Bez nazwy 1

Katarzyna Sawicka

ZARYS KONCEPCJI RESOCJALIZACJI C. CZAPÓWA

C. Cząpów, obok S. Jedlewskiego twórca pedagogiki resocjalizacyjnej, określił zakres przedmiotowy tej dyscypliny oraz sprecyzował jej podstawowe pojęcia poświęcając wiele uwagi procesowi resocjalizacji. Proces ten charakteryzuje ze względu na specyfikę osób wychowywanych, na jego strukturę, czynniki i mechanizmy. Analizuje go także w aspekcie funkcji układu wychowawczego oraz strategu realizacji stawianych przed nim zadań.

Ogólna charakterystyka procesu resocjalizacji

Wyodrębnienie procesu resocjalizacji Cząpów wiąże, podobnie jak wielu innych autórowT z odmiennością osób podlegających specjalnym oddziaływaniom celowościowym. Obejmuje nim bowiem osoby wykolejone społecznie, tj. swoiście niedostosowane społecznie. Niedostosowanie społeczne w tym przypadku X polega na jnierespekto^amu i nieprzestrzeganiu ogólnie uznanych i podstawowych norm społecznych (prawnych i obyczajowych), co wynika z negatywnego i destruktywnego do nich ustosunkowania si4 Wykolejenie społeczne traktowane jest bowiem jako układ postaw destruktywnych. manifestujących się zachowaniami negatywnymi. O wykolejeniu społecznym nie decyduje jednak charakter przekraczanych norm społecznych, lecz psychiczne źródła niedostosowania społecznego. Tkwią one przede wszystkim w sferze zaburzeń motywacyjno-emo-cjonalnych, a nie w sferze dyspozycji instrumentalnych (wiadomości i umiejętności). Tym samym spod oddziaływania resocjalizującego wyłączeni są ci, u których niedostosowanie społeczne wynika bądź z odmiennej kulturowo przynależności społecznej (na przykład przestępczość Cyganów), bądź z antagonizmu konstruktywnego (np. przestępcy polityczni).

O ile wykolejenie społeczne jako stan obejmuje charakter postaw, o tyle ^! wykolejenie jako proces.dotyczy nabywania, uczenia się negatywnych nastawień

81