A/,r = KZ ■ 0,5% -5 A = 0,025 A (dla jednego amperomierza)
[
Część II
2A/|gr * 0,05 A
/ = (4.55 * 3,25) A • 7,8 A, 61 • ■ 100% - 0,6%
7,8 A
Przykład 3
Obliczyć błąd względny pomiaru prądu w przypadku odejmowania wyników we- J dług wzoru / = /, -/2. Wskazania amperomierzy oraz pozostałe dane takie same-' jak w przykładzie 2
0,05 A
4%
R =
/ - (4,55 -3,25) A - 1,30 A, 61 = y|~ • 100%
Przykład 4
Podać wynik pomiaru mocy za pomocą woltomierza i amperomierza. Wskazania j mierników: U = 125,0 V, / =2,20 A. Zakres woltomierza 150 V, amperomierza’, 2,5 A. Obydwa mierniki mają klasę 0,2. (Ze względu na duże wychylenia mierników przyjmujemy, że błędy względne pomiaru napięcia i prądu są równe ich klasie)
P = VI = 125,0 V‘2,20 A - 275,0 W, 6P = 6U + 61 = 0,2% +0,2% = 0,4% | Przykład 5
Obliczyć rezystancję odbiornika użytego w poprzednim przykładzie na podstawie takich samych wskazań tych samych mierników
R - - = -1?5,0 - = 58,82 Q, 6R = 6U ♦ 61 = 0,4%
/ 2,20 A
Uwaga. Wynik obliczeń błędu względnego podaje się z jednym miejscem znaczącym. zaokrąglając wynik zgodnie z ogólnymi regułami zaokrąglania liczb. Jedynie w przypadku gdy pierwszą cyfrą jest 1 podaje się dwie cyfry znaczące, np. 1,5%.
Ćwiczenie 1
POMIARY IMPEDANCJI METODĄ TECHNICZNĄ
1.1. CEL ĆWICZENIA
Celem ćwiczenia jest poznanie metody technicznej wyznaczania rezystancji i reak-tancji oraz sporządzenie wektorowego wykresu układu na podstawie danych uzyskanych z pomiarów. W trakcie pomiarów uwzględnia się wpływ mierników na wyniki i oblicza poprawkę oraz wyznacza niepewność pomiaru.
1.2, WIADOMOŚCI TEORETYCZNE
1.2.1. Definicje impcdancji i jej składowych Rezystancja
W obwodach elektrycznych zarówno zmiennoprądowych, jak i staloprądowych występuje opór elektryczny (rezystancja). Zjawisko to jest związane z wydzielaniem się ciepła przy przepływie prądu. Wydzielana energia cieplna jest rozpraszana, powstaje ona kosztem energii elektrycznej pobieranej ze źródła zasilającego obwód elektryczny. Rezystancja R przewodu lub drutu oporowego, z którego jest zrobiony opornik, zależy od właściwości materiału, jego długości i przekroju, zgodnie z wzorem:
s
LITERATURA
jgdzie: l — długość, s — przekrój,
p — opór właściwy (rezystywność).
UJ Wyrażanie niepewności pomiaru. Przewodnik. Główny Urząd Miar, Warszawa 1999.
(2) Międzynarodowy słownik podstawowych i ogólnych terminów metrologii. Główny Urząd Miaij Warszawa 1996.
(3J Mała encyklopedia metrologii. Praca zbiorowa. WNT, Warszawa 1989.
[4J Poradnik inżyniera elektryka. Tom 1. WNT. Warszawa 1997.
26
27