finanse przedsiebiorstw teoria jpeg

ANALIZA EFEKTYWNOŚCI INWESTYCJI (OCENA PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH)

Rozwój przedsiębiorstwa oraz powiększanie jego pozycji rynkowej zależy w dużej mierze od realizowanych przez nie przedsięwzięć inwestycyjnych.

Z punktu widzenia sposobu inwestowania wyróżnić można dwa główne rodzaje inwestycje: rzeczowe i kapitałowe.

Cecha charakterystyczna procesu inwestowania jest to, że poniesione w pierwszej fazie (w zał. w roku zerowym) nakłady (wydatki środków pieniężnych poniesione na realizację danego projektu), mają w przyszłości, tzn. po zakończeniu realizacji projektu przynieść odpowiednio wysokie korzyści w postaci wpływów (środki pieniężne-przepływy pieniężne - Cash Flow (CF= zysk netto +amortyzacja)).

Chcąc dokonać oceny opłacalności inwestycji, należy zbudować tabelę przepływów pieniężnych, która zawiera zestawienie wszystkich nakładów i wpływów, rozłożone w czasie. W ten sposób wyznaczamy przepływy pieniężne netto (NCF - Net Cash Flow), które są sumą poniesionych nakładów i osiągniętych wpływów i wykorzystuje się je do wyznaczenia wskaźników efektywności inwestycji

Analiza efektywności projektów inwestycyjnych opiera się na trzech podstawowych zasadach:

1.    Analizie wartości strumieni pieniężnych netto generowanych przez inwestycję.

2.    Analizie rozłożenia w czasie tych strumieni.

3.    Analizie wartości odroczenia czasowego sutków podjęcia przedsięwzięcia inwestycyjnego.

Do najczęściej stosowanych metod oceny opłacalności projektów inwestycyjnych zalicza się:

A. Metody proste (statyczne) - nie uwzględniają wartości pieniądza w czasie, wykorzystywane we wstępnej ocenie projektów.

1. Prosty okres zwrotu - PO Z - czas po którym uzyskane wpływy zrównują się z poniesionymi wydatkami. Jest to czas po którym odzyskane zostaną nakłady inwestycyjne.

I - nakłady

POZ=--------------------- gdy wpływy mają identyczną wielkość

CF - roczne wpływy

Iostatnie skumulowane CF₍.)1

POZ = rok +-------------------------------x 12 m-cy

następne CF(+)

2.    Prosta stopa zwrotu - R - informuje o średniej rentowności danego projektu inwestycyjnego, a wyznacza się jąjako relację średniego zysku osiąganego w latach trwania inwestycji do poniesionych nakładów. Prostą stopę zwrotu porównuje się z kosztem kapitału. Gdy stopa zwrotu jest wyższa od kosztu kapitału - projekt powinien być realizowany.

Zn

R —---

I

3.    Próg rentowności.

B. Metody złożone (dynamiczne, dyskontowe) - uwzględniają zmianę wartości pieniądza w czasie, bardziej precyzyjne metody w por. do A. Za stopę dyskontową przyjmuje się koszt kapitału, z którego inwestycja będzie finansowana.

1. Wartość zaktualizowana netto - NPV (Net Present Value -wartość bieżąca netto) - podstawowa miara służąca do oceny projektów inwestycyjnych. Jest to różnica między zdyskontowanymi wpływami a zdyskontowanymi wydatkami. Jest to nadwyżka zdyskontowanych wpływów nad zdyskontowanymi nakładami, n CF_f    n I,    n NCF,    n CF₅

NPV = 2----Z---= 1---łub NPV = -Io+I------

t = 0 (l+k)‘    t=0 (l+k)‘    t=0 (1+k)*    i = 1    (1+r)⁵

lub NPV = - I₀ + CF,xPVIF_rj + CF₂xPVIF_ra + ... + CF_nxPVIF_r,_n

gdzie:

NPV - wartość zaktualizowana netto;

CF - przepływy pieniężne od 1 do t(i) okresu

NCF - wpływ/strata gotówki netto {net cashJJow), opodatkowana różnica pomiędzy wpływami i wydatkami, t, i - kolejne lata eksploatacji inwestycji (0...n)

Io - nakład w roku „0”

PVIF_f^ - współczynnik dyskontuj ący( współ czynnik wartości bieżącej) dla r-stopy procentowej i n-liczby okresów.

Informacje jakie daje NPV:

NPV<0 - inwestycja jest nieopłacalna; projekt należy odrzucić.

NPV=0 - inwestycja znajduje się na granicy opłacalności.

NPV>0 - inwestycja jest opłacalna, tym bardziej im większa wartość współczynnika; projekt należy przyjąć.

Dokonując wyboru spośród alternatywnych rozwiązań należy przyjąć to dla którego NPV jest największe.

2, Metoda wewnętrznej stopy zwrotu - IRR (Internal Ratę of Return) - Jest to średnia stopa zwrotu z inwestycji w jednym okresie - jest to taka stopa dyskontowa, dla której zdyskontowane wpływy równają się zdyskontowanym nakładom, tzn., IRR to taka stopa dyskontowa, dla której NPV=0

Dla każdej stopy dyskontowej poniżej wartości IRR - projekt jest opłacalny, NPV >0 - projekt powinien być realizowany.

Dla każdej stopy dyskontowej powyżej wartości IRR - projekt nie jest opłacalny, NPV<0 - projekt powinien być odrzucony.

W praktyce IRR oblicza się korzystając z arkusza kalkulacyjnego lub kalkulatora finansowego. Jest jeszcze jeden sposób korzystając z uproszczonej interpolacji liniowej

NPV_W

Wewnętrzna stopa zwrotu - IRR « IRR<₊₎ +-----x(IRR_{.) - IRR<₊₎)

NPV₍₊₎- NPV₍.j

gdzie:

IRR - wewnętrzna stopa zwrotu dla projektu, jest to stopa dyskontowa dla której NPV=0;

IRR<₊) - to stopa dyskontowa dla której NPV > 0 i bliskie zero;

IRR<.) - to stopa dyskontowa dla której NPV <0 i bliskie zero;

NPV_{+r- dodatnia wartość NPV NPV(_)- ujemna wartość NPV

3. Zdyskontowany okres zwrotu - ZOZ czas po którym uzyskane wpływy zrównują się z poniesionymi wydatkami. Jest to czas po którym odzyskane zostaną nakłady inwestycyjne. Okres dłuższy od prostego okresu zwrotu, ponieważ uwzględnia zmianę wartości pieniądza w czasie.

I ostatnie skumulowane zdyskontowane CF₍.)|

Zdyskontowany okres zwrotu - ZOZ = rok +---x 12 m-cy

następne zdyskontowane CF₍₊₎

4. Współczynnik ekonomicznej efektywności - PI (wskaźnik rentowności inwestycji, wskaźnik zryskowności inwestycji) - pozwala wybrać projekt, który z jednostki nakładów daje najwyższą wartość generowanej nadwyżki finansowej.

PV wpływów

Współczynnik efektywności — PI =----

IPV wydatków |