69

4. WYMIANA GAZOWA I ODDYCHANIE..

______

Wentylacja płuc

WDECH

POWIETRZE

WDYCHANE

jama

mięśnie międzyżebrowe

Transport gazów oddechowych

Nazwa	Zawartość składników powietrza w %
składnika powietrza	świeżego - wdychanego	zużytego - wydychanego
Tlen	21	16-17
co,	0,03	4-5
Azot	78	78
Woda	niskie nasycenie (zależne od warunków śród.)	wysokie nasycenie (zależne od warunków śród.)
Inne gazy	1	1

Skład powietrza w % objętościowych, gdzie 1% objętości odpowiada ciśnieniu cząstkowemu około 1 kPa

wymiana gazowa w płucach

Całkowita pojemność płuc człowieka wynosi około 5 dm³.

środowisko

drogi

oddechowe

pęcherzyk

płucny

układ

krwionośny

wymiana gazowa w tkankach

komórka

docelowa

1573) _

ciśnienie parcjalne CO2 ciśnienie parcjalne N2

Wybrane choroby układu oddechowego

Nazwa choroby	Niektóre objawy i skutki	Główne przyczyny schorzenia
Stfmo oskrzelowa tchawica oskrzelowo)	-    świszczący oddech i kaszel -    ataki duszności objawiające się niemożnością wykonania wdechu i wydechu, co wzmaga akcję oddechową; sinienie twarzy, wystąpienie zimnego potu -    w konsekwencji możliwa rozedma ptuc	alergie, w tym pokarmowe, wrodzone skłonności do kurczenia się oskrzeli
Gruźlico płuc	-    ogólne osłabienie organizmu -    podwyższona temperatura -    kaszel i blada cera w bardziej zaawansowanym stadium choroby -    intensywny kaszel -    plucie krwią oraz rozpadającymi się fragmentami tkanek -    zakażenie innych narządów, np. węzłów chłonnych, nerek -    krwotoki płucne	zakażenie prątkami gruźlicy od innego chorego lub spożycie mleka chorej krowy
Ostre zapalenie dróg oddechowych >	suchy kaszel, który w zaawansowanych stanach staje się mokry ból górnych dróg oddechowych (bóle w klatce piersiowej) -    dreszcze i podwyższona temperatura -    świszczący oddech i duszności wywołane skurczem oskrzeli	infekcje bakteryjne i wirusowe, przeziębienia, inne czynniki fizyczne i chemiczne
Zapalenie płuc	- objawy podobne do objawów ostrego zapalenia dróg oddechowych zapalenie miąższu ptuc - tworzenie się wysięków zapalnych w pęcherzykach płucnych	infekcje bakteryjne (w tym dwo-inki zapalenia płuc), wirusowe, grzybicze; inne przewlekłe choroby układu oddechowego
Rozedma płuc	-    duszność wysiłkowa przechodząca w duszność stałą (spoczynkową) -    mniejsza sprężystość ścian pęcherzyków płucnych -    zanik ścian pęcherzyków płucnych -    rozdęcie pęcherzyków płucnych -    upośledzenie układu krążenia	częste napady astmy, przewlekłe zapalenia oskrzeli i dróg oddechowych, z czym związany jest długotrwały i uciążliwy kaszel; pylica, osłabienie lub zanik sprężystości tkanki płucnej
'"CO ptuc	-    duszność wysiłkowa -    uporczywy i długotrwały kaszel -    śluzowa lub śluzowo-ropna plwocina -    plucie krwią -    upośledzenie układu krążenia	długotrwałe wdychanie substancji pyłowych (choroba zawodowa górników i hutników, także osób pracujących przy azbeście, krzemionkach, talku i z substancjami pylącymi)
p»ucq	-    suchy kaszel, duszności -    ogólne osłabienie organizmu -    bóle w klatce piersiowej -    podwyższona temperatura ciała -    znaczna utrata masy ciała spowodowana brakiem apetytu -    przerzuty zwykle do węzłów chłonnych, wątroby, nerek, kości i innych narządów	palenie tytoniu powodujące przewlekłe nieżyty oskrzeli, wdychanie substancji kancerogennych, złośliwe zmiany nowotworowe błony śluzowej oskrzeli i płuc