DSC01156

Oddychanie komórkowe

Powstające podczas trawienia pokarmu proste związki organiczne, takie jak glukoza oraz inne monosacharydy. kwasy tłuszczowe czy aminokwasy są transportowane przez krew do komórek. Tam są wykorzystywane m.in. jako źródło energii Dzieje się tak podczas oddychania komórkowego, w którym związki te w wyniku wielu reakcji i przy udziale enzymów zostają rozłożone na jeszcze prostsze. Podczas oddychania komórkowego następuje rozerwanie wiązań między atomami węgla znajdującymi się w cząsteczce danego związku, w wyniku czego powstają dwutlenek węgla i woda oraz zostaje uwolniona energia. Rozrywaniu wiązań towarzyszy uwalnianie elektronów i atomów wodoru. Są one okresowo wiązane przez tzw. przenośniki (tu NAD i FAD). a następnie przekazywane innym pierwiastkom i związkom nazywanym akceptorami. Do uzyskania energii komórki wykorzystują jeden ze szlaków katabolitycznych: oddychanie tlenowe lub oddychanie beztlenowe, którego odmianą jest fermentacja. Oddychanie tlenowe wymaga obecności tlenu cząsteczkowego. Wszelkie formy oddychania bez udziału tlenu noszą nazwę oddychania beztlenowego. Produktami końcowymi obu tych procesów są związki nieorganiczne, natomiast procesu fermentacji związek organiczny.

Etapy oddychania tlenowego

O Glikoliza. Zachodzi w cyloplazmie. Polega na rozkładzie sześciowęglowej cząsteczki glukozy na dwie trójwęgłowe cząsteczki pirogronianu. Usuwane z cząsteczki glukozy atomy wodoru są przechwytywane przez NAD. Ponadto tworzą się dwie cząsteczki ATP Pirogronian, końcowy produkt glikolizy, przenosi się z cytoplazmy do matriks mitochondrium. Tam łączy się ze związkiem o nazwie koenzym A, tworząc acetylo-CoA. Przekształceniu każdej cząsteczki pirogronianu w acetylo-CoA towarzyszy utworzenie jednej cząsteczki NADH. W reakcjach glikolizy nie uczestniczy tlen.

0 Cykl Krebsa. Zachodzi w matriks mitochondrialnej. Jest to szereg reakcji prowadzących do utworzenia cząsteczek kwasu cytrynowego, a następnie ich rozpadu, w wyniku czego tworzą sie: Cfl-ł-riwie cząsteczki ATP oraz-NABH J-FADHj. Na tym etapie oddychania tlen również nie jest wykorzystywany.

O Transport elektronów w tańcuchu oddechowym i fosforylacja oksydacyjna. Ten etap zachodzi w wewnętrznej błonie mitochondrium i wymaga obecności tlenu. Jego istotą jest przenoszenie przez kolejne ogniwa łańcucha oddechowego atomów wodoru i ich elektronów z cząsteczki glukozy na cząsteczkę tlenu atmosferycznego. W konsekwencji powstaje woda. Ogniwami łańcucha oddechowego są akceptory elektronów. Podczas przepływu przez łańcuch oddechowy elektronów pochodzących z jednej cząsteczki glukozy powstaje od 26 do 28 cząsteczek ATP czyli ok. 90% ATP wytwarzanego w procesie oddychania.

| grzebień mitochondrium (fałda błony wewnętrzną^,

01-/l8 11:25