419

/. Wprowadzenie 419

stanowi przepisów prawa.*Z uwagi na swój skład odgrywa natomiast ogromną rolę polityczną, bo tylko na jej forum możliwe jest wypracowywanie kompromisów znajdujących akceptację wszystkich państw członkowskich. Decyzje Rady Europejskiej podejmowane są bowiem na zasadzie konsensusu, a nie większości głosów.

System organów Wspólnot Europejskich nawiązuje do tradycyjnego modelu trójpodziału władzy, nie czyni mu jednak zadość, bo nadaje parlamentowi mocno ograniczoną pozycję.

390.    Parlament Europejski, mający swoją siedzibę w Strasburgu, składa się z siedmiuset trzydziestu dwóch deputowanych, wybieranych w wyborach bezpośrednich w państwach członkowskich. Liczba deputowanych przypadających na poszczególne państwa koresponduje z liczbą ludności tych państw; nie jest to jednak ujmowane w formie matematycznie precyzyjnej - Polsce (podobnie ją^1, Hiszpanii) przypadają pięćdziesiąt cztery mandaty. Unormowanie prawa wyborczej pozostawione jest państwom członkowskim, musi ono jedynie opierać się na zasadzie proporcjonalności.

Parlament powołuje swoje organy: przewodniczącego, prezydium i komisje; deputowani organizują się we frakcje (kluby) o ponadnarodowym charakterze.

Funkcje Parlamentu Europejskiego są odmienne w każdym z trzech filarów Unii; generalnie wyróżnia się:

-    funkcję opiniodawczą (opinie - uchwały mogą dotyczyć każdej sprawy UE, ale nie mają charakteru prawnie wiążącego i rzadko tylko są koniecznym elementem dochodzenia do skutku konkretnych aktów czy decyzji);

-    funkcję stanowiącą (w szczególności akceptacja Parlamentu jest konieczna dla powołania przewodniczącego Komisji Europejskiej oraz pełnego składu tej Komisji, a także dla uchwalenia budżetu Unii Europejskiej);

-    funkcję kontrolną, która łączy się z zasadą politycznej odpowiedzialności Komisji przed Parlamentem i obejmuje między innymi tworzenie komisji śledczych, a deputowanym przyznaje prawo kierowania zapytań pod adresem członków Komisji.

Bardzo skromne są natomiast kompetencje Parlamentu Europejskiego w dziedzinie stanowienia prawa, bo normy prawa pierwotnego stanowione są przede wszystkich w formie umów międzynarodowych, a normy prawa pochodnego - w formie aktów organów wykonawczych: Rady i Komisji.

391.    Organami władzy wykonawczej są, mające swą siedzibę w Brukseli, Rada i Komisja.

A. Rada, określana niekiedy także mianem Rady Unii Europejskiej, składa się z przedstawicieli szczebla ministerialnego wszystkich państw członkowskich. Nie ma ona stałego składu personalnego, bo na każde posiedzenie Rady rządy krajowe delegują swego reprezentanta, w zależności od tematyki tego posiedzenia. Rada jest więc organem podejmowania bieżących decyzji i to odróżnia ją od wspomnianej wcześniej Rady Europejskiej, która z uwagi na swój skład polityczny, jest ciałem podejmującym najważniejsze decyzje strategiczne w ramach Unii Europejskiej.

Podstawowym zadaniem Rady Unii Europejskiej jest (w I filarze) zapewnienie koordynacji ogólnej polityki gospodarczej państw członkowskich. W realizacji tego zadania Rada korzysta z różnego rodzaju instrumentów prawnych, w szczególności