Antonkiewicz6

Tabela 10. Niska, optymalna i wysoka wartość stosunków ilościowych między pierwiastkami w paszy

Relacja		Wartość stosunku			1
		niska	optymalna	wysoka	Litei atui a
Ca:P	stosunek masowy	<1,7:1	1,7-2,6:1 (2:1)"	>2,6:1	Underwood 1971
Ca:Mg		<2-3:1	2-3:1	>2-3:1	Czuba i Mazur 1988
K:Mg		<6:1	6:1	>6:1
K:Ca		<2:1	2:1	>2:1
K:Na		<5:1	5-10:1 (10:1)	>10:1	Korzeniowski 1969, Puszkariew 1970
P:Zn		-	140-400:1	-	Szukalski 1973
N:S		<10	12-15:1	>15:1	Czuba i Mazur 1988, Falkowski i in. 2000
Ca:Cu		-	300-500:1	>500:1	Palłauf 1983
Ca:Mn		-	100-200:1	>200:1
Ca:Zn		-	100-200:1	>200:1
Ca:B		-	100-400:1	-	Filipek i in. 1999
Fe:Mn		<1,5-2,5:1	1,5-2,5:1	>1,5-2,5:1	Liwski 1961, Szukalski 1973
Cu:Mo		<4:1	4:1	-	Falkowski i in. 2000
K:(Ca+Mg)	stosunek jonowy	<1,6-2,2	1,6-2,2	>2,2	Czuba i Mazur 1988

* W nawiasach podano wartości najczęściej zalecane przez różnych autorów, ** stosunki obliczone na podstawie optymalnych zawartości w roślinach przeznaczonych na paszę

Biorąc pod uwagę wartość pokarmową paszy, stosunek K:Na powinien wynosić 10:1 [Korzeniowski 1969, Puszkariew 1970]. Natomiast według Falkowskiego i in. [2000] oraz Rogalskiego [2004] optymalny stosunek K:Na powinien mieć wartość 5:1. W badaniach Gorlacha i in. [1985] duże jednorazowe dawki potasu rozszerzały ten stosunek nawet do 45:1. Underwood [1971] wskazuje na brak przekonywujących danych o ujemnym wpływie na rozwój zwierząt paszy, w której stosunek między tymi pierwiastkami wynosi nawet 50:1, jednak pod warunkiem, takiej zawartości Na w paszy, która zapewnia prawidłowy przebieg procesów fizjologicznych.

Stosunek K:(Ca+Mg) uznawany jest za bardzo ważne kryterium oceny jakości paszy. Wartość tej proporcji powinna wynosić 1,62 i nie przekraczać 2,2. Wartość stosunku K:(Ca+Mg) większa od 2,2 wskazuje na możliwość wystąpienia tężyczki pastwiskowej u zwierząt [Czuba i Mazur 1988, Falkowski i in. 2000]. Optymalny stosunek N:S, zapewniający normalną reakcję roślin na nawożenie azotem, wynosi 12-15:1, przy zawartości siarki w zakresie od 2,0 do 2,5 g ■ kg' s.m. [Falkowski i in. 2000]. Dechnik i Kaczor [1991] zanotowali nadmierne zawężenie stosunku N:S w biomasie kupkówki pospolitej pod wpływem wzrastającego zakwaszenia gleby.

Jakość paszy z użytków zielonych zależy od wzajemnych relacji ilościowych miedzy makroelementami (Ca i P) i mikroelementami (B, Mn, Zn i Cu). Dla zapewnienia właściwego wzrostu rośliny musi być zachowany odpowiedni dla danego gatunku stosunek Ca:B w tkankach. Stosunek ten przyjmuje wartości 100-400:1 [Filipek i in. 1999]. Optymalna wartość stosunku Ca:Mn oraz Ca:Zn w trawach wynosi 100-200:1, natomiast

27