5

II. Czyn jako przedmiot materialny etyki.

/. Co to jest czyn?

(działanie człowieka) - akt pochodzący sprawczo od człow ieka przy pełny m udziale jego świadomości i w oli. Owocem sprzężenia rozumu i woli jest sprawczość.

Sprawczość jest tym elementem, który potwierdza pochodzenie czynu od podmiotu.

2.    Co to są uczucia?

Uczucia (łac. pasiones) - przeżycie zadowolenia lub przykrości doznane w’ zmysłowych w ładzach człow ieka 1 wywołane dążeniem tego człowieka do przedmiotu,

który mu odpowiada (jest dla niego dobry) lub odwrócenie się człowieka od przedmiotu* który jest dla niego zły. Uczucia towarzyszą każdemu działaniu człowieka, a jako    »>£

te uczucia, których człowiek doznaje w zmysłowej sferze przeżyć.

3.    Jakie jest miejsce uczuć w życiu moralnym?

Wyróżniamy dw ie sfery popędowe:

a)    sfera popędiiwa za przedmiot przyjmuje dobro i zło, czegoś pożądamy lub od czegoś się odwracamy

b)    sfera pożądliwa - - zwraca się ku dobru lub złu, które jest trudne do osiągnięcia W sferze dążeniowcj podstawowe uczucia to zadowolenie lub przykrość.

W sferze pożądliwej:

a)    pragnienie i obawa

b)    radość i smutek

W sferze popędliwej: otucha, zwątpienie, odwaga, strach, gniew.

Uczucia sfery popęd! i woj i pożądliwej mają wymiar moralny, mogą wpływać na jakość naszego czynu Uczucia pełnią rolę tZw. charakteru przypoznnwczego, tzn. mogą pomóc rozpoznać i wybrać dobro lub przeszkodzić w poznaniu lub wyborze dobra (wygrałem w totka - wszystko mogę. pokłóciłam się - nic mi się nic chce). Dlatego ważne jest panowanie nad swoimi uczuciami.

Są dwa rodzaje uczuć: przed działaniem i po działaniu. Uczucia występujące przed działaniem są ważniejsze dla życiu moralnego. Wpływ uczuć może zmniejszyć łub całkowicie znieść odpowiedzialność za popełniony czyn, np. zbrodnia w afekcie, kłótnia małżeńska* żona uderza męża. mąż umiera).

5