DSC01145

Budowa układu oddechowego

Potocznie oddychaniem nazywamy wciąganie do płuc powietrza zasobnego w tlen i wydychanie powietrza zawierającego dużo dwutlenku węgla. Jednak fachowo proces ten nazywa się wymianą gazową. Natomiast oddychanie, a dokładnie] oddychanie komórkowe, to szereg reakcji zachodzących w pojedynczej komórce, w wyniku których następuje utlenianie związków organicznych Oba procesy są ze sobą powiązane. Dostarczanie komórkom tlenu oraz usuwanie z nich zbędnego dwutlenku węgla odbywa się w układzie oddechowym przy współpracy układu krwionośnego (skóra, choć w mniejszym stopniu, również uczestniczy w wymianie gazowej). W układzie oddechowym człowieka wyróżnia się drogi oddechowe i ptuca Drogi oddechowe to system przewodów doprowadzających do płuc wdychane powietrze oraz odprowadzających powietrze wydychane W ich skład wchodzą: jama nosowa, gardto, krtań, tchawica oraz oskrzela główne Drogi oddechowe są wyściełane nabłonkiem migawkowym wydzielającym śluz. Rola nabłonka polega na zatrzymywaniu i usuwaniu kurzu oraz czynników chorobotwórczych z powietrza zanim dotrze ono do płuc. Człowiek ma dwa ptuca (narząd parzysty) o budowie ptatowej. Prawe płuco składa się z trzech piatów, lewe-z dwóch. Wśród-kowej części każdego z płuc znajduje się wnęka, przez którą wnikają nerwy oraz tętnica i żyta płucne. Płuca i wewnętrzna powierzchnia klatki piersiowej są pokryte cienką błoną zwaną opłucną. Wymiana gazowa polega na przenikaniu na drodze dyfuzji tienu z płuc do krwi tętniczej, a dwtlenku węgla z krwi żylnej do płuc. Podział płuc na coraz mniejsze elementy znacznie zwiększa powierzchnię, przez którą zachodzi wymiana gazowa.

U człowieka powierzchnia ta jest ogromna i wynosi ponad 70 m² (jest ponad 10 razy większa od powierzchni skóry człowieka!).

Budowa układu oddechowego

Zdjęcie obok przedstawia nabłonek wyścielający wewnętrzną powierzchnię jamy nosowej, który wytwarza duże ilości śluzu, widocznego tutaj w postaci kropelek.

Powietrze, które przechodzi przez nozdrza, jest ocieplane i nawilżane w kanałach nosowych Na wewnętrznej powierzchni każdego nozdrza znajdują się drobne wioski, które wyłapują cząstki pyłu i usuwają je z układu oddechowego.

Powietrze dostające się do organizmu przez usta przechodzi przez gardto i miesza się z powietrzem z nosa.

! gardła powietrze dostaje się do krtani, czyli zespołu t ruchomych względem siebie chrząstek połączonych mięśniami i wiązadłami. Brzegi więzadet znajdujące ę w świetle krtani to tzw. tatdy głosowe. Dzięki i Ogrom możliwe jest wydawanie dźwięków