1. SYSTEM KORZENIOWY
System korzeniowy zbóż jest systemem wiązkowym, to znaczy, że składa się z wiązki równorzędnych korzeni bez korzenia głównego. Główna masa korzeni zbóż rozwija się w górnej warstwie gleby na głębokości 15- 30 cm. Najdłuższe korzenie ma pszenica, nieco krótsze jęczmień i owies, najkrótsze choć obfite- żyto.
2. ŁODYGA-ŹDŹBŁO
Składa się z kilku odcinków , zwanych międzywęźłami, które łączą się ze sobą węzłami. Międzywęźla większości gatunków pszenicy, kukurydzy i prosa łączą węzły wypełnione miękiszem gąbczastym. Dalsze międzywęźla nazywa się odziomkiem, górne kończące się kłosem- dokłosiem. Międzywęźla zwykle wewnątrz są puste.
3. LIŚCIE
Wyrastają z węzłów. Umieszczone są na źdźble w dwóch szeregach naprzemianległych. Podstawa pochwy liściowej jest twarda i tworzy pierścieniowe zgrubienie - kolanko. Liść składa się z pochwy liściowej i blaszki liściowej. Na granicy między pochwą liściową a blaszką znajdują się charakterystyczne dla poszczególnych gatunków zbóż parzyste utwory zwane uszkami lub ostrogami, oraz tzw. języczek.
W początkowym okresie wegetacji zboża można rozpoznawać po kierunku skręcania się młodych liści. U pszenicy i jęczmienia liście te skręcają się w prawo, a u owsa w lewo.
4. KWIATOSTAN
Kwiatostanami zbóż są kłosy (żyto, pszenica, jęczmień) lub wiechy (owies, proso). Kukurydza należy do roślin jednopiennych (posiadających organy męskie i żeńskie na jednej roślinie); kwiatostan męski- wiecha znajduje się na wierzchołku kukurydzy, natomiast kwiatostan żeński stanowi kolba.
Kłos- składa się z osadki kłosowej i kiosków osadzonych naprzemianlegle na zgrubieniach osadki zwanych pięterkami. Wiecha jest to rozgałęziony wierzchołek źdźbła. Na końcach rozgałęzień wiechy znajdują się kioski.
Kłosek składa się z 2 plew oraz znajdujących się wewnątrz kwiatków.
Kwiatek składa się z pręcików i słupka.
5. OWOC
owocnia
Ziarniak, lub orzeszek u gryki. Podstawowe części ziarniaka to okrywa owocowo- nasienna, bielmo i zarodek.
- ~ - X. '
Rys. Budowa ziarniaka pszenicy.
Duże wymagania glebowe: mają pszenica ozima i jara. Najodpowiedniejsze dla nich są gleby średniozwięzłe, głębokie, przepuszczalne, zasobne w próchnicę, o odczynie zbliżonym
3