'hchat Wianski, Aleksander Marciniak
o. Indeks terapeutyczny (ono terapeuty czne) służy do oceny bezpieczeństwa i przydatności leku. Opisuje zależność między dawkami leku powodującymi działania niepożądane a dawkami, które powodują działania pożądane:
DL50 jest minimalną dawką powodującą śmierć lub zatrucie u 50% populacji, a DE50 jest dawką skuteczną u 50% populacji. Sytuacja jest optymalna, kiedy w skaźnik IT przyjmuje jak największe wartości, p. Standardowy margines bezpieczeństwa wskazuje, o ile procent musi zostać zwiększone DE99, aby' wywołać działanie toksyczne u 1% populacji. W praktyce ważniejszym w skaźnikiem jest indeks terapeutyczny przedstawiony powyżej.
*100
2. Farmakokinetyka - nauka, która bada procesy wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania leku z organizmu. Na podstawie badań farmakokinetycznych ustala się racjonalny sposób dawkow ania leków.
LADME - akronim opisujący losy leku w organizmie po jego podaniu:
a. Uwalnianie (Liberation) - to proces migracji substancji czynnej do środowiska, z którego może zostać wchłonięta do ustroju.
b. Wchłanianie (Absorption) - opisuje stopień (procent dawki podanej) i szybkość, z jaką lek opuszcza miejsce podania. Jest zależne od:
I. Drogi podania - najważniejszy czynnik, od którego zależy dostępność biologiczna leku.
• Najczęściej wybieraną drogą podania leku jest przewód pokarmowy (droga doustna, doodbytnicza, podjęzykowa, policzkowa). Jest to najbezpieczniejsza droga podania leku. Substancja dostaje się do układu krążenia powoli, co zmniejsza szansę wystąpienia działań niepożądanych. Ponadto droga ta nie wymaga sterylności. Największą wadą drogi enteralnej jest zmienna szybkość wchłaniania leku - trudno przewidzieć stężenie leku we krwi. Dodatkow o mogą wystąpić patologie w obrębie układu pokarmowego, a leki podaw ane doustnie podlegają efektowi pierwszego przejścia, czyli nasilonemu metabolizmowi wątrobowemu, co przekłada się na mniejsze stężenie leku w surowicy.
8