7560513783

'hchat Wianski, Aleksander Marciniak

nie jest też wydalana. Bariery narządowe i tkankowe uniemożliwiają dostęp leków do pewnych przestrzeni organizmu. Niektóre leki mogą być przechowywane w organizmie np. w lipidach tkanki tłuszczowej. Między nimi a lekiem wolnym w surowicy występuje równowaga.

II.    Występują pewne czynniki, które mogą modulować dystrybucję leku. Są to między innymi: właściwości chemiczne i fizyczne leku, objętość wyrzutowa serca, zawartość lipidów w tkankach, wiązanie leku z białkami osocza i tkankami oraz przepuszczalność śródbłonków naczyń włosowatych.

III.    Dystrybucję kliniczną leku można opisać przy udziale modeli:

• Model jednokompartmentowy - najprostszy i najczęściej stosowany model. Jego założeniem jest równomierna dystrybucja leku, która jest szybsza od wchłaniania i eliminacji. Objętość dystrybucji pozorna (V_d) jest ilościową oceną tkankowego rozmieszczenia leku. Duża wartość V_d wskazuje na dużą lipofilność leku lub wielu receptorów dla danej substancji. Można ją wyznaczyć przy pomocy poniższego wzoru:

_ ccłfcowita ii!ość 1 ekzi w organizmie stężenie lekuwsurowicy

Ogólny klirens leku określa objętość krwi lub osocza, która w jednostce czasu jest całkowicie oczyszczana z leku. Klirens jest związany z V_d oraz t,_/2 leku. Ponadto związany jest również ze stałą szybkości eliminacji (k). Przedstawia się wzorem:

klirens — V_d(k)

V_d{0,693) *1/2

•    Model dwukompartmentowy - stosowany do leków, które nie są podawane dożylnie. Pozwala lepiej opisać dystrybucję i eliminację leku. W tym modelu stała szybkość dystrybucji określana jest okresem półtrwania alfa (t_1/2a). Stała szybkości eliminacji określana jest okresem półtrwania beta (t_l/2|!), który jest ważniejszy od t_1/2a;

•    Model wielokompartmentowy jest używany w odniesieniu do leków wykazujących zdolność do gromadzenia się w magazynach organizmu i leków o procesach szybkiego metabolizmu lub eliminacji.

e. Transport leku - leki mogą pokonywać błony komórkowe na drodze:

I.    Dyfuzj i biernej - leki przechodzą przez błony w postaci niezj onizowanych

cząsteczek. Czynniki wpływające na przemieszczanie się substancji

10