6

18. CHARAKTERYSTYKA POWODZI LIPCOWEJ 1997 R.

Nazwana powodzią tysiąclecia w Polsce - powódź, która nawiedziła w lipcu 1997 roku południową Polskę. Wylały rzeki: Nysa Łużycka, Nysa Kłodzka, Odra, Widawa oraz górna Wisła, czyli objęła dorzecze górnej Odry i Wisły.

Obfite opady w dniach 3-8 łipca 1997 spowodowały, że już 7 lipca pierwsze wsie i miasteczka zostały zalane przez Nysę Kłodzką. Pod wodą znalazły się także Kłodzko (cztery kilkusetletnie kamienice zawaliły się), 10 lipca 1997 Odra zalała lewobrzeżne Opole (m.in. prawie całą dzielnicę Zaodrze, częściowo dzielnice Szczepanowice i Półwieś oraz wyspy Pasieka i Bolko), Racibórz (m.in. dworzec PKP, Poczta, dzielnice Ostróg i Płonią i część śródmieścia) i blisko połowa Wrocławia (archiwum sądowe, wysypisko śmieci), Rybnik (woda spowodowała osunięcie się skarpy, na której było blisko 300 grobów). Druga fala opadów wystąpiła pomiędzy 18 a 20 lipca.

Bilans powodzi to:

•    55 ofiar śmiertelnych,

•    200 tysięcy osób ewakuowanych,

•    2592 zalanych miejscowości, w tym 1362 całkowicie,

•    zniszczonych 480 mostów, ponad 1370 km dróg i 1100 km wałów przeciwpowodziowych,

•    500 zalanych gmin,

•    500 000 ha gruntów ornych,

•    47 500 budynków,

•    9 000 zakładów,

•    Łączne straty 12,5 młd PLN

30. METODA STATYSTYCZNA OBLICZANIA PRZYPŁYWÓW MAKSYMALNYCH ROCZNYCH

Podstawą do określania przepływów maksymalnych są zbiory przepływów chwilowych z okresu wieloletniego. Przepływy maksymalne należy wyznaczać w miarę możliwości na podstawie obserwacji nadzwyczajnych. Przy formowaniu serii obserwacyjnej należy brać pod uwagę wyłącznie najwyższe przepływy z badanego okresu, z każdego roku po jednym.

Przed ustaleniem ciągu chronologicznego oraz rozdzielczego należy dane podstawowe poddać starannej weryfikacji, która powinna dotyczyć przede wszystkim krzywych przepływu, stanów wody oraz jednorodności serii obserwacyjnej przepływów maksymalnych. Najbardziej istotnym zadaniem weryfikacji jest analiza maksymalnych stanów wody w celu wyjaśnienia czy są one rzeczywistymi kulminacjami wezbrań. Nieuwzględnienie obserwacji nadzwyczajnych może spowodować przyjęcie za maksymalny stanu zanotowanego w terminie obserwacji zwyczajnych, często o wiele niższego od rzeczywistej kulminacji wezbrania. Jeśli obserwacji nadzwyczajne nie są prowadzone, przebieg wykresu stanów wody często wskazuje na to, że szczyt fali wypadł pomiędzy terminami obserwacji, a rzeczywista kulminacja znacznie przekracza zanotowane stany wody. Należy wówczas w sposób graficzny określić w przybliżeniu stan kulminacyjny wezbrania. Otrzymane wyniki powinny być porównane z rzeczywistymi kulminacjami zaobserwowanymi na sąsiednich posterunkach. Jeśli na danej rzece znajduje się większa liczba posterunków wodowskazowych to należy przepływy kulminacyjne (dla odpowiadających sobie wezbrań) zweryfikować na profilu hydrologicznym. Sprawdzenie takie jest potrzebne zwłaszcza gdy brak jest nadzwyczajnych obserwacji stanów wody.

2