Stale zachodzące oddychanie komórkowe wymaga ciągłego dostarczania tlenu i usuwania powstającego produktu ubocznego, którym jest dwutlenek węgla. Dlatego czynnikiem niezbędnym do wymiany gazowej są naprzemienne oraz rytmiczne wdechy i wydechy, czyli wentylacja ptuc Jest ona związana z pracą mięśni oddechowych, tj. mięśni międzyżebrowych i przepony. Podczas spokojnego oddychania jedynie część powietrza w płucach ulega wymianie. Jego ilość zależy od potrzeb fizjologicznych organizmu (np. wzrasta w czasie ćwiczeń fizycznych). Zmiany zawartości powietrza w płucach mierzy się specjalnym urządzeniem zwanym spirometrem.
Podczas spokojnego wdechu następuje skurcz mięśni oddechowych. Powoduje to rozciągnięcie klatki piersiowej, co z kolei wymusza zwiększenie objętości ptuc. które są zbudowane z elastycznej tkanki. W związku z tym ciśnienie powietrza znajdującego się w pęcherzykach płucnych chwilowo spada poniżej ciśnienia atmosferycznego Następuje zassanie z zewnątrz powietrza w ilości wyrównującej powstałą różnicę ciśnień. Wdech zawsze jest procesem aktywnym, tzn. wymagającym pracy mięśni.
Podczas spokojnego wydechu następuje rozkurcz mięśni oddechowych. Powoduje to powrót klatki piersiowej do poprzednich rozmiarów. Wzrost ciśnienia w jej jamie sprawia, że powietrze jest wyciskane z ptuc aż do ponownego wyrównania ciśnień. Płuca powracają do poprzedniego kształtu. Jest to bierna faza wentylacji. Przy oddychaniu świadomym zarówno podczas wdechu, jak i wydechu biorą udział mięśnie międzyżebrowe. Dodatkowo silę wydechu mogą zwiększać mięśnie brzucha.
Objętość klatki piersiowej się zwiększa, tym samym ciśnienie powietrza wewnątrz ptuc maleje.
Powietrze wpływa do ptuc na skutek różnicy ciśnień.
03-01-08 1
mięśnie
międzyżebrowe
Mięśnie międzyżebrowe się kurczą, powodując rozszerzenie i uniesienie klatki piersiowej. Natomiast I przepona się kurczy i opada.
Przepona się kurczy i opada.
Podczas spokojnego wydechu mięśnie! międzyżebrowe oraz przepona się rozluźniają, powodując opadanie klatki piersiowej.
Objętość klatki piersiowej się zmniejsza, tym samym ciśnienie powietrza wewnątrz ptuc rośnie.
Na skutek różnicy ciśnień powietrze wypływa z ptuc.