikowania”. Przyjęte rozwiązanie - kalka z prawa kanonicznego — instrumentorum communicationis socialis.

1.    Art. 54 1. Każdemu zapewnia się wolność wyrażania swych poglądów oraz pozyskiwania i rozpowszechniania informacji

2.    1 .Cenzura prewencyjna środków masowego przekazu oraz koncesjonowanie prasy są zakazane. Ustawa może wprowadzić obowiązek uprzedniego uzyskania koncesji na prowadzenie stacji radiowej lub telewizyjnej.

3.    Ad 1. Kwestia rozpowszechniania informacji - traktowana w przypadku osób spoza prasy dość wąsko. Redakcja nie ma obowiązku drukowania wszelkich prac, które do niej wpływają, a prawo do selekcji materiału jest integralnym prawem redakcji -orzeczenie SN z 1989 r.

Natomiast art.5 prp daje każdemu prawo udzielania informacji prasie Pozyskiwanie informacji — art. 4 prawa prasowego - tryb pozyskiwania informacji od m.in. przedsiębiorców — bardzo kulawe. Art. 3 odsyła do ustawy z 6 września 2001 o dostępie do informacji publicznej.

4.    ust2. Kwestia cenzury i koncesjonowania

5.    Rodzaje cenzury w przeszłości: prewencyjna (wyjaśnić), przywilej, system kaucyjny, koncesyjny, angielski system opłat stemplowych. Pomysł Jarosława Kaczyńskiego, aby „nie” obłożyć wyższym podatkiem. Niejasne pomysły z Centrum Monitoringu Prasy.

6.    Zakaz cenzury działa erga omnes - także organizacjom społecznym, ani żadnym innym, nie wolno dokonywać cenzury prewencyjnej, ani tworzyć jakichkowiek organów do jej przeprowadzenia, także społecznych,

7.    Prof. Izabella Dobosz - widzi w systemie zgłoszeniowym zagrożenie dla wolności prasy. Jedyny znany mi przypadek odmowy - Józef Gawęda z Kęt - „Miesięcznik społeczno - polityczny, europejski sąd moralny” i drugi - „Niemcy - tysiącletni wróg Polski”. Odmowę umożliwiało ówczesne brzmienie przepisu min, sprawiedliwości dot. Prowadzenia rejestru dzienników i czasopism (wymóg zgodności wpisu z przepisami prawa i stanem faktycznym, usunięty w listopadzie 1997 r.). ETPC uznał rację Gawędy - wymóg zgodności tytułu z prawdą został wprowadzony dopiero przez sąd w trakcie orzekania w tej sprawie - art. 10 konwencji -1 człon testu trójczłonowego, ponadto tytuł nie musi odzwierciedlać prawdy, lecz jego główną funkcjąjest stworzenie możliwości identyfikacji tytułu na rynku prasowym. („Prawda” - Rozumowanie ad absurdum).

8. Możliwość zatrzymania publikacji przez sąd - sprawa spółek w Szczecinie podejrzanych o machlojki przy przetargach, „Witajcie w nowym życiu” -= film o Amwayu, nagrodzony w Gdyni, nigdy nie został rozpowszechniony.

II. Kolizja dóbr chronionych art. 30 (dobra osobiste) i 31 (głównie względy państwowe i społeczne)