242

242 Najważniejsza zasada analizy wykresów

Przełamania formacji podwójnych szczytów i podwójnych den są dobrymi sygnałami, ale występują dość rzadko. Znacznie częściej pojawiają się fałszywe sygnały dotyczące formacji głowy i ramion i są to zwykle bardzo dobre wskazówki transakcyjne. Wybór kryteriów potwierdzających fałszywość formacji głowy i ramion jest dość arbitralny, ale za kryterium takie uznaję sytuację, w której cena wykracza poza ostatnie ramię.

Na przykład na diagramie 11.39 odbicie powyżej ramienia z lipca byłoby potwierdzeniem fałszywości formacji głowy i ramion. W tym wypadku po potwierdzeniu nastąpił natychmiast silny wzrost. Ceny często mogą jednak najpierw spaść po przełamaniu poziomu ramienia, nawet jeśli szykuje się duży wzrost (Na przykład diagramy 11.40 i 11.41). Diagram 11.42 ukazuje przykład fałszywego sygnału dotyczącego złożonej formacji głowy i ramion (czyli takiej, która ma po którejś ze stron co najmniej dwa ramiona).

Diagramy 11.43-11.45 ukazują przykłady fałszywej odwróconej formacji głowy i ramion. Kryterium potwierdzające jest tu podobne. Zauważmy, że ceny najpierw odbiły po potwierdzeniu sygnału, po czym ostro spadły. Jak wynika z tego przykładu, korzystając z fałszywego sygnału, warto czasem zaczekać z otwarciem pozycji na korektę. Tyle że kiedy korekta nie następuje, można stracić okazję do uzyskania dobrej ceny transakcji.

PRZEŁAMANIE KRZYWIZNY SPODKÓW

Jak mówiliśmy w rozdziale szóstym, formacje spodków często są bardzo wiarygodnymi sygnałami. Przełamanie krzywizny takich formacji można zatem uznać za dowód ich fałszywości. Sytuację taką widzimy na diagramie 11.46 Przełamanie krzywizny formacji było zapowiedzią dalszych wzrostów.

WIARYGODNOŚĆ FAŁSZYWYCH SYGNAŁÓW

Pomiędzy popularnością wskaźnika a jego skutecznością istnieje odwrotna zależność. Na przykład do lat osiemdziesiątych, kiedy analizą techniczną posługiwało się niewielu uczestników rynku, wybicia z konsolidacji dobrze się sprawdzały, dając wiele doskonałych sygnałów i mało fałszywych. Wraz ze wzrostem popularności analizy technicznej i powszechnym stosowaniem wybić jako sygnałów ich skuteczność, w moim przekonaniu, zmalała. Wydaje się, że dzisiaj odwrócenia trendu po wybiciach są raczej regułą niż wyjątkiem.