2

Żarówki - są odbiornikami energii elektrycznej, w których przemiana tej energii w światło zachodzi w żarniku wykonanym z drutu wolframowego, skrętki lub dwuskrętki wolframowej. Temperatura pracy żarnika, w zależności od konstrukcji żarówki i jej mocy znamionowej wynosi 2300 - 3000^CK.

W celu ograniczenia intensywności utleniania wolframu żarnik jest umieszczany w szklanej bańce; żarówki o niewielkiej mocy (do 25\V) wykonuje się jako próżniowe, a o większych mocach są wypełnione azotem, argonem, kryptonem lub ksenonem. Wypełnienie gazem zmniejsza intensywność parowania wolframu, zapewnia większą skuteczność (wydajność) świetlną, zbliża barwę światłą do białej.

Wydajność świetlna żarówek przy zasilaniu napięciem znamionowym jest równa 8-20 lmAV. przy czym mniejsze wartości dotyczą żarówek o mniejszych mocach znamionowych.

Sprawność żarówek wynosi jedynie 1.2% - 3%, co oznacza tylko mała część mocy pobieranej jest zamieniana na światło, a cala reszta - w ciepło.

Wydajność świetlna żarówek oraz trwałość żarówek zależą silnie od wartości napięcia zasilającego; zasilanie napięciem wyższym od znamionowego np. o 5% powoduje zwiększenie strumienia świetlnego o 20% ale równocześnie zmniejszenie trwałości o połowę.

Znamionowa trwałość żarówek przy zasilaniu napięciem znamionowym wynosi lOOOh, przy czym żarówki specjalnego przeznaczenia mogą mieć trwałość znacznie mniejszą.

W żarówkach halogenowych, w wyniku dodania pewnych związków halogenowych (najczęściej jodu) stworzono tzw. cyk! regeneracyjny, polegający na tym. że odparowane w czasie świecenia cząsteczki wolframu łączą się z jodem w jodki wolframu, które z kolei dy-fundując do strefy o wysokiej temperaturze w sąsiedztwo żarnika ulegają rozkładowi, a cząsteczki wolframu osadzają się z powrotem na żarniku. Podczas świecenia ustala się stan równowagi. co oznacza że tyle samo wolframu odparowuje, co z powrotem osadza się na żarniki (dzięki czemu masa żarnika nie zmienia się). Oczywiście w rzeczywistości z powodu chociażby niewielkich zmian temperatury wzdłuż długości żarnika przekrój drutu żarnika zmniejsza się w miejscach w wyższej temperaturze, a zwiększa się w miejscach o niższej temperaturze. co sprawia że trwałość takich żarówek jest też ograniczona (chociaż teoretycznie żarnik nie pow inien się zużywać).

W celu zapewnienia wysokiej temperatury w żarówce, czego wymaga proces regeneracji, bańka żarówki halogenowej jest wykonana ze szkła kwarcowego w formie rurki o małej średnicy, żarnik jest umieszczony w osi rurki.

Trzonki żarówek halogenowych wykonuje się w zależności od przeznaczenia (z bolcami. samochodowe, itp.): Inne wykonuje się z zewnętrznymi szklanymi bańkami ochronnymi i normalnymi trzonkami z gwintem (typy E14, E27 lub E40).

Żarówki halogenowe wykonuje się na napięcie znamionowe 6 - 250V i moce znamionowe 4,5 - 6000W.

Lampy fluorescencyjne - są to lampy rtęciowe niskoprężne wytwarzające światło w wyniku wyładowania elektrycznego i fluorescencji zachodzącej w luminoforze, którym pokryte są w nętrza szklanych rur lamp.

Wyładowanie w rozrzedzonych parach rtęci (przy ciśnieniu około 1 Pa) i gazie pomocniczym (argon pod ciśnieniem 2,5 - 5 hPa) wytwarza promieniowanie w zakresie widma niewidzialnego. a odpowiednio dobrane luminofory przetwarzają promieniowanie nadfioletowe na promieniowanie widzialne o pożądanej barwie światłą (dzienne, chłodnobiale, białe lub cieplobiale).

Św ietlów ki wymagają opraw o odpowiednim wyposażeniu i układzie połączeń. Najbardziej rozpowszechnione są układy z zapłonnikiem; po doprowadzeniu napięcia nie następuje natychmiastowe zapalenie świetlówki (zbyt niskie napięcie do zainicjowania wyładowania w lampie), a tylko wyładowanie świecące w zapłonniku zawierającym dwie elektrody, z których jedna jest wy konana z bimetalu. Pod wpływem ciepła wydzielanego przez to wyładowanie