122

122 Formacje podwójny szczyt na wykresie marki niemieckiej. (Na wszystkich wykresach użyte zostały wykresy kontynuacyjne, ponieważ okres transakcyjny dla większości pojedynczych kontraktów nie jest dostatecznie długi, by przedstawić te formacje oraz trendy, które im towarzyszą).

Podwójny szczyt (lub dno) uważa się za w pełni ukształtowany, kiedy ceny znajdą się poniżej (powyżej) poziomu korekty spadkowej (wzrostowej) dzielącej oba wierzchołki (dołki) formacji. Kiedy korekta jest bardzo głęboka, jak na diagramie 6.39, nie ma sensu czekać na takie „oficjalne" potwierdzenie i można zakładać pojawienie się tej formaq'i na podstawie innych dowodów. Na przykład na diagramie 6.39 potwierdzenie podwójnego szczytu nie nastąpiło, zanim rynek nie zniósł blisko połowy wzrostów z okresu od kwietnia do sierpnia. Jednakże szpikulec powstały na drugim szczycie i formacja flagi ukształtowana po początkowym spadku wskazywały, że następny ruch będzie również spadkowy. Na podstawie tych wskazówek można było wywnioskować, że powstał podwójny szczyt, mimo że formacja nie została jeszcze w pełni ukształtowana według standardowej definicji.

Diagram 6.40 przedstawia podwójny szczyt, który kończył imponującą hossę na rynku 10-letnich obligacji australijskich na początku lat dziewięćdziesiątych. Zwróćmy uwagę, że użyty został tu wykres w ujęciu tygodniowym, by móc pokazać cały wzrost poprzedzający powstanie tej formacji. Jest to doskonały przykład podwójnego szczytu jako formacji odwrócenia głównego trendu. W tym wypadku korekta pomiędzy dwoma szczytami jest bardzo płytka i w rezultacie formacja została potwierdzona bardzo blisko maksimum cenowego.

Diagramy 6.41 i 6.42 przedstawiają formację podwójnego dna, a na diagramie 6.43 widzimy zarówno podwójne dno, jak i podwójny szczyt. Formacje o większej liczbie wierzchołków (dołków), na przykład potrójny szczyt (diagram 6.45) i potrójne dno (diagram 6.44), występują rzadko, ale należy je interpretować w ten sam sposób.

Formacja głowy i ramion

Jest to jedna z najlepiej znanych formacji technicznych. Głowa i ramiona na szczycie to trzyczęściowa formacja, w której środkowy wierzchołek jest wyższy od każdego z dwóch pozostałych (diagram 6.46). Z kolei w formaq'i głowy i ramion kończącej trend spadkowy środkowy (odwrócona forma głowy i ramion) dołek znajduje się niżej od każdego z dwóch pozostałych (diagram 6.47). Jednym z najczęstszych błędów popełnianych przez nowicjuszy jest przedwczesne uznawanie zachowania rynku za formację głowy i ramion. Za pełne ukształtowanie się tej formacji uznaje się moment przecięcia linii szyi (diagramy 6.46 i 6.47). Wiarygodne formacje głowy i ramion powstają nadto tylko po dłuższych ruchach cenowych. Kształty pojawiające się na wykresach, które nie spełniają tych warunków, mogą być mylące.