i alerganom uszkadzane komórki I prowadząc do niedokrwistości bemoli-tyon«f, skory krwotocznej bądź leukopenU.
Reakcja sa poirtdołctwtm kompleksów Immunologicznych (typ III)
W patologii doświadczalne] reakcja ta zdarza się w chorobie poiurowlczej i w odczynie Arthusa. Istota odczynu sprowadza ślę do tego, te antygen wywołuje powstawanie przeciwciał i łączy się z nimi, a takie z dopełniaczem w kompleksy. One właśnie wywołują reakcję zapalną. W chorobie posurowiczej Jest to odpowiedź na wstrzyknięcie podskórne, domięśniowe lob dożylne obcego białka albo w Jednorazowej dużej dawce, albo w małej dawce, ale powtarzanej. W zjawisku Arthusa zwierzęciu uczulonemu wstrzykuje się antygen doskórnie i tam właśnie gromadzą się kompleksy. Dochodzi do odczynu zapalnego z naciekiem z granulocytów i z martwicą włóknikowatą ściany naczyń. Choroba posurowieża objawia się zapale-mam stawów, naczyń i kłębuszków nerkowych.
W patologii człowieka reakcję typu m stwierdza się w ostrym klębusz-kowym zapaleniu nerek, guzkowym zapaleniu tętnic toczniu rumieniowatym, chorobie reumatycznej, reumatoidalnym zapaleniu stawów i in.
Reakcja komórkowa (typ IV)
Zapalenie z udziałem uczulonych limfocytów (cytołoksyczność wskutek niszczącego działania limfocytów). Reakcję tego typu spotyka się w zapaleniach autoimmunłzacyjnych, w których własne składniki ustroju przybierają cechy antygenu z nie wyjaśnionych powodów. Można tu wymienić limfocytowe zapalenie tarczycy (wole Hashimoto), innych gruczołów dokrewnych, mózgu, błony śluzowej żołądka, pierwotną marskość żółciową wątroby. Naciek z limfocytów wypiera tam miąższ narządu, który ulega niszczeniu przez limfokiny.
Zapalenie z udziałem uczulonych makrofagów. W tym typie reakcji makrofagi ią uwrażliwione na antygen za pośrednictwem limfocytów, które zwiększają ich aktywność obronną (limfokiny uzbrajające) i przeciwdziałają ich rozproszeniu się. Skutkiem tego makrofagi skupiają się, przybierają układ charakterystyczny dla tkanki nabłonkowej. Nazywa się ja wtedy komórkami nabłonkowatymi. Skupienia komórek nabłonkowa-tych mają średnicę 1—2 mm i postać makroskopową gruzełków.
Klasycznym przykładem jest gruzełek gruźliczy, pojawiający się kilka tygodni po zakażeniu prątkiem gruźlicy. Początkowo ustrój reaguje zapaleniom wysiękowym, później, po uwrażliwieniu się makrofagów na prątki, właśnie tworzeniem gruzełków. Ta forma reakcji obronnej jest korzystniejsza dla ustroju. Praktyczne wykorzystanie tych obserwacji polega na wprowadzeniu do ustroju prątków o małe) zjadliwości (BCG) w celu pobudzenia makrofagów do walki z zakażeniom naturalnym.