5

Tworzenie się biologicznie aktywnych czynników krzepnięcia krwi związane jest z

potranslacyjnym przekształceniem reszt glutaminianowych białek prekursorowych do reszt y-karboksyłgłutaminianowych przez swoistą karboksylazę zależną od witaminy K. Antykoagulanty, swoim hamującym działaniem zaburzają funkcjonowanie dróg krzepnięcia (wewnątrzpochodnej, zewnątrzpochodnej i wspólnej). Ponieważ organizm zużywa dostępne zapasy witaminy K zaburzenia krzepnięcia pojawić się mogą dopiero po 1 lub 2 dniach od spożycia trucizny. Zatrucie rodentycydami zdarza się najczęściej u młodych biegających swobodnie, aktywnych psów w szczególności psów wiejskich, po zjedzeniu przynęt, bądź gryzoni, które zjadły przynętę. Rodentycydy można podzielić na trzy grupy: hydroksykumaryny starszego typu ( np. kumaryna), pochodne indandiolu, które choć chemicznie nie spokrewnione z warfaryną mają zbliżone działanie farmakologiczne oraz antykoagulanty „nowej generacji” (difenakum), które również są hydroksykumarynami, ale o silniejszym działaniu antykoagulacyjnym i dłuższym okresie półtrwania, często • z dwufazowym metabolizmem. Do kumaryn pierwszej generacji należy warfaryna, do drugiej „nowej” generacji typu indadiol należy chlorfacion, difacion, a do kumaryn drugiej generacji brodifakum, bromadiolon, kumatetratyl, difenakum i flokumafen. Grupy pierwszą i drugą czasem zalicza się do krótko-działających rodentycydów. Przyjmuje się, że do wystąpienia objawów zatrucia (tj. krwawień) konieczny jest wielokrotny kontakt z substancją ponieważ większość przynęt zawiera bardzo niskie stężenia aktywnych składników, dlatego mają one opinię niezbyt wysokotoksycznych w przypadku jednokrotnego spożycia niewielkiej dawki. Efekt toksyczny występuje zwykle w ciągu 1-2 dni od spożycia i trwa mniej niż tydzień. Substancje „nowej generacji” dają objawy już po jednorazowym spożyciu pojedynczej dawki i objawy' te mogą trwać trzy' tygodnie i dłużej. Występują również zatrucia wtórne (tzn. spowodowane zjedzeniem zatrutych gryzoni), dotyczą one w większości przypadków antykoagulantów drugiej generacji.

Obraz kliniczny:

Pacjent po zatruciu antykoagulantami wykazuje objawy związane z uszkodzeniem hemostazy wtórnej (wynaczynienia krwi - krwiaki podopłucnowe, śródpiersia, podotrzewnowe). W przypadku bardzo nasilonych krwotoków wewnętrznych ( krwotoki do jamy otrzewnowej, opłucnowej, śródpiersia) psy wykazują wstrząs hipowolemiczny z tow'arzyszącym nagłym bezdechem lub powiększeniem brzucha. Krwotoki do ważnych narządów mogą spowodować szybkie zejście śmiertelne. Sekcyjnie stwierdza się wówczas obecność dużej ilości krwi w jamie brzusznej lub w jamie klatki piersiowej, wynaczynienia krwi w śródpiersiu, pod błonami surowiczymi oraz w mięśniach szkieletowych .

W celu postawienia rozpoznania wykonuje się następujące testy: oznaczenie liczby płytek krwi, czasu krwawienia, ACT, PT, APTT. Lokalizacja i oznaczenie stopnia ciężkości krwotoków powinny być wykonane radiologicznie i rutynowym badaniem krwi. Rozpoznanie opiera się na danych z wywiadu na temat możliwości spożycia trucizny, objawach związanych z zaburzeniem hemostazy wtórnej, wydłużeniu ACT, PT i APTT. Parametry hemostazy' pierwotnej (czas krwawienia, liczba płytek krwi) pozostają niezmienione. Pierwszym czynnikiem, na który ma wpływ niedobór witaminy K jest czynnik VII, o najkrótszym czasie półtrwania. Dlatego psy o lekkim stopniu zatrucia, które nie wykazują krwawień mają przedłużony czas protrombinowy. Oznaczenie czasu protrombinowego jest więc dobrym testem przy subklinicznych zatruciach antykoagulantami i dla zbadania skuteczności leczenia witaminą K]. Zatrucie rodentycydami prowadzi do gromadzenia niefunkcjonalnych form witaminy K - PIVKA (proteins induced by vitamin K absence). Rozsiane krzepniecie śródnaczyniowe

Rozsiane krzepnięcie śródnaczyniowe (disseminated intravascular coagulation - DIC) nie jest odrębną jednostką kliniczną, lecz mechanizmem patofizjologicznym zaburzeń krzepnięcia krwi w wielu różnych stanach chorobowych. W stanach tych

7