3 (107)

umieranie neuronów. Choroba objawia się zwykle ok. czterdziestki. Kończy się śmiercią średnio 16 lat od rozpoznania.

Zespół prof. Krzyżosiaka wykazał ostatnio, że chore komórki nie poddają się całkowicie, lecz usiłują wykorzystać naturalny mechanizm obrony (zwany interferencją RNA) do walki z uszkodzonymi genami. Co więcej, komórkom można pomóc w wyciszaniu nieprawidłowych genów, podsuwając im specjalnie przygotowane fragmenty RNA. Nie szkodzą one w najmniejszym stopniu zdrowym wersjom genów, atakując wyłącznie chore. To była zupełna nowość. Mimo bardzo intensywnie badanego od kilku lat zjawiska interferencji RNA nikt tego wcześniej nie zaobserwował. Doniosłość tego odkrycia doceniła najpierw redakcja "Molecular Celi", a dziś Fundacja na rzecz Nauki Polskiej.

0 Prace zespołu Krzyżosiaka mieszczą się w nurcie najbardziej nowoczesnych i najbardziej obiecujących w dzisiejszej biologii i medycynie molekularnej. Nie na darmo powiada się, że leki oparte na technologii interferencji RNA będą przebojem medycyny XXI wieku. Prace nad takimi lekami idą dziś na świecie pełną parą. Pracownia tegorocznego laureata jest jedyną placówką z Europy Środkowo-Wschodniej, która wraz z 19 innymi weszła w skład europejskiego konsorcjum badającego możliwości zastosowania procesu interferencji RNA do leczenia różnych chorób człowieka.

Pierwsza uroczystość wręczenia Nagrody Nobla miała miejsce w Królewskiej Akademii Muzycznej w Sztokholmie w 1901, pokojową nagrodę Nobla otrzymali wtedy Jean Henri Dunant, założyciel Czerwonego Krzyża i Frederic Passy. Od 1902 nagrody są formalnie przyznawane przez króla Szwecji

Polskie nominacje do medycznej Nagrody Nobla

■    Napoleon Cybulski polski fizjolog, odkrywca adrenaliny, jeden z twórców endokrynologii, a także pionier elektroencefalografii.

ⁿ Leon Marchlewski polski chemik organik. Od 1906 r. profesor chemii fizjologicznej na Uniwersytecie Jagiellońskim,

1919 współzałożyciel i pierwszy prezes Polskiego Towarzystwa Chemicznego (1919-1921 i 1927). Prowadził badania nad budową cukrów i barwników, w 1912 r. wykazuje na podstawie prac własnych i prac biochemika Marcelego Nenckiego pokrewieństwo między barwnikiem roślinnym chlorofilem a barwnikiem zwierzęcym - hemoglobiną

■    Ludwik Hirszfeld Odkrył prawa dziedziczenia grupy krwi (które zastosował do celów dochodzenia ojcostwa) i wprowadził oznaczenie grup krwi jako 0, A, B i AB, przyjęte na całym świecie w 1928. Oznaczył również czynnik Rh i odkrył przyczynę konfliktu serologicznego, co uratowało życie wielu noworodkom

■    Rudolf Weigl polski biolog, odkrywca pierwszej w świecie skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi plamistemu, prekursor zastosowania owadów, głównie wszy odzieżowej jako zwierzęcia laboratoryjnego do hodowli zarazka tyfusu.

Nagrody Nobla w medycynie i fizjologii

Na przestrzeni lat 1998-2008