7560513798

Michał Wicmski, Aleksander Marciniak

Podstawy farmakologii ogólnej

Farmakologia jest nauką o działaniu leków w ujęciu biochemicznym i fizjologicznym.

Jej działami są:

1. Farmakodynamika - nauka, która bada mechanizm i działanie leków na organizm,

uwzględniając wszystkie narządy i tkanki:

a.    Według obecnego stanu wiedzy uważa się, że leki wchodzą w interakcję z endogennymi związkami wielkocząsteczkowymi zwanymi receptorami, co powoduje następstwa biologiczne w postaci zmian biochemicznych i fizjologicznych w komórkach. Receptory wiążą ligandy i przewodzą sygnały.

b.    Agonistą nazywamy substancję, która ma duże powinow actwo do receptora i dużą aktywność wewnętrzną. Zmienia on czynność komórek w sposób zaprogramowany przez receptor.

c.    Antagonistą nazywamy lek, który⁷ ma powinowactwo do receptora, ale nie posiada aktywności wewnętrznej. Może on blokować przyłączenie się agonisty do receptora.

d.    Niektóre leki mogą wykazywać właściwości częściowego antagonisty, co oznacza, że w pewnym stopniu wykazują aktywność wewnętrzną.

e.    Receptory są miejscami wiązania leku w komórce lub jej powierzchni. Pośredniczą w działaniu leku.

I.    Kanał j ono wy - neuroprzekaźniki oraz hormony zw iększaj ą przechodzenie jonów przez błony komórkowe. Receptory jonowe występują tylko w tkankach pobudliwych (głównie tkance nerwowej). Agoniści kanałów jonowych mogą wywoływać hyperpolaryzację lub depolaryzację komórki.

II.    Białka G - receptory znajdujące się na wewnętrznej stronie błony komórkowej. Modulują przechodzenie białek efektorowych za pomocą białek GTP. Białko G może reagować z kilkoma różnymi receptorami i regulować wiele efektorów, które zawierają cyklozę adenylową, swoiste kanały dla Na⁺, K⁺, Ca²⁺ oraz fosfolipazy C i A_r Hydroliza GTP do GDP prowadzi do zakończenie transmisji sygnału.

III.    Hormony steroidowe - wiążą się z wewnątrzkomórkowymi receptorami. Współpracują z matrycą jądrową - wzmagają wiązanie RNA i ekspresję genów.

IV.    Kinazy tyrozyny - czynniki wzrostu i hormonu pobudzające wzrost. Działają na omawiane kinazy. Decydują o wzroście i różnicowaniu komórki. Występują na błonie komórkowej.

6