Antonkiewicz7

optymalny stosunek Ca:Cu zawiera się w przedziale 300-500:1 [Pallauf 1983]. W runi łąki górskiej stwierdzono bardzo wąski stosunek Ca:Mn i Ca:Zn, poniżej dolnej granicy normy wynoszącej 100:1 [Kopeć i Gondek 2000]. Wartości tych stosunków, mimo niezbyt dużych zawartości manganu i cynku, zostały zdeterminowane przede wszystkim przez ograniczenie pobierania wapnia. Jednocześnie zarejestrowano optymalną wartość stosunku Ca:Cu wynoszącą 300-500:1 jako skutek relatywnie małej zawartości miedzi. Uważa się, że graniczna wartość stosunku P:Zn powinna wynosić 400:1 Szukalski [1973]. Zwraca się przy tym uwagę, że wartość tego stosunku może być często lepszym wskaźnikiem zaopatrzenia roślin w cynk niż zawartość tego mikroelementu w roślinach. Stosunek P:Zn u roślin chorych, niedożywionych cynkiem, jest szerszy niż u roślin zdrowych.

W odniesieniu do mikroelementów duże znaczenie dla jakości paszy mają stosunki ilościowe Fe:Mn oraz Cu:Mo. Liwski [1961] uważa, że rośliny rozwijają się normalnie, gdy stosunek Fe do Mn wynosi 1,5-2,5:1. Gdy przyjmuje on wartości poniżej 1,5:1 występuje nadmiar manganu a niedobór żelaza, natomiast w przypadku, gdy stosunek Fe:Mn przybiera wartości ponad 2,5:1 roślina cierpi na niedostatek manganu i nadmiar żelaza. W prawidłowym przyswajaniu miedzi przez zwierzęta dużą rolę odgrywa zasobność paszy w molibden. Przy nadmiarze Mo występuje u zwierząt wtórny niedobór Cu. Prawidłowy stosunek Cu:Mo powinien mieścić się w granicach 2-4:1, natomiast zdaniem Filipka i in. [1999] stosunek Cu:Mo w paszy mieści się w szerszych granicach i wynosi 5-8:1. Według Nowaka [1983b] wartość stosunku Cu:Mo nie powinna przekraczać 3,5-5,0:1.

Wzajemne stosunki ilościowe składników zawartych w paszy, w warunkach zróżnicowanego nawożenia, powinny być podstawowym kryterium w ocenie jakości paszy.

2.6. Literatura

Antonkiewicz J., Radkowski A. 2003. Effect of various doses of liąuid manure upon the element uptake by meadow sward. Ecol. Chem. Eng., 10(3-4): 211-215.

Benedycki S., Benedycka Z., Grzegorczyk S. 2001. Zawartość i akumulacja N, P, K, Ca, Mg i Na w ziołach i Lolium perenne w zależności od nawożenia. Pam. Puł., 125: 43-48. Bergmann W. 1966. Die Mineralstoffernahrung von Pflanze und Tier. Tagungs-Berichte, 85: 11.

Bobrecka-Jamro D., Szpunar-Krok E. 2002. Stosunki ilościowe między składnikami mineralnymi w runi traw i ich mieszanek z rutwicą wschodnią (Galega orientalis Lam.). Fragm. Agron., XIX, 2(74): 52-58.

Curyło T., Krauze A., Kuczyńska Ł, Sapek B. 1985. Liczby graniczne zawartości Fe, Cu, Mn, Zn, Co, J, Se i Mo w roślinności łąk i pastwisk pod kątem oceny ich wartości paszowej. Prace Kom. Nauk PTG, 93: Warszawa, 43-60.

Czuba R., Mazur T. 1988. Wpływ nawożenia na jakość plonów. PWN, Warszawa, 360 ss. Dechnik I., Kaczor A. 1991. Wpływ kwaśnego opadu i wapnowania.na zawartość różnych form siarki i azotu w kupkówce pospolitej. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 262, Sesja Nauk., 34:41-46.

Falkowski M., Kukułka I., Kozłowski S. 1996. Ocena jakościowa runi łąk trwałych; Zesz. Probl. Post. Nauk Roln., 442: 41-49.

Falkowski M., Kukułka I., Kozłowski S. 2000. Właściwości chemiczne roślin łąkowych. Wyd. AR Poznań, 132 ss.

Filipek T., Badora A., Kaczor A., Krawiec Z. 1999. Podstawy i skutki chemizacji agroekosySternów. Wyd. AR Lublin, 242 ss.

Filipek J., Kasperczyk M. 1992. Wartość użytkowa czterech gatunków traw i koniczyny łąkowej w warunkach górskich. Zesz. Nauk. AR w Krakowie, 265, Rolnictwo, 30: 185-193.

28