263

niętym z języka

ierwsze. skoro j udzielenie jest /ości działania istwa nabierze skaniu kontra- i i. Tym samym zania tego, by vały jednolite łowy państwa amego powi-

nistra, którzy i za ten akt owiedzialno-wypełnia tę Ipowiedzial-pośredniego

t obowiązku dzisiejszych stotą prero-inego aktu, dy zostanie 'nosi odpo-i wyznacz-dent może

stytucjom 935 roku :rogatyw. w sposób > do naj-ma być sygnaty. ta, a po-ontrasy-

istytucji ■j prze/ m usta-izyska-ino te/

_HI. Kontrasygnata i prerogatywy_263

zwolnienie od kontrasygnaty innych aktów prezydenta, a więc nie potraktowano owej listy jako wyliczenia enumeratywnego. Znalazło to pewne poparcie (choć niejedno-myślne) Trybunału Konstytucyjnego (m.in. uchwały z 5 września 1995 roku, W 1/95 i z 13 grudnia 1995 roku, W 6/95).

255. Konstytucja z 1997 roku objęła obowiązkiem uzyskania kontrasygnaty akty urzędowe prezydenta, użyła więc innego pojęcia niż „akty prawne”, używanego w przepisach z 1989 i 1992 roku. Jest to pojęcie szersze, bo odnosi się do wszystkich decyzji i działań podjętych przez prezydenta w okresie wykonywania jego urzędu.

W szczególności obejmuje ono:

1)    akty normatywne (a więc akty zawierające normy prawne), wydawane przez prezydenta, na przykład rozporządzenia, o których mowa w art. 142 konstytucji,

2)    inne akty prawne, to znaczy akty, które rodzą wiążące skutki prawne po stronie swych adresatów; mogą to być skutki materialnoprawne (np. wprowadzenie stanu wyjątkowego, podpisanie ustawy, mianowanie Szefa Sztabu Generalnego) lub proceduralne (np. wystąpienie z wnioskiem do TK),

3)    pozostałe akty urzędowe, to znaczy akty, które nie wywołują wiążących skutków prawnych po stronie adresatów, ale dokonywane są w ramach wykonywania urzędu.

Artykuł 144 ust. 2 wprowadza zasadę, zgodnie z którą uzyskanie kontrasygnaty jest warunkiem ważności aktów urzędowych prezydenta. Zasada ta odnosi się do wszelkich aktów urzędowych, niezależnie od ich treści, materii spraw, których dotyczą czy podstawy konstytucyjnej ich wydania. Znaczenie ma natomiast forma aktu urzędowego. Ponieważ z istoty kontrasygnaty (wpółpodpisania) wynika, iż może ona być dokonana tylko wobec aktu urzędowego, który przybrał (lub ma przybrać) formę pisemną, wymogu uzyskania kontrasygnaty nie można odnieść do aktów, które nie mają formy dokumentu pisanego, a więc przybrały formę tylko ustną.

Wymóg uzyskania kontrasygnaty jest zasadą, a więc wszelkie odstępstwa muszą być w sposób wyraźny określone w przepisach konstytucyjnych (zob. - bardzo zdecydowanie - wyrok TK z 23 marca 2006 roku, K 4/06). Takim przepisem jest art. 144 ust. 3, wskazujący w trzydziestu punktach akty urzędowe prezydenta, które mogą być wydawane bez kontrasygnaty. Nie powtarzając pełnej listy tych aktów, należy zauważyć, że dotyczą one w szczególności: stosunków prezydenta z parlamentem (pkt 1-8), spraw związanych z powoływaniem i odpowiedzialnością rządu oraz ministrów tpkt 11-15), powoływania innych organów państwowych (pkt 20-27), tradycyjnych uprawnień głowy państwa (pkt 16-19). Zakres prerogatyw prezydenckich ukształtowano w sposób pozwalający prezydentowi samodzielnie wykonywać te zadania i kompetencje, które wykraczają poza sferę działalności rządowej (sferę wykonawcą), a wiążą się z wykonywaniem przez prezydenta funkcj: arbitra oraz z oddziaływaniem na skład i funkcjonowanie władzy ustawodawczej bądź władzy sądowniczej. Natomiast zadania i kompetencje, które przynależą do zakresu działania władzy wykonawczej, wymagają uzgodnienia z rządem i stąd tjlk-.- . • wyłączany jest symóg kontrasygnaty.